BIBLIA SACRA
VULGATAM CLEMENTINAM
EDITIO ELECTRONICA
PLURIMIS CONSULTIS EDITIONIBUS DILIGENTER PRÆPARATA
A
MICHAELE TVVEEDALE
CUI BENIGNISSIME AUXILIATI SUNT
MILA BOZOVIC, MARGARITA BURGHART, RONALDUS CONTE,
MICHAEL DUBIAGA, R. P. JOANNES FINNEGAN, ALUNDIS INSENSATE,
EDUARDUS KOTSKI, BERTRAND MICHELET, MICHAEL MORBACH,
RICARDUS URQUHART, ANDREJA VASILJEVIC ET EDGARDUS VREULS
LONDINI · MMV
The Bishops’ Conference of England and Wales gives its approval to the publication
of Biblia Sacra juxta Vulgatam Clementinam.
Published with approbation.
CBCEW, 9th January 2006.
Index Generalis
pag.
Præfatio hujus editionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v
Decreta Concilii Tridentini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vi
Constitutio Clementis viii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viii
Præfatio ad lectorem officialis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ix
Antiquum Testamentum
Genesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Exodus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Leviticus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Numeri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Deuteronomium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Josue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Judicum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Ruth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Regum I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Regum II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
Regum III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Regum IV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
Paralipomenon I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
Paralipomenon II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
Esdræ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
Nehemiæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Tobiæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
Judith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
Esther . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
Job . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
Psalmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
Proverbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
Ecclesiastes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
Canticum Canticorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 720
Sapientia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728
Ecclesiasticus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754
Isaias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829
Jeremias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 927
Lamentationes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1018
Baruch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1029
Ezechiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1040
Daniel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1109
Osee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1131
Joel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1144
Amos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1150
Abdias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1161
Jonas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1163
Michæa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1165
Nahum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1173
iii
Habacuc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1177
Sophonias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1181
Aggæus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1185
Zacharias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1188
Malachias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1199
Machabæorum I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1202
Machabæorum II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1233
Novum Testamentum
Matthæus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1255
Marcus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1288
Lucas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1308
Joannes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1342
Actus Apostolorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1368
Ad Romanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1402
Ad Corinthios I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1416
Ad Corinthios II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1429
Ad Galatas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1438
Ad Ephesios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1443
Ad Philippenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1448
Ad Colossenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1451
Ad Thessalonicenses I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1454
Ad Thessalonicenses II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1457
Ad Timotheum I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1459
Ad Timotheum II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1463
Ad Titum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1466
Ad Philemonem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1468
Ad Hebræos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1469
Jacobi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1479
Petri I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1483
Petri II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1487
Joannis I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1490
Joannis II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1494
Joannis III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1495
Judæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1496
Apocalypsis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1497
iv
principio creavit Deus cælum et terram. 2 Terra autem erat inanis et
vacua, et tenebræ erant super faciem abyssi : et spiritus Dei ferebatur
super aquas. 3 Dixitque Deus : Fiat lux. Et facta est lux. 4 Et vidit Deus
lucem quod esset bona : et divisit lucem a tenebris. 5 Appellavitque lucem
Diem, et tenebras Noctem : factumque est vespere et mane, dies unus. 6 Dixit
quoque Deus : Fiat firmamentum in medio aquarum : et dividat aquas ab
aquis. 7 Et fecit Deus firmamentum, divisitque aquas, quæ erant sub firmamento,
ab his, quæ erant super firmamentum. Et factum est ita. 8 Vocavitque
Deus firmamentum, Cælum : et factum est vespere et mane, dies secundus.
9 Dixit vero Deus : Congregentur aquæ, quæ sub cælo sunt, in locum unum :
et appareat arida. Et factum est ita. 10 Et vocavit Deus aridam Terram, congregationesque
aquarum appellavit Maria. Et vidit Deus quod esset bonum. 11 Et
ait : Germinet terra herbam virentem, et facientem semen, et lignum pomiferum
faciens fructum juxta genus suum, cujus semen in semetipso sit super
terram. Et factum est ita. 12 Et protulit terra herbam virentem, et facientem semen
juxta genus suum, lignumque faciens fructum, et habens unumquodque
sementem secundum speciem suam. Et vidit Deus quod esset bonum. 13 Et
factum est vespere et mane, dies tertius. 14 Dixit autem Deus : Fiant luminaria
in firmamento cæli, et dividant diem ac noctem, et sint in signa et tempora,
et dies et annos : 15 ut luceant in firmamento cæli, et illuminent terram. Et
factum est ita. 16 Fecitque Deus duo luminaria magna : luminare majus, ut
præesset diei : et luminare minus, ut præesset nocti : et stellas. 17 Et posuit
eas in firmamento cæli, ut lucerent super terram, 18 et præessent diei ac nocti,
et dividerent lucem ac tenebras. Et vidit Deus quod esset bonum. 19 Et factum
est vespere et mane, dies quartus. 20 Dixit etiam Deus : Producant aquæ
reptile animæ viventis, et volatile super terram sub firmamento cæli. 21 Creavitque
Deus cete grandia, et omnem animam viventem atque motabilem, quam
produxerant aquæ in species suas, et omne volatile secundum genus suum.
Et vidit Deus quod esset bonum. 22 Benedixitque eis, dicens : Crescite, et
multiplicamini, et replete aquas maris : avesque multiplicentur super terram.
23 Et factum est vespere et mane, dies quintus. 24 Dixit quoque Deus : Producat
terra animam viventem in genere suo, jumenta, et reptilia, et bestias terræ
secundum species suas. Factumque est ita. 25 Et fecit Deus bestias terræ juxta
species suas, et jumenta, et omne reptile terræ in genere suo.
Et vidit Deus quod esset bonum, 26 et ait : Faciamus hominem ad imaginem
et similitudinem nostram : et præsit piscibus maris, et volatilibus cæli,
et bestiis, universæque terræ, omnique reptili, quod movetur in terra. 27 Et
creavit Deus hominem ad imaginem suam : ad imaginem Dei creavit illum,
masculum et feminam creavit eos. 28 Benedixitque illis Deus, et ait : Crescite
et multiplicamini, et replete terram, et subjicite eam, et dominamini piscibus
maris, et volatilibus cæli, et universis animantibus, quæ moventur super terram.
29 Dixitque Deus : Ecce dedi vobis omnem herbam afferentem semen
super terram, et universa ligna quæ habent in semetipsis sementem generis
sui, ut sint vobis in escam : 30 et cunctis animantibus terræ, omnique volucri
cæli, et universis quæ moventur in terra, et in quibus est anima vivens, ut
habeant ad vescendum. Et factum est ita. 31 Viditque Deus cuncta quæ fecerat,
et erant valde bona. Et factum est vespere et mane, dies sextus.
Genesis
2 Igitur perfecti sunt cæli et terra, et omnis ornatus eorum. 2 Complevitque
Deus die septimo opus suum quod fecerat : et requievit die septimo ab
universo opere quod patrarat. 3 Et benedixit diei septimo, et sanctificavit
illum, quia in ipso cessaverat ab omni opere suo quod creavit Deus ut faceret.
4 Istæ sunt generationes cæli et terræ, quando creata sunt, in die quo fecit
Dominus Deus cælum et terram, 5 et omne virgultum agri antequam oriretur
in terra, omnemque herbam regionis priusquam germinaret : non enim
pluerat Dominus Deus super terram, et homo non erat qui operaretur terram
: 6 sed fons ascendebat e terra, irrigans universam superficiem terræ.
7 Formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terræ, et inspiravit in faciem
ejus spiraculum vitæ, et factus est homo in animam viventem. 8 Plantaverat
autem Dominus Deus paradisum voluptatis a principio, in quo posuit
hominem quem formaverat. 9 Produxitque Dominus Deus de humo omne
lignum pulchrum visu, et ad vescendum suave lignum etiam vitæ in medio
paradisi, lignumque scientiæ boni et mali. 10 Et fluvius egrediebatur de loco
voluptatis ad irrigandum paradisum, qui inde dividitur in quatuor capita.
11 Nomen uni Phison : ipse est qui circuit omnem terram Hevilath, ubi nascitur
aurum : 12 et aurum terræ illius optimum est ; ibi invenitur bdellium, et
lapis onychinus. 13 Et nomen fluvii secundi Gehon ; ipse est qui circumit omnem
terram Æthiopiæ. 14 Nomen vero fluminis tertii, Tigris : ipse vadit contra
Assyrios. Fluvius autem quartus, ipse est Euphrates. 15 Tulit ergo Dominus
Deus hominem, et posuit eum in paradiso voluptatis, ut operaretur, et custodiret
illum : 16 præcepitque ei, dicens : Ex omni ligno paradisi comede ;
17 de ligno autem scientiæ boni et mali ne comedas : in quocumque enim
die comederis ex eo, morte morieris. 18 Dixit quoque Dominus Deus : Non
est bonum esse hominem solum : faciamus ei adjutorium simile sibi. 19 Formatis
igitur Dominus Deus de humo cunctis animantibus terræ, et universis
volatilibus cæli, adduxit ea ad Adam, ut videret quid vocaret ea : omne enim
quod vocavit Adam animæ viventis, ipsum est nomen ejus. 20 Appellavitque
Adam nominibus suis cuncta animantia, et universa volatilia cæli, et omnes
bestias terræ : Adæ vero non inveniebatur adjutor similis ejus. 21 Immisit ergo
Dominus Deus soporem in Adam : cumque obdormisset, tulit unam de costis
ejus, et replevit carnem pro ea. 22 Et ædificavit Dominus Deus costam, quam
tulerat de Adam, in mulierem : et adduxit eam ad Adam. 23 Dixitque Adam :
Hoc nunc os ex ossibus meis, et caro de carne mea : hæc vocabitur Virago,
quoniam de viro sumpta est. 24 Quam ob rem relinquet homo patrem suum,
et matrem, et adhærebit uxori suæ : et erunt duo in carne una. 25 Erat autem
uterque nudus, Adam scilicet et uxor ejus : et non erubescebant.
3 Sed et serpens erat callidior cunctis animantibus terræ quæ fecerat Dominus
Deus. Qui dixit ad mulierem : Cur præcepit vobis Deus ut non
comederetis de omni ligno paradisi ? 2 Cui respondit mulier : De fructu
lignorum, quæ sunt in paradiso, vescimur : 3 de fructu vero ligni quod est
in medio paradisi, præcepit nobis Deus ne comederemus, et ne tangeremus
illud, ne forte moriamur. 4 Dixit autem serpens ad mulierem : Nequaquam
morte moriemini. 5 Scit enim Deus quod in quocumque die comederitis ex
eo, aperientur oculi vestri, et eritis sicut dii, scientes bonum et malum. 6 Vidit
igitur mulier quod bonum esset lignum ad vescendum, et pulchrum oculis,
aspectuque delectabile : et tulit de fructu illius, et comedit : deditque viro
suo, qui comedit. 7 Et aperti sunt oculi amborum ; cumque cognovissent se
2
Genesis
esse nudos, consuerunt folia ficus, et fecerunt sibi perizomata. 8 Et cum audissent
vocem Domini Dei deambulantis in paradiso ad auram post meridiem,
abscondit se Adam et uxor ejus a facie Domini Dei in medio ligni paradisi.
9 Vocavitque Dominus Deus Adam, et dixit ei : Ubi es ? 10 Qui ait : Vocem tuam
audivi in paradiso, et timui, eo quod nudus essem, et abscondi me. 11 Cui
dixit : Quis enim indicavit tibi quod nudus esses, nisi quod ex ligno de quo
præceperam tibi ne comederes, comedisti ? 12 Dixitque Adam : Mulier, quam
dedisti mihi sociam, dedit mihi de ligno, et comedi. 13 Et dixit Dominus Deus
ad mulierem : Quare hoc fecisti ? Quæ respondit : Serpens decepit me, et
comedi.
14 Et ait Dominus Deus ad serpentem :
Quia fecisti hoc,
maledictus es inter omnia animantia, et bestias terræ :
super pectus tuum gradieris, et terram comedes cunctis diebus
vitæ tuæ.
15 Inimicitias ponam inter te et mulierem,
et semen tuum et semen illius :
ipsa conteret caput tuum,
et tu insidiaberis calcaneo ejus.
16 Mulieri quoque dixit : Multiplicabo ærumnas tuas, et conceptus tuos : in
dolore paries filios, et sub viri potestate eris, et ipse dominabitur tui. 17 Adæ
vero dixit : Quia audisti vocem uxoris tuæ, et comedisti de ligno, ex quo præceperam
tibi ne comederes, maledicta terra in opere tuo : in laboribus comedes
ex ea cunctis diebus vitæ tuæ. 18 Spinas et tribulos germinabit tibi, et comedes
herbam terræ. 19 In sudore vultus tui vesceris pane, donec revertaris in terram
de qua sumptus es : quia pulvis es et in pulverem reverteris. 20 Et vocavit
Adam nomen uxoris suæ, Heva : eo quod mater esset cunctorum viventium.
21 Fecit quoque Dominus Deus Adæ et uxori ejus tunicas pelliceas, et induit
eos : 22 et ait : Ecce Adam quasi unus ex nobis factus est, sciens bonum et
malum : nunc ergo ne forte mittat manum suam, et sumat etiam de ligno vitæ,
et comedat, et vivat in æternum. 23 Et emisit eum Dominus Deus de paradiso
voluptatis, ut operaretur terram de qua sumptus est. 24 Ejecitque Adam : et
collocavit ante paradisum voluptatis cherubim, et flammeum gladium, atque
versatilem, ad custodiendam viam ligni vitæ.
4 Adam vero cognovit uxorem suam Hevam, quæ concepit et peperit Cain,
dicens : Possedi hominem per Deum. 2 Rursumque peperit fratrem ejus
Abel. Fuit autem Abel pastor ovium, et Cain agricola. 3 Factum est autem
post multos dies ut offerret Cain de fructibus terræ munera Domino. 4 Abel
quoque obtulit de primogenitis gregis sui, et de adipibus eorum : et respexit
Dominus ad Abel, et ad munera ejus. 5 Ad Cain vero, et ad munera illius non
respexit : iratusque est Cain vehementer, et concidit vultus ejus. 6 Dixitque
Dominus ad eum : Quare iratus es ? et cur concidit facies tua ? 7 nonne si
bene egeris, recipies : sin autem male, statim in foribus peccatum aderit ? sed
sub te erit appetitus ejus, et tu dominaberis illius. 8 Dixitque Cain ad Abel
fratrem suum : Egrediamur foras. Cumque essent in agro, consurrexit Cain
adversus fratrem suum Abel, et interfecit eum. 9 Et ait Dominus ad Cain :
Ubi est Abel frater tuus ? Qui respondit : Nescio : num custos fratris mei
sum ego ? 10 Dixitque ad eum : Quid fecisti ? vox sanguinis fratris tui clamat
ad me de terra. 11 Nunc igitur maledictus eris super terram, quæ aperuit os
3
Genesis
suum, et suscepit sanguinem fratris tui de manu tua. 12 Cum operatus fueris
eam, non dabit tibi fructus suos : vagus et profugus eris super terram. 13 Dixitque
Cain ad Dominum : Major est iniquitas mea, quam ut veniam merear.
14 Ecce ejicis me hodie a facie terræ, et a facie tua abscondar, et ero vagus
et profugus in terra : omnis igitur qui invenerit me, occidet me. 15 Dixitque
ei Dominus : Nequaquam ita fiet : sed omnis qui occiderit Cain, septuplum
punietur. Posuitque Dominus Cain signum, ut non interficeret eum omnis
qui invenisset eum. 16 Egressusque Cain a facie Domini, habitavit profugus in
terra ad orientalem plagam Eden.
17 Cognovit autem Cain uxorem suam, quæ concepit, et peperit Henoch :
et ædificavit civitatem, vocavitque nomen ejus ex nomine filii sui, Henoch.
18 Porro Henoch genuit Irad, et Irad genuit Mavia¨el, et Mavia¨el genuit Mathusa
¨el, et Mathusa¨el genuit Lamech. 19 Qui accepit duas uxores, nomen uni
Ada, et nomen alteri Sella. 20 Genuitque Ada Jabel, qui fuit pater habitantium
in tentoriis, atque pastorum. 21 Et nomen fratris ejus Jubal : ipse fuit pater canentium
cithara et organo. 22 Sella quoque genuit Tubalcain, qui fuit malleator
et faber in cuncta opera æris et ferri. Soror vero Tubalcain, No¨ema. 23 Dixitque
Lamech uxoribus suis Adæ et Sellæ :
Audite vocem meam, uxores Lamech ;
auscultate sermonem meum :
quoniam occidi virum in vulnus meum,
et adolescentulum in livorem meum.
24 Septuplum ultio dabitur de Cain :
de Lamech vero septuagies septies.
25 Cognovit quoque adhuc Adam uxorem suam : et peperit filium, vocavitque
nomen ejus Seth, dicens : Posuit mihi Deus semen aliud pro Abel, quem
occidit Cain. 26 Sed et Seth natus est filius, quem vocavit Enos : iste coepit
invocare nomen Domini.
5 Hic est liber generationis Adam. In die qua creavit Deus hominem, ad
similitudinem Dei fecit illum. 2 Masculum et feminam creavit eos, et
benedixit illis : et vocavit nomen eorum Adam, in die quo creati sunt. 3 Vixit
autem Adam centum triginta annis : et genuit ad imaginem et similitudinem
suam, vocavitque nomen ejus Seth. 4 Et facti sunt dies Adam, postquam genuit
Seth, octingenti anni : genuitque filios et filias. 5 Et factum est omne tempus
quod vixit Adam, anni nongenti triginta, et mortuus est. 6 Vixit quoque Seth
centum quinque annis, et genuit Enos. 7 Vixitque Seth, postquam genuit Enos,
octingentis septem annis, genuitque filios et filias. 8 Et facti sunt omnes dies
Seth nongentorum duodecim annorum, et mortuus est. 9 Vixit vero Enos
nonaginta annis, et genuit Cainan. 10 Post cujus ortum vixit octingentis quindecim
annis, et genuit filios et filias. 11 Factique sunt omnes dies Enos nongenti
quinque anni, et mortuus est. 12 Vixit quoque Cainan septuaginta annis,
et genuit Malaleel. 13 Et vixit Cainan, postquam genuit Malaleel, octingentis
quadraginta annis, genuitque filios et filias. 14 Et facti sunt omnes dies
Cainan nongenti decem anni, et mortuus est. 15 Vixit autem Malaleel sexaginta
quinque annis, et genuit Jared. 16 Et vixit Malaleel, postquam genuit Jared,
octingentis triginta annis, et genuit filios et filias. 17 Et facti sunt omnes dies
Malaleel octingenti nonaginta quinque anni, et mortuus est. 18 Vixitque Jared
centum sexaginta duobus annis, et genuit Henoch. 19 Et vixit Jared, postquam
4
Genesis
genuit Henoch, octingentis annis, et genuit filios et filias. 20 Et facti sunt omnes
dies Jared nongenti sexaginta duo anni, et mortuus est. 21 Porro Henoch vixit
sexaginta quinque annis, et genuit Mathusalam. 22 Et ambulavit Henoch cum
Deo : et vixit, postquam genuit Mathusalam, trecentis annis, et genuit filios
et filias. 23 Et facti sunt omnes dies Henoch trecenti sexaginta quinque anni.
24 Ambulavitque cum Deo, et non apparuit : quia tulit eum Deus. 25 Vixit
quoque Mathusala centum octoginta septem annis, et genuit Lamech. 26 Et
vixit Mathusala, postquam genuit Lamech, septingentis octoginta duobus annis,
et genuit filios et filias. 27 Et facti sunt omnes dies Mathusala nongenti
sexaginta novem anni, et mortuus est. 28 Vixit autem Lamech centum octoginta
duobus annis, et genuit filium : 29 vocavitque nomen ejus No¨e, dicens : Iste
consolabitur nos ab operibus et laboribus manuum nostrarum in terra, cui
maledixit Dominus. 30 Vixitque Lamech, postquam genuit No¨e, quingentis
nonaginta quinque annis, et genuit filios et filias. 31 Et facti sunt omnes dies
Lamech septingenti septuaginta septem anni, et mortuus est. No¨e vero cum
quingentorum esset annorum, genuit Sem, Cham et Japheth.
6 Cumque coepissent homines multiplicari super terram, et filias procreassent,
2 videntes filii Dei filias hominum quod essent pulchræ, acceperunt
sibi uxores ex omnibus, quas elegerant. 3 Dixitque Deus : Non permanebit
spiritus meus in homine in æternum, quia caro est : eruntque dies illius centum
viginti annorum. 4 Gigantes autem erant super terram in diebus illis :
postquam enim ingressi sunt filii Dei ad filias hominum, illæque genuerunt,
isti sunt potentes a sæculo viri famosi. 5 Videns autem Deus quod multa malitia
hominum esset in terra, et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum
omni tempore, 6 poenituit eum quod hominum fecisset in terra. Et tactus dolore
cordis intrinsecus, 7 Delebo, inquit, hominem, quem creavi, a facie terræ,
ab homine usque ad animantia, a reptili usque ad volucres cæli : poenitet enim
me fecisse eos.
8 No¨e vero invenit gratiam coram Domino. 9 Hæ sunt generationes No¨e :
No¨e vir justus atque perfectus fuit in generationibus suis ; cum Deo ambulavit.
10 Et genuit tres filios, Sem, Cham et Japheth. 11 Corrupta est autem terra
coram Deo, et repleta est iniquitate. 12 Cumque vidisset Deus terram esse corruptam
(omnis quippe caro corruperat viam suam super terram), 13 dixit ad
No¨e : Finis universæ carnis venit coram me : repleta est terra iniquitate a facie
eorum, et ego disperdam eos cum terra. 14 Fac tibi arcam de lignis lævigatis ;
mansiunculas in arca facies, et bitumine linies intrinsecus et extrinsecus. 15 Et
sic facies eam : trecentorum cubitorum erit longitudo arcæ, quinquaginta cubitorum
latitudo, et triginta cubitorum altitudo illius. 16 Fenestram in arca
facies, et in cubito consummabis summitatem ejus : ostium autem arcæ pones
ex latere ; deorsum, coenacula et tristega facies in ea.
17 Ecce ego adducam aquas diluvii super terram, ut interficiam omnem
carnem, in qua spiritus vitæ est subter cælum : universa quæ in terra sunt,
consumentur. 18 Ponamque foedus meum tecum : et ingredieris arcam tu et filii
tui, uxor tua, et uxores filiorum tuorum tecum. 19 Et ex cunctis animantibus
universæ carnis bina induces in arcam, ut vivant tecum : masculini sexus et
feminini. 20 De volucribus juxta genus suum, et de jumentis in genere suo, et
ex omni reptili terræ secundum genus suum : bina de omnibus ingredientur
tecum, ut possint vivere. 21 Tolles igitur tecum ex omnibus es
Genesis
suum, et suscepit sanguinem fratris tui de manu tua. 12 Cum operatus fueris
eam, non dabit tibi fructus suos : vagus et profugus eris super terram. 13 Dixitque
Cain ad Dominum : Major est iniquitas mea, quam ut veniam merear.
14 Ecce ejicis me hodie a facie terræ, et a facie tua abscondar, et ero vagus
et profugus in terra : omnis igitur qui invenerit me, occidet me. 15 Dixitque
ei Dominus : Nequaquam ita fiet : sed omnis qui occiderit Cain, septuplum
punietur. Posuitque Dominus Cain signum, ut non interficeret eum omnis
qui invenisset eum. 16 Egressusque Cain a facie Domini, habitavit profugus in
terra ad orientalem plagam Eden.
17 Cognovit autem Cain uxorem suam, quæ concepit, et peperit Henoch :
et ædificavit civitatem, vocavitque nomen ejus ex nomine filii sui, Henoch.
18 Porro Henoch genuit Irad, et Irad genuit Mavia¨el, et Mavia¨el genuit Mathusa
¨el, et Mathusa¨el genuit Lamech. 19 Qui accepit duas uxores, nomen uni
Ada, et nomen alteri Sella. 20 Genuitque Ada Jabel, qui fuit pater habitantium
in tentoriis, atque pastorum. 21 Et nomen fratris ejus Jubal : ipse fuit pater canentium
cithara et organo. 22 Sella quoque genuit Tubalcain, qui fuit malleator
et faber in cuncta opera æris et ferri. Soror vero Tubalcain, No¨ema. 23 Dixitque
Lamech uxoribus suis Adæ et Sellæ :
Audite vocem meam, uxores Lamech ;
auscultate sermonem meum :
quoniam occidi virum in vulnus meum,
et adolescentulum in livorem meum.
24 Septuplum ultio dabitur de Cain :
de Lamech vero septuagies septies.
25 Cognovit quoque adhuc Adam uxorem suam : et peperit filium, vocavitque
nomen ejus Seth, dicens : Posuit mihi Deus semen aliud pro Abel, quem
occidit Cain. 26 Sed et Seth natus est filius, quem vocavit Enos : iste coepit
invocare nomen Domini.
5 Hic est liber generationis Adam. In die qua creavit Deus hominem, ad
similitudinem Dei fecit illum. 2 Masculum et feminam creavit eos, et
benedixit illis : et vocavit nomen eorum Adam, in die quo creati sunt. 3 Vixit
autem Adam centum triginta annis : et genuit ad imaginem et similitudinem
suam, vocavitque nomen ejus Seth. 4 Et facti sunt dies Adam, postquam genuit
Seth, octingenti anni : genuitque filios et filias. 5 Et factum est omne tempus
quod vixit Adam, anni nongenti triginta, et mortuus est. 6 Vixit quoque Seth
centum quinque annis, et genuit Enos. 7 Vixitque Seth, postquam genuit Enos,
octingentis septem annis, genuitque filios et filias. 8 Et facti sunt omnes dies
Seth nongentorum duodecim annorum, et mortuus est. 9 Vixit vero Enos
nonaginta annis, et genuit Cainan. 10 Post cujus ortum vixit octingentis quindecim
annis, et genuit filios et filias. 11 Factique sunt omnes dies Enos nongenti
quinque anni, et mortuus est. 12 Vixit quoque Cainan septuaginta annis,
et genuit Malaleel. 13 Et vixit Cainan, postquam genuit Malaleel, octingentis
quadraginta annis, genuitque filios et filias. 14 Et facti sunt omnes dies
Cainan nongenti decem anni, et mortuus est. 15 Vixit autem Malaleel sexaginta
quinque annis, et genuit Jared. 16 Et vixit Malaleel, postquam genuit Jared,
octingentis triginta annis, et genuit filios et filias. 17 Et facti sunt omnes dies
Malaleel octingenti nonaginta quinque anni, et mortuus est. 18 Vixitque Jared
centum sexaginta duobus annis, et genuit Henoch. 19 Et vixit Jared, postquam
4
Genesis
genuit Henoch, octingentis annis, et genuit filios et filias. 20 Et facti sunt omnes
dies Jared nongenti sexaginta duo anni, et mortuus est. 21 Porro Henoch vixit
sexaginta quinque annis, et genuit Mathusalam. 22 Et ambulavit Henoch cum
Deo : et vixit, postquam genuit Mathusalam, trecentis annis, et genuit filios
et filias. 23 Et facti sunt omnes dies Henoch trecenti sexaginta quinque anni.
24 Ambulavitque cum Deo, et non apparuit : quia tulit eum Deus. 25 Vixit
quoque Mathusala centum octoginta septem annis, et genuit Lamech. 26 Et
vixit Mathusala, postquam genuit Lamech, septingentis octoginta duobus annis,
et genuit filios et filias. 27 Et facti sunt omnes dies Mathusala nongenti
sexaginta novem anni, et mortuus est. 28 Vixit autem Lamech centum octoginta
duobus annis, et genuit filium : 29 vocavitque nomen ejus No¨e, dicens : Iste
consolabitur nos ab operibus et laboribus manuum nostrarum in terra, cui
maledixit Dominus. 30 Vixitque Lamech, postquam genuit No¨e, quingentis
nonaginta quinque annis, et genuit filios et filias. 31 Et facti sunt omnes dies
Lamech septingenti septuaginta septem anni, et mortuus est. No¨e vero cum
quingentorum esset annorum, genuit Sem, Cham et Japheth.
6 Cumque coepissent homines multiplicari super terram, et filias procreassent,
2 videntes filii Dei filias hominum quod essent pulchræ, acceperunt
sibi uxores ex omnibus, quas elegerant. 3 Dixitque Deus : Non permanebit
spiritus meus in homine in æternum, quia caro est : eruntque dies illius centum
viginti annorum. 4 Gigantes autem erant super terram in diebus illis :
postquam enim ingressi sunt filii Dei ad filias hominum, illæque genuerunt,
isti sunt potentes a sæculo viri famosi. 5 Videns autem Deus quod multa malitia
hominum esset in terra, et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum
omni tempore, 6 poenituit eum quod hominum fecisset in terra. Et tactus dolore
cordis intrinsecus, 7 Delebo, inquit, hominem, quem creavi, a facie terræ,
ab homine usque ad animantia, a reptili usque ad volucres cæli : poenitet enim
me fecisse eos.
8 No¨e vero invenit gratiam coram Domino. 9 Hæ sunt generationes No¨e :
No¨e vir justus atque perfectus fuit in generationibus suis ; cum Deo ambulavit.
10 Et genuit tres filios, Sem, Cham et Japheth. 11 Corrupta est autem terra
coram Deo, et repleta est iniquitate. 12 Cumque vidisset Deus terram esse corruptam
(omnis quippe caro corruperat viam suam super terram), 13 dixit ad
No¨e : Finis universæ carnis venit coram me : repleta est terra iniquitate a facie
eorum, et ego disperdam eos cum terra. 14 Fac tibi arcam de lignis lævigatis ;
mansiunculas in arca facies, et bitumine linies intrinsecus et extrinsecus. 15 Et
sic facies eam : trecentorum cubitorum erit longitudo arcæ, quinquaginta cubitorum
latitudo, et triginta cubitorum altitudo illius. 16 Fenestram in arca
facies, et in cubito consummabis summitatem ejus : ostium autem arcæ pones
ex latere ; deorsum, coenacula et tristega facies in ea.
17 Ecce ego adducam aquas diluvii super terram, ut interficiam omnem
carnem, in qua spiritus vitæ est subter cælum : universa quæ in terra sunt,
consumentur. 18 Ponamque foedus meum tecum : et ingredieris arcam tu et filii
tui, uxor tua, et uxores filiorum tuorum tecum. 19 Et ex cunctis animantibus
universæ carnis bina induces in arcam, ut vivant tecum : masculini sexus et
feminini. 20 De volucribus juxta genus suum, et de jumentis in genere suo, et
ex omni reptili terræ secundum genus suum : bina de omnibus ingredientur
tecum, ut possint vivere. 21 Tolles igitur tecum ex omnibus escis, quæ man-
5
Genesis
di possunt, et comportabis apud te : et erunt tam tibi, quam illis in cibum.
22 Fecit igitur No¨e omnia quæ præceperat illi Deus.
7 Dixitque Dominus ad eum : Ingredere tu et omnis domus tua in arcam :
te enim vidi justum coram me in generatione hac. 2 Ex omnibus animantibus
mundis tolle septena et septena, masculum et feminam : de animantibus
vero immundis duo et duo, masculum et feminam. 3 Sed et de volatilibus cæli
septena et septena, masculum et feminam : ut salvetur semen super faciem
universæ terræ. 4 Adhuc enim, et post dies septem ego pluam super terram
quadraginta diebus et quadraginta noctibus : et delebo omnem substantiam,
quam feci, de superficie terræ. 5 Fecit ergo No¨e omnia quæ mandaverat ei
Dominus. 6 Eratque sexcentorum annorum quando diluvii aquæ inundaverunt
super terram. 7 Et ingressus est No¨e et filii ejus, uxor ejus et uxores filiorum
ejus cum eo in arcam propter aquas diluvii. 8 De animantibus quoque
mundis et immundis, et de volucribus, et ex omni quod movetur super terram,
9 duo et duo ingressa sunt ad No¨e in arcam, masculus et femina, sicut
præceperat Dominus No¨e. 10 Cumque transissent septem dies, aquæ diluvii
inundaverunt super terram. 11 Anno sexcentesimo vitæ No¨e, mense secundo,
septimodecimo die mensis, rupti sunt omnes fontes abyssi magnæ, et cataractæ
cæli apertæ sunt : 12 et facta est pluvia super terram quadraginta diebus
et quadraginta noctibus. 13 In articulo diei illius ingressus est No¨e, et Sem,
et Cham, et Japheth filii ejus ; uxor illius, et tres uxores filiorum ejus cum
eis in arcam : 14 ipsi et omne animal secundum genus suum, universaque
jumenta in genere suo, et omne quod movetur super terram in genere suo,
cunctumque volatile secundum genus suum, universæ aves, omnesque volucres,
15 ingressæ sunt ad No¨e in arcam, bina et bina ex omni carne, in qua
erat spiritus vitæ. 16 Et quæ ingressa sunt, masculus et femina ex omni carne
introierunt, sicut præceperat ei Deus : et inclusit eum Dominus deforis.
17 Factumque est diluvium quadraginta diebus super terram : et multiplicatæ
sunt aquæ, et elevaverunt arcam in sublime a terra. 18 Vehementer
enim inundaverunt, et omnia repleverunt in superficie terræ : porro arca ferebatur
super aquas. 19 Et aquæ prævaluerunt nimis super terram : opertique
sunt omnes montes excelsi sub universo cælo. 20 Quindecim cubitis altior fuit
aqua super montes, quos operuerat. 21 Consumptaque est omnis caro quæ
movebatur super terram, volucrum, animantium, bestiarum, omniumque reptilium,
quæ reptant super terram : universi homines, 22 et cuncta, in quibus
spiraculum vitæ est in terra, mortua sunt. 23 Et delevit omnem substantiam
quæ erat super terram, ab homine usque ad pecus, tam reptile quam volucres
cæli : et deleta sunt de terra. Remansit autem solus No¨e, et qui cum eo erant
in arca. 24 Obtinueruntque aquæ terram centum quinquaginta diebus.
8 Recordatus autem Deus No¨e, cunctorumque animantium, et omnium jumentorum,
quæ erant cum eo in arca, adduxit spiritum super terram, et
imminutæ sunt aquæ. 2 Et clausi sunt fontes abyssi, et cataractæ cæli : et prohibitæ
sunt pluviæ de cælo. 3 Reversæque sunt aquæ de terra euntes et redeuntes
: et coeperunt minui post centum quinquaginta dies. 4 Requievitque arca
mense septimo, vigesimo septimo die mensis, super montes Armeniæ. 5 At
vero aquæ ibant et decrescebant usque ad decimum mensem : decimo enim
mense, primo die mensis, apparuerunt cacumina montium. 6 Cumque transissent
quadraginta dies, aperiens No¨e fenestram arcæ, quam fecerat, dimisit
corvum, 7 qui egrediebatur, et non revertebatur, donec siccarentur aquæ su-
6
Genesis
per terram. 8 Emisit quoque columbam post eum, ut videret si jam cessassent
aquæ super faciem terræ. 9 Quæ cum non invenisset ubi requiesceret pes ejus,
reversa est ad eum in arcam : aquæ enim erant super universam terram :
extenditque manum, et apprehensam intulit in arcam. 10 Expectatis autem ultra
septem diebus aliis, rursum dimisit columbam ex arca. 11 At illa venit ad
eum ad vesperam, portans ramum olivæ virentibus foliis in ore suo : intellexit
ergo No¨e quod cessassent aquæ super terram. 12 Expectavitque nihilominus
septem alios dies : et emisit columbam, quæ non est reversa ultra ad eum.
13 Igitur sexcentesimo primo anno, primo mense, prima die mensis, imminutæ
sunt aquæ super terram : et aperiens No¨e tectum arcæ, aspexit, viditque
quod exsiccata esset superficies terræ. 14 Mense secundo, septimo et vigesimo
die mensis arefacta est terra.
15 Locutus est autem Deus ad No¨e, dicens : 16 Egredere de arca, tu et uxor
tua, filii tui et uxores filiorum tuorum tecum. 17 Cuncta animantia, quæ sunt
apud te, ex omni carne, tam in volatilibus quam in bestiis et universis reptilibus,
quæ reptant super terram, educ tecum, et ingredimini super terram :
crescite et multiplicamini super eam. 18 Egressus est ergo No¨e, et filii ejus : uxor
illius, et uxores filiorum ejus cum eo. 19 Sed et omnia animantia, jumenta, et
reptilia quæ reptant super terram, secundum genus suum, egressa sunt de arca.
20 Ædificavit autem No¨e altare Domino : et tollens de cunctis pecoribus et
volucribus mundis, obtulit holocausta super altare. 21 Odoratusque est Dominus
odorem suavitatis, et ait : Nequaquam ultra maledicam terræ propter
homines : sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab
adolescentia sua : non igitur ultra percutiam omnem animam viventem sicut
feci. 22 Cunctis diebus terræ, sementis et messis, frigus et æstus, æstas et
hiems, nox et dies non requiescent.
9 Benedixitque Deus No¨e et filiis ejus. Et dixit ad eos : Crescite, et multiplicamini,
et replete terram. 2 Et terror vester ac tremor sit super cuncta
animalia terræ, et super omnes volucres cæli, cum universis quæ moventur
super terram : omnes pisces maris manui vestræ traditi sunt. 3 Et omne, quod
movetur et vivit, erit vobis in cibum : quasi olera virentia tradidi vobis omnia.
4 Excepto, quod carnem cum sanguine non comedetis. 5 Sanguinem enim
animarum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum : et de manu
hominis, de manu viri, et fratris ejus requiram animam hominis. 6 Quicumque
effuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis illius : ad imaginem quippe
Dei factus est homo. 7 Vos autem crescite et multiplicamini, et ingredimini
super terram, et implete eam.
8 Hæc quoque dixit Deus ad No¨e, et ad filios ejus cum eo : 9 Ecce ego statuam
pactum meum vobiscum, et cum semine vestro post vos : 10 et ad omnem
animam viventem, quæ est vobiscum, tam in volucribus quam in jumentis et
pecudibus terræ cunctis, quæ egressa sunt de arca, et universis bestiis terræ.
11 Statuam pactum meum vobiscum, et nequaquam ultra interficietur omnis
caro aquis diluvii, neque erit deinceps diluvium dissipans terram. 12 Dixitque
Deus : Hoc signum foederis quod do inter me et vos, et ad omnem animam
viventem, quæ est vobiscum in generationes sempiternas : 13 arcum meum
ponam in nubibus, et erit signum foederis inter me et inter terram. 14 Cumque
obduxero nubibus cælum, apparebit arcus meus in nubibus : 15 et recordabor
foederis mei vobiscum, et cum omni anima vivente quæ carnem vegetat : et
non erunt ultra aquæ diluvii ad delendum universam carnem. 16 Eritque arcus
7
Genesis
in nubibus, et videbo illum, et recordabor foederis sempiterni quod pactum est
inter Deum et omnem animam viventem universæ carnis quæ est super terram.
17 Dixitque Deus ad No¨e : Hoc erit signum foederis, quod constitui inter
me et omnem carnem super terram.
18 Erant ergo filii No¨e, qui egressi sunt de arca, Sem, Cham et Japheth :
porro Cham ipse est pater Chanaan. 19 Tres isti filii sunt No¨e : et ab his disseminatum
est omne genus hominum super universam terram. 20 Coepitque
No¨e vir agricola exercere terram, et plantavit vineam. 21 Bibensque vinum inebriatus
est, et nudatus in tabernaculo suo. 22 Quod cum vidisset Cham, pater
Chanaan, verenda scilicet patris sui esse nudata, nuntiavit duobus fratribus
suis foras. 23 At vero Sem et Japheth pallium imposuerunt humeris suis, et
incedentes retrorsum, operuerunt verenda patris sui : faciesque eorum aversæ
erant, et patris virilia non viderunt. 24 Evigilans autem No¨e ex vino, cum
didicisset quæ fecerat ei filius suus minor, 25 ait :
Maledictus Chanaan,
servus servorum erit fratribus suis.
26 Dixitque :
Benedictus Dominus Deus Sem,
sit Chanaan servus ejus.
27 Dilatet Deus Japheth, et habitet in tabernaculis Sem,
sitque Chanaan servus ejus.
28 Vixit autem No¨e post diluvium trecentis quinquaginta annis. 29 Et impleti
sunt omnes dies ejus nongentorum quinquaginta annorum : et mortuus
est.
10 Hæ sunt generationes filiorum No¨e, Sem, Cham et Japheth : natique
sunt eis filii post diluvium. 2 Filii Japheth : Gomer, et Magog, et Madai,
et Javan, et Thubal, et Mosoch, et Thiras. 3 Porro filii Gomer : Ascenez et
Riphath et Thogorma. 4 Filii autem Javan : Elisa et Tharsis, Cetthim et Dodanim.
5 Ab his divisæ sunt insulæ gentium in regionibus suis, unusquisque
secundum linguam suam et familias suas in nationibus suis.
6 Filii autem Cham : Chus, et Mesraim, et Phuth, et Chanaan. 7 Filii Chus :
Saba, et Hevila, et Sabatha, et Regma, et Sabatacha. Filii Regma : Saba et
Dadan. 8 Porro Chus genuit Nemrod : ipse coepit esse potens in terra, 9 et erat
robustus venator coram Domino. Ob hoc exivit proverbium : Quasi Nemrod
robustus venator coram Domino. 10 Fuit autem principium regni ejus Babylon,
et Arach et Achad, et Chalanne, in terra Sennaar. 11 De terra illa egressus est
Assur, et ædificavit Niniven, et plateas civitatis, et Chale. 12 Resen quoque
inter Niniven et Chale : hæc est civitas magna. 13 At vero Mesraim genuit
Ludim, et Anamim et Laabim, Nephthuim, 14 et Phetrusim, et Chasluim :
de quibus egressi sunt Philisthiim et Caphtorim. 15 Chanaan autem genuit
Sidonem primogenitum suum. Hethæum, 16 et Jebusæum, et Amorrhæum,
Gergesæum, 17 Hevæum, et Aracæum : Sinæum, 18 et Aradium, Samaræum, et
Amathæum : et post hæc disseminati sunt populi Chananæorum. 19 Factique
sunt termini Chanaan venientibus a Sidone Geraram usque Gazam, donec
ingrediaris Sodomam et Gomorrham, et Adamam, et Seboim usque Lesa. 20 Hi
sunt filii Cham in cognationibus, et linguis, et generationibus, terrisque et
gentibus suis.
8
Genesis
21 De Sem quoque nati sunt, patre omnium filiorum Heber, fratre Japheth
majore. 22 Filii Sem : Ælam, et Assur, et Arphaxad, et Lud, et Aram. 23 Filii
Aram : Us, et Hul, et Gether, et Mes. 24 At vero Arphaxad genuit Sale, de
quo ortus est Heber. 25 Natique sunt Heber filii duo : nomen uni Phaleg,
eo quod in diebus ejus divisa sit terra : et nomen fratris ejus Jectan. 26 Qui
Jectan genuit Elmodad, et Saleph, et Asarmoth, Jare, 27 et Aduram, et Uzal,
et Decla, 28 et Ebal, et Abima¨el, Saba, 29 et Ophir, et Hevila, et Jobab : omnes
isti, filii Jectan. 30 Et facta est habitatio eorum de Messa pergentibus usque
Sephar montem orientalem. 31 Isti filii Sem secundum cognationes, et linguas,
et regiones in gentibus suis. 32 Hæ familiæ No¨e juxta populos et nationes suas.
Ab his divisæ sunt gentes in terra post diluvium.
11 Erat autem terra labii unius, et sermonum eorumdem. 2 Cumque
proficiscerentur de oriente, invenerunt campum in terra Sennaar, et
habitaverunt in eo. 3 Dixitque alter ad proximum suum : Venite, faciamus
lateres, et coquamus eos igni. Habueruntque lateres pro saxis, et bitumen pro
cæmento : 4 et dixerunt : Venite, faciamus nobis civitatem et turrim, cujus
culmen pertingat ad cælum : et celebremus nomen nostrum antequam dividamur
in universas terras. 5 Descendit autem Dominus ut videret civitatem
et turrim, quam ædificabant filii Adam, 6 et dixit : Ecce, unus est populus,
et unum labium omnibus : coeperuntque hoc facere, nec desistent a cogitationibus
suis, donec eas opere compleant. 7 Venite igitur, descendamus, et
confundamus ibi linguam eorum, ut non audiat unusquisque vocem proximi
sui. 8 Atque ita divisit eos Dominus ex illo loco in universas terras, et cessaverunt
ædificare civitatem. 9 Et idcirco vocatum est nomen ejus Babel, quia
ibi confusum est labium universæ terræ : et inde dispersit eos Dominus super
faciem cunctarum regionum.
10 Hæ sunt generationes Sem : Sem erat centum annorum quando genuit
Arphaxad, biennio post diluvium. 11 Vixitque Sem, postquam genuit Arphaxad,
quingentis annis : et genuit filios et filias. 12 Porro Arphaxad vixit triginta
quinque annis, et genuit Sale. 13 Vixitque Arphaxad, postquam genuit Sale,
trecentis tribus annis : et genuit filios et filias. 14 Sale quoque vixit triginta annis,
et genuit Heber. 15 Vixitque Sale, postquam genuit Heber, quadringentis
tribus annis : et genuit filios et filias. 16 Vixit autem Heber triginta quatuor annis,
et genuit Phaleg. 17 Et vixit Heber postquam genuit Phaleg, quadringentis
triginta annis : et genuit filios et filias. 18 Vixit quoque Phaleg triginta annis, et
genuit Reu. 19 Vixitque Phaleg, postquam genuit Reu, ducentis novem annis :
et genuit filios et filias. 20 Vixit autem Reu triginta duobus annis, et genuit
Sarug. 21 Vixit quoque Reu, postquam genuit Sarug, ducentis septem annis :
et genuit filios et filias. 22 Vixit vero Sarug triginta annis, et genuit Nachor.
23 Vixitque Sarug, postquam genuit Nachor, ducentis annis : et genuit filios et
filias. 24 Vixit autem Nachor viginti novem annis, et genuit Thare. 25 Vixitque
Nachor, postquam genuit Thare, centum decem et novem annis : et genuit filios
et filias. 26 Vixitque Thare septuaginta annis, et genuit Abram, et Nachor,
et Aran.
27 Hæ sunt autem generationes Thare : Thare genuit Abram, Nachor et
Aran. Porro Aran genuit Lot. 28 Mortuusque est Aran ante Thare patrem
suum, in terra nativitatis suæ, in Ur Chaldæorum. 29 Duxerunt autem Abram
et Nachor uxores : nomen uxoris Abram, Sarai : et nomen uxoris Nachor,
Melcha filia Aran, patris Melchæ, et patris Jeschæ. 30 Erat autem Sarai sterilis,
9
Genesis
nec habebat liberos. 31 Tulit itaque Thare Abram filium suum, et Lot filium
Aran, filium filii sui, et Sarai nurum suam, uxorem Abram filii sui, et eduxit
eos de Ur Chaldæorum, ut irent in terram Chanaan : veneruntque usque
Haran, et habitaverunt ibi. 32 Et facti sunt dies Thare ducentorum quinque
annorum, et mortuus est in Haran.
12 Dixit autem Dominus ad Abram : Egredere de terra tua, et de cognatione
tua, et de domo patris tui, et veni in terram quam monstrabo
tibi. 2 Faciamque te in gentem magnam, et benedicam tibi, et magnificabo
nomen tuum, erisque benedictus. 3 Benedicam benedicentibus tibi, et
maledicam maledicentibus tibi, atque in te benedicentur universæ cognationes
terræ. 4 Egressus est itaque Abram sicut præceperat ei Dominus, et ivit cum
eo Lot : septuaginta quinque annorum erat Abram cum egrederetur de Haran.
5 Tulitque Sarai uxorem suam, et Lot filium fratris sui, universamque substantiam
quam possederant, et animas quas fecerant in Haran : et egressi sunt
ut irent in terram Chanaan. Cumque venissent in eam, 6 pertransivit Abram
terram usque ad locum Sichem, usque ad convallem illustrem : Chananæus
autem tunc erat in terra. 7 Apparuit autem Dominus Abram, et dixit ei : Semini
tuo dabo terram hanc. Qui ædificavit ibi altare Domino, qui apparuerat ei.
8 Et inde transgrediens ad montem, qui erat contra orientem Bethel, tetendit
ibi tabernaculum suum, ab occidente habens Bethel, et ab oriente Hai : ædificavit
quoque ibi altare Domino, et invocavit nomen ejus. 9 Perrexitque Abram
vadens, et ultra progrediens ad meridiem.
10 Facta est autem fames in terra : descenditque Abram in Ægyptum, ut
peregrinaretur ibi : prævaluerat enim fames in terra. 11 Cumque prope esset
ut ingrederetur Ægyptum, dixit Sarai uxori suæ : Novi quod pulchra sis
mulier : 12 et quod cum viderint te Ægyptii, dicturi sunt : Uxor ipsius est : et
interficient me, et te reservabunt. 13 Dic ergo, obsecro te, quod soror mea sis :
ut bene sit mihi propter te, et vivat anima mea ob gratiam tui. 14 Cum itaque
ingressus esset Abram Ægyptum, viderunt Ægyptii mulierem quod esset pulchra
nimis. 15 Et nuntiaverunt principes Pharaoni, et laudaverunt eam apud
illum : et sublata est mulier in domum Pharaonis. 16 Abram vero bene usi
sunt propter illam : fueruntque ei oves et boves et asini, et servi et famulæ, et
asinæ et cameli. 17 Flagellavit autem Dominus Pharaonem plagis maximis, et
domum ejus, propter Sarai uxorem Abram. 18 Vocavitque Pharao Abram, et
dixit ei : Quidnam est hoc quod fecisti mihi ? quare non indicasti quod uxor
tua esset ? 19 quam ob causam dixisti esse sororem tuam, ut tollerem eam mihi
in uxorem ? Nunc igitur ecce conjux tua, accipe eam, et vade. 20 Præcepitque
Pharao super Abram viris : et deduxerunt eum, et uxorem illius, et omnia
quæ habebat.
13 Ascendit ergo Abram de Ægypto, ipse et uxor ejus, et omnia quæ
habebat, et Lot cum eo, ad australem plagam. 2 Erat autem dives valde
in possessione auri et argenti. 3 Reversusque est per iter, quo venerat, a meridie
in Bethel, usque ad locum ubi prius fixerat tabernaculum inter Bethel et
Hai, 4 in loco altaris quod fecerat prius : et invocavit ibi nomen Domini. 5 Sed
et Lot qui erat cum Abram, fuerunt greges ovium, et armenta, et tabernacula.
6 Nec poterat eos capere terra, ut habitarent simul : erat quippe substantia
eorum multa, et nequibant habitare communiter. 7 Unde et facta est rixa inter
pastores gregum Abram et Lot. Eo autem tempore Chananæus et Pherezæus
habitabant in terra illa. 8 Dixit ergo Abram ad Lot : Ne quæso sit jurgium
10
Genesis
inter me et te, et inter pastores meos et pastores tuos : fratres enim sumus.
9 Ecce universa terra coram te est : recede a me, obsecro : si ad sinistram ieris,
ego dexteram tenebo : si tu dexteram elegeris, ego ad sinistram pergam. 10 Elevatis
itaque Lot oculis, vidit omnem circa regionem Jordanis, quæ universa
irrigabatur antequam subverteret Dominus Sodomam et Gomorrham, sicut
paradisus Domini, et sicut Ægyptus venientibus in Segor. 11 Elegitque sibi Lot
regionem circa Jordanem, et recessit ab oriente : divisique sunt alterutrum a
fratre suo. 12 Abram habitavit in terra Chanaan ; Lot vero moratus est in oppidis,
quæ erant circa Jordanem, et habitavit in Sodomis. 13 Homines autem
Sodomitæ pessimi erant, et peccatores coram Domino nimis.
14 Dixitque Dominus ad Abram, postquam divisus est ab eo Lot : Leva
oculos tuos et vide a loco, in quo nunc es, ad aquilonem et meridiem, ad orientem
et occidentem. 15 Omnem terram, quam conspicis, tibi dabo, et semini
tuo usque in sempiternum. 16 Faciamque semen tuum sicut pulverem terræ :
si quis potest hominum numerare pulverem terræ, semen quoque tuum numerare
poterit. 17 Surge, et perambula terram in longitudine et in latitudine
sua : quia tibi daturus sum eam. 18 Movens igitur tabernaculum suum Abram,
venit, et habitavit juxta convallem Mambre, quæ est in Hebron : ædificavitque
ibi altare Domino.
14 Factum est autem in illo tempore, ut Amraphel rex Sennaar, et Arioch
rex Ponti, et Chodorlahomor rex Elamitarum, et Thadal rex gentium
2 inirent bellum contra Bara regem Sodomorum, et contra Bersa regem Gomorrhæ,
et contra Sennaab regem Adamæ, et contra Semeber regem Seboim,
contraque regem Balæ, ipsa est Segor. 3 Omnes hi convenerunt in vallem Silvestrem,
quæ nunc est mare salis. 4 Duodecim enim annis servierunt Chodorlahomor,
et tertiodecimo anno recesserunt ab eo. 5 Igitur quartodecimo anno
venit Chodorlahomor, et reges qui erant cum eo : percusseruntque Raphaim
in Astarothcarnaim, et Zuzim cum eis, et Emim in Save Cariathaim, 6 et Chorræos
in montibus Seir, usque ad Campestria Pharan, quæ est in solitudine.
7 Reversique sunt, et venerunt ad fontem Misphat, ipsa est Cades : et percusserunt
omnem regionem Amalecitarum, et Amorrhæum, qui habitabat in
Asasonthamar. 8 Et egressi sunt rex Sodomorum, et rex Gomorrhæ, rexque
Adamæ, et rex Seboim, necnon et rex Balæ, quæ est Segor : et direxerunt
aciem contra eos in valle Silvestri : 9 scilicet adversus Chodorlahomor regem
Elamitarum, et Thadal regem Gentium, et Amraphel regem Sennaar, et Arioch
regem Ponti : quatuor reges adversus quinque. 10 Vallis autem Silvestris
habebat puteos multos bituminis. Itaque rex Sodomorum, et Gomorrhæ, terga
verterunt, cecideruntque ibi : et qui remanserant, fugerunt ad montem.
11 Tulerunt autem omnem substantiam Sodomorum et Gomorrhæ, et universa
quæ ad cibum pertinent, et abierunt : 12 necnon et Lot, et substantiam ejus,
filium fratris Abram, qui habitabat in Sodomis.
13 Et ecce unus, qui evaserat, nuntiavit Abram Hebræo, qui habitabat in
convalle Mambre Amorrhæi, fratris Escol, et fratris Aner : hi enim pepigerant
foedus cum Abram. 14 Quod cum audisset Abram, captum videlicet Lot
fratrem suum, numeravit expeditos vernaculos suos trecentos decem et octo :
et persecutus est usque Dan. 15 Et divisis sociis, irruit super eos nocte : percussitque
eos, et persecutus est eos usque Hoba, quæ est ad lævam Damasci.
16 Reduxitque omnem substantiam, et Lot fratrem suum cum substantia illius,
mulieres quoque et populum. 17 Egressus est autem rex Sodomorum in occur-
11
Genesis
sum ejus postquam reversus est a cæde Chodorlahomor, et regum qui cum eo
erant in valle Save, quæ est vallis regis.
18 At vero Melchisedech rex Salem, proferens panem et vinum, erat enim
sacerdos Dei altissimi, 19 benedixit ei, et ait : Benedictus Abram Deo excelso,
qui creavit cælum et terram : 20 et benedictus Deus excelsus, quo protegente,
hostes in manibus tuis sunt. Et dedit ei decimas ex omnibus. 21 Dixit autem rex
Sodomorum ad Abram : Da mihi animas, cetera tolle tibi. 22 Qui respondit
ei : Levo manum meam ad Dominum Deum excelsum possessorem cæli et
terræ, 23 quod a filo subtegminis usque ad corigiam caligæ, non accipiam ex
omnibus quæ tua sunt, ne dicas : Ego ditavi Abram : 24 exceptis his, quæ
comederunt juvenes, et partibus virorum, qui venerunt mecum, Aner, Escol et
Mambre : isti accipient partes suas.
15 His itaque transactis, factus est sermo Domini ad Abram per visionem
dicens : Noli timere, Abram : ego protector tuus sum, et merces tua
magna nimis. 2 Dixitque Abram : Domine Deus, quid dabis mihi ? ego vadam
absque liberis, et filius procuratoris domus meæ iste Damascus Eliezer. 3 Addiditque
Abram : Mihi autem non dedisti semen, et ecce vernaculus meus,
hæres meus erit. 4 Statimque sermo Domini factus est ad eum, dicens : Non
erit hic hæres tuus, sed qui egredietur de utero tuo, ipsum habebis hæredem.
5 Eduxitque eum foras, et ait illi : Suspice cælum, et numera stellas, si potes.
Et dixit ei : Sic erit semen tuum. 6 Credidit Abram Deo, et reputatum est illi ad
justitiam. 7 Dixitque ad eum : Ego Dominus qui eduxi te de Ur Chaldæorum
ut darem tibi terram istam, et possideres eam. 8 At ille ait : Domine Deus,
unde scire possum quod possessurus sim eam ? 9 Et respondens Dominus :
Sume, inquit, mihi vaccam triennem, et capram trimam, et arietem annorum
trium, turturem quoque et columbam. 10 Qui tollens universa hæc, divisit ea
per medium, et utrasque partes contra se altrinsecus posuit ; aves autem non
divisit. 11 Descenderuntque volucres super cadavera, et abigebat eas Abram.
12 Cumque sol occumberet, sopor irruit super Abram, et horror magnus et
tenebrosus invasit eum. 13 Dictumque est ad eum : Scito prænoscens quod
peregrinum futurum sit semen tuum in terra non sua, et subjicient eos servituti,
et affligent quadringentis annis. 14 Verumtamen gentem, cui servituri
sunt, ego judicabo : et post hæc egredientur cum magna substantia. 15 Tu
autem ibis ad patres tuos in pace, sepultus in senectute bona. 16 Generatione
autem quarta revertentur huc : necdum enim completæ sunt iniquitates Amorrhæorum
usque ad præsens tempus. 17 Cum ergo occubuisset sol, facta est
caligo tenebrosa, et apparuit clibanus fumans, et lampas ignis transiens inter
divisiones illas. 18 In illo die pepigit Dominus foedus cum Abram, dicens :
Semini tuo dabo terram hanc a fluvio Ægypti usque ad fluvium magnum Euphraten,
19 Cinæos, et Cenezæos, Cedmonæos, 20 et Hethæos, et Pherezæos,
Raphaim quoque, 21 et Amorrhæos, et Chananæos, et Gergesæos, et Jebusæos.
16 Igitur Sarai, uxor Abram, non genuerat liberos : sed habens ancillam
ægyptiam nomine Agar, 2 dixit marito suo : Ecce, conclusit me Dominus,
ne parerem. Ingredere ad ancillam meam, si forte saltem ex illa suscipiam
filios. Cumque ille acquiesceret deprecanti, 3 tulit Agar ægyptiam ancillam
suam post annos decem quam habitare coeperant in terra Chanaan : et dedit
eam viro suo uxorem. 4 Qui ingressus est ad eam. At illa concepisse se videns,
despexit dominam suam. 5 Dixitque Sarai ad Abram : Inique agis contra me :
ego dedi ancillam meam in sinum tuum, quæ videns quod conceperit, de-
12
Genesis
spectui me habet : judicet Dominus inter me et te. 6 Cui respondens Abram :
Ecce, ait, ancilla tua in manu tua est, utere ea ut libet. Affligente igitur eam
Sarai, fugam iniit. 7 Cumque invenisset eam angelus Domini juxta fontem
aquæ in solitudine, qui est in via Sur in deserto, 8 dixit ad illam : Agar ancilla
Sarai, unde venis ? et quo vadis ? Quæ respondit : A facie Sarai dominæ
meæ ego fugio. 9 Dixitque ei angelus Domini : Revertere ad dominam tuam,
et humiliare sub manu illius. 10 Et rursum : Multiplicans, inquit, multiplicabo
semen tuum, et non numerabitur præ multitudine. 11 Ac deinceps : Ecce, ait,
concepisti, et paries filium : vocabisque nomen ejus Isma¨el, eo quod audierit
Dominus afflictionem tuam. 12 Hic erit ferus homo : manus ejus contra
omnes, et manus omnium contra eum : et e regione universorum fratrum
suorum figet tabernacula. 13 Vocavit autem nomen Domini qui loquebatur ad
eam : Tu Deus qui vidisti me. Dixit enim : Profecto hic vidi posteriora videntis
me. 14 Propterea appellavit puteum illum Puteum viventis et videntis me.
Ipse est inter Cades et Barad. 15 Peperitque Agar Abræ filium : qui vocavit
nomen ejus Isma¨el. 16 Octoginta et sex annorum erat Abram quando peperit
ei Agar Isma¨elem.
17 Postquam vero nonaginta et novem annorum esse coeperat, apparuit ei
Dominus, dixitque ad eum : Ego Deus omnipotens : ambula coram me,
et esto perfectus. 2 Ponamque foedus meum inter me et te, et multiplicabo te
vehementer nimis. 3 Cecidit Abram pronus in faciem. 4 Dixitque ei Deus :
Ego sum, et pactum meum tecum, erisque pater multarum gentium. 5 Nec
ultra vocabitur nomen tuum Abram, sed appellaberis Abraham : quia patrem
multarum gentium constitui te. 6 Faciamque te crescere vehementissime, et
ponam te in gentibus, regesque ex te egredientur. 7 Et statuam pactum meum
inter me et te, et inter semen tuum post te in generationibus suis, foedere
sempiterno : ut sim Deus tuus, et seminis tui post te. 8 Daboque tibi et semini
tuo terram peregrinationis tuæ, omnem terram Chanaan in possessionem
æternam, eroque Deus eorum.
9 Dixit iterum Deus ad Abraham : Et tu ergo custodies pactum meum, et
semen tuum post te in generationibus suis. 10 Hoc est pactum meum quod
observabitis inter me et vos, et semen tuum post te : circumcidetur ex vobis
omne masculinum : 11 et circumcidetis carnem præputii vestri, ut sit in signum
foederis inter me et vos. 12 Infans octo dierum circumcidetur in vobis, omne
masculinum in generationibus vestris : tam vernaculus, quam emptitius circumcidetur,
et quicumque non fuerit de stirpe vestra : 13 eritque pactum meum
in carne vestra in foedus æternum. 14 Masculus, cujus præputii caro circumcisa
non fuerit, delebitur anima illa de populo suo : quia pactum meum irritum
fecit.
15 Dixit quoque Deus ad Abraham : Sarai uxorem tuam non vocabis Sarai,
sed Saram. 16 Et benedicam ei, et ex illa dabo tibi filium cui benedicturus sum :
eritque in nationes, et reges populorum orientur ex eo. 17 Cecidit Abraham in
faciem suam, et risit, dicens in corde suo : Putasne centenario nascetur filius ?
et Sara nonagenaria pariet ? 18 Dixitque ad Deum : Utinam Isma¨el vivat coram
te. 19 Et ait Deus ad Abraham : Sara uxor tua pariet tibi filium, vocabisque
nomen ejus Isaac, et constituam pactum meum illi in foedus sempiternum, et
semini ejus post eum. 20 Super Isma¨el quoque exaudivi te : ecce, benedicam ei,
et augebo, et multiplicabo eum valde : duodecim duces generabit, et faciam
illum in gentem magnam. 21 Pactum vero meum statuam ad Isaac, quem
13
Genesis
pariet tibi Sara tempore isto in anno altero. 22 Cumque finitus esset sermo
loquentis cum eo, ascendit Deus ab Abraham.
23 Tulit autem Abraham Isma¨el filium suum, et omnes vernaculos domus
suæ, universosque quos emerat, cunctos mares ex omnibus viris domus suæ :
et circumcidit carnem præputii eorum statim in ipsa die, sicut præceperat
ei Deus. 24 Abraham nonaginta et novem erat annorum quando circumcidit
carnem præputii sui. 25 Et Isma¨el filius tredecim annos impleverat tempore
circumcisionis suæ. 26 Eadem die circumcisus est Abraham et Isma¨el filius
ejus : 27 et omnes viri domus illius, tam vernaculi, quam emptitii et alienigenæ
pariter circumcisi sunt.
18Apparuit autem ei Dominus in convalle Mambre sedenti in ostio tabernaculi
sui in ipso fervore diei. 2 Cumque elevasset oculos, apparuerunt
ei tres viri stantes prope eum : quos cum vidisset, cucurrit in occursum eorum
de ostio tabernaculi, et adoravit in terram. 3 Et dixit : Domine, si inveni gratiam
in oculis tuis, ne transeas servum tuum : 4 sed afferam pauxillum aquæ,
et lavate pedes vestros, et requiescite sub arbore. 5 Ponamque buccellam panis,
et confortate cor vestrum : postea transibitis : idcirco enim declinastis ad
servum vestrum. Qui dixerunt : Fac ut locutus es. 6 Festinavit Abraham in
tabernaculum ad Saram, dixitque ei : Accelera, tria sata similæ commisce, et
fac subcinericios panes. 7 Ipse vero ad armentum cucurrit, et tulit inde vitulum
tenerrimum et optimum, deditque puero : qui festinavit et coxit illum.
8 Tulit quoque butyrum et lac, et vitulum quem coxerat, et posuit coram eis :
ipse vero stabat juxta eos sub arbore.
9 Cumque comedissent, dixerunt ad eum : Ubi est Sara uxor tua ? Ille
respondit : Ecce in tabernaculo est. 10 Cui dixit : Revertens veniam ad te tempore
isto, vita comite, et habebit filium Sara uxor tua. Quo audito, Sara risit
post ostium tabernaculi. 11 Erant autem ambo senes, provectæque ætatis, et
desierant Saræ fieri muliebria. 12 Quæ risit occulte dicens : Postquam consenui,
et dominus meus vetulus est, voluptati operam dabo ? 13 Dixit autem
Dominus ad Abraham : Quare risit Sara, dicens : Num vere paritura sum
anus ? 14 Numquid Deo quidquam est difficile ? juxta condictum revertar ad
te hoc eodem tempore, vita comite, et habebit Sara filium. 15 Negavit Sara,
dicens : Non risi, timore perterrita. Dominus autem : Non est, inquit, ita : sed
risisti.
16 Cum ergo surrexissent inde viri, direxerunt oculos contra Sodomam : et
Abraham simul gradiebatur, deducens eos. 17 Dixitque Dominus : Num celare
potero Abraham quæ gesturus sum : 18 cum futurus sit in gentem magnam,
ac robustissimam, et benedicendæ sint in illo omnes nationes terræ ? 19 Scio
enim quod præcepturus sit filiis suis, et domui suæ post se ut custodiant viam
Domini, et faciant judicium et justitiam : ut adducat Dominus propter
Abraham omnia quæ locutus est ad eum. 20 Dixit itaque Dominus : Clamor
Sodomorum et Gomorrhæ multiplicatus est, et peccatum eorum aggravatum
est nimis. 21 Descendam, et videbo utrum clamorem qui venit ad me, opere
compleverint ; an non est ita, ut sciam. 22 Converteruntque se inde, et abierunt
Sodomam : Abraham vero adhuc stabat coram Domino. 23 Et appropinquans
ait : Numquid perdes justum cum impio ? 24 si fuerint quinquaginta justi in
civitate, peribunt simul ? et non parces loco illi propter quinquaginta justos,
si fuerint in eo ? 25 Absit a te ut rem hanc facias, et occidas justum cum impio,
fiatque justus sicut impius, non est hoc tuum : qui judicas omnem terram,
14
Genesis
nequaquam facies judicium hoc. 26 Dixitque Dominus ad eum : Si invenero
Sodomis quinquaginta justos in medio civitatis, dimittam omni loco propter
eos. 27 Respondensque Abraham, ait : Quia semel coepi, loquar ad Dominum
meum, cum sim pulvis et cinis. 28 Quid si minus quinquaginta justis quinque
fuerint ? delebis, propter quadraginta quinque, universam urbem ? Et ait :
Non delebo, si invenero ibi quadraginta quinque. 29 Rursumque locutus est
ad eum : Sin autem quadraginta ibi inventi fuerint, quid facies ? Ait : Non
percutiam propter quadraginta. 30 Ne quæso, inquit, indigneris, Domine, si
loquar : quid si ibi inventi fuerint triginta ? Respondit : Non faciam, si invenero
ibi triginta. 31 Quia semel, ait, coepi loquar ad Dominum meum : quid si
ibi inventi fuerint viginti ? Ait : Non interficiam propter viginti. 32 Obsecro,
inquit, ne irascaris, Domine, si loquar adhuc semel : quid si inventi fuerint ibi
decem ? Et dixit : Non delebo propter decem. 33 Abiitque Dominus, postquam
cessavit loqui ad Abraham : et ille reversus est in locum suum.
19 Veneruntque duo angeli Sodomam vespere, et sedente Lot in foribus
civitatis. Qui cum vidisset eos, surrexit, et ivit obviam eis : adoravitque
pronus in terram, 2 et dixit : Obsecro, domini, declinate in domum pueri
vestri, et manete ibi : lavate pedes vestros, et mane proficiscemini in viam
vestram. Qui dixerunt : Minime, sed in platea manebimus. 3 Compulit illos
oppido ut diverterent ad eum : ingressisque domum illius fecit convivium, et
coxit azyma, et comederunt. 4 Prius autem quam irent cubitum, viri civitatis
vallaverunt domum a puero usque ad senem, omnis populus simul. 5 Vocaveruntque
Lot, et dixerunt ei : Ubi sunt viri qui introierunt ad te nocte ?
educ illos huc, ut cognoscamus eos. 6 Egressus ad eos Lot, post tergum occludens
ostium, ait : 7 Nolite, quæso, fratres mei, nolite malum hoc facere.
8 Habeo duas filias, quæ necdum cognoverunt virum : educam eas ad vos,
et abutimini eis sicut vobis placuerit, dummodo viris istis nihil mali faciatis,
quia ingressi sunt sub umbra culminis mei. 9 At illi dixerunt : Recede illuc.
Et rursus : Ingressus es, inquiunt, ut advena ; numquid ut judices ? te ergo
ipsum magis quam hos affligemus. Vimque faciebant Lot vehementissime :
jamque prope erat ut effringerent fores. 10 Et ecce miserunt manum viri, et
introduxerunt ad se Lot, clauseruntque ostium : 11 et eos, qui foris erant, percusserunt
cæcitate a minimo usque ad maximum, ita ut ostium invenire non
possent. 12 Dixerunt autem ad Lot : Habes hic quempiam tuorum ? generum,
aut filios, aut filias, omnes, qui tui sunt, educ de urbe hac : 13 delebimus enim
locum istum, eo quod increverit clamor eorum coram Domino, qui misit nos
ut perdamus illos. 14 Egressus itaque Lot, locutus est ad generos suos qui accepturi
erant filias ejus, et dixit : Surgite, egredimini de loco isto : quia delebit
Dominus civitatem hanc. Et visus est eis quasi ludens loqui.
15 Cumque esset mane, cogebant eum angeli, dicentes : Surge, tolle uxorem
tuam, et duas filias quas habes : ne et tu pariter pereas in scelere civitatis.
16 Dissimulante illo, apprehenderunt manum ejus, et manum uxoris, ac
duarum filiarum ejus, eo quod parceret Dominus illi. 17 Eduxeruntque eum,
et posuerunt extra civitatem : ibique locuti sunt ad eum, dicentes : Salva
animam tuam : noli respicere post tergum, nec stes in omni circa regione :
sed in monte salvum te fac, ne et tu simul pereas. 18 Dixitque Lot ad eos :
Quæso, domine mi, 19 quia invenit servus tuus gratiam coram te, et magnificasti
misericordiam tuam quam fecisti mecum, ut salvares animam meam,
nec possum in monte salvari, ne forte apprehendat me malum, et moriar :
15
Genesis
20 est civitas hæc juxta, ad quam possum fugere, parva, et salvabor in ea :
numquid non modica est, et vivet anima mea ? 21 Dixitque ad eum : Ecce
etiam in hoc suscepi preces tuas, ut non subvertam urbem pro qua locutus es.
22 Festina, et salvare ibi : quia non potero facere quidquam donec ingrediaris
illuc. Idcirco vocatum est nomen urbis illius Segor. 23 Sol egressus est super
terram, et Lot ingressus est Segor. 24 Igitur Dominus pluit super Sodomam
et Gomorrham sulphur et ignem a Domino de cælo : 25 et subvertit civitates
has, et omnem circa regionem, universos habitatores urbium, et cuncta terræ
virentia. 26 Respiciensque uxor ejus post se, versa est in statuam salis. 27 Abraham
autem consurgens mane, ubi steterat prius cum Domino, 28 intuitus est
Sodomam et Gomorrham, et universam terram regionis illius : viditque ascendentem
favillam de terra quasi fornacis fumum. 29 Cum enim subverteret
Deus civitates regionis illius, recordatus Abrahæ, liberavit Lot de subversione
urbium in quibus habitaverat.
30 Ascenditque Lot de Segor, et mansit in monte, duæ quoque filiæ ejus
cum eo (timuerat enim manere in Segor) et mansit in spelunca ipse, et duæ
filiæ ejus cum eo. 31 Dixitque major ad minorem : Pater noster senex est,
et nullus virorum remansit in terra, qui possit ingredi ad nos juxta morem
universæ terræ. 32 Veni, inebriemus eum vino, dormiamusque cum eo, ut
servare possimus ex patre nostro semen. 33 Dederunt itaque patri suo bibere
vinum nocte illa. Et ingressa est major, dormivitque cum patre ; at ille non
sensit, nec quando accubuit filia, nec quando surrexit. 34 Altera quoque die
dixit major ad minorem : Ecce dormivi heri cum patre meo, demus ei bibere
vinum etiam hac nocte, et dormies cum eo, ut salvemus semen de patre nostro.
35 Dederunt etiam et illa nocte patri suo bibere vinum, ingressaque minor filia,
dormivit cum eo : et ne tunc quidem sensit quando concubuerit, vel quando
illa surrexerit. 36 Conceperunt ergo duæ filiæ Lot de patre suo. 37 Peperitque
major filium, et vocavit nomen ejus Moab : ipse est pater Moabitarum usque
in præsentem diem. 38 Minor quoque peperit filium, et vocavit nomen ejus
Ammon, id est, Filius populi mei : ipse est pater Ammonitarum usque hodie.
20 Profectus inde Abraham in terram australem, habitavit inter Cades et
Sur : et peregrinatus est in Geraris. 2 Dixitque de Sara uxore suo : Soror
mea est. Misit ergo Abimelech rex Geraræ, et tulit eam. 3 Venit autem Deus
ad Abimelech per somnium nocte, et ait illi : En morieris propter mulierem
quam tulisti : habet enim virum. 4 Abimelech vero non tetigerat eam, et ait :
Domine, num gentem ignorantem et justam interficies ? 5 nonne ipse dixit
mihi : Soror mea est : et ipsa ait : Frater meus est ? In simplicitate cordis
mei, et munditia manuum mearum feci hoc. 6 Dixitque ad eum Deus : Et
ego scio quod simplici corde feceris : et ideo custodivi te ne peccares in me,
et non dimisi ut tangeres eam. 7 Nunc ergo redde viro suo uxorem, quia
propheta est : et orabit pro te, et vives : si autem nolueris reddere, scito quod
morte morieris tu, et omnia quæ tua sunt. 8 Statimque de nocte consurgens
Abimelech, vocavit omnes servos suos : et locutus est universa verba hæc in
auribus eorum, timueruntque omnes viri valde. 9 Vocavit autem Abimelech
etiam Abraham, et dixit ei : Quid fecisti nobis ? quid peccavimus in te, quia
induxisti super me et super regnum meum peccatum grande ? quæ non debuisti
facere, fecisti nobis. 10 Rursumque expostulans, ait : Quid vidisti, ut
hoc faceres ? 11 Respondit Abraham : Cogitavi mecum, dicens : Forsitan non
est timor Dei in loco isto : et interficient me propter uxorem meam : 12 alias
16
Genesis
autem et vere soror mea est, filia patris mei, et non filia matris meæ, et duxi
eam in uxorem. 13 Postquam autem eduxit me Deus de domo patris mei,
dixi ad eam : Hanc misericordiam facies mecum : in omni loco, ad quem ingrediemur,
dices quod frater tuus sim. 14 Tulit igitur Abimelech oves et boves,
et servos et ancillas, et dedit Abraham : reddiditque illi Saram uxorem suam,
15 et ait : Terra coram vobis est, ubicumque tibi placuerit habita. 16 Saræ autem
dixit : Ecce mille argenteos dedi fratri tuo, hoc erit tibi in velamen oculorum
ad omnes qui tecum sunt, et quocumque perrexeris : mementoque te deprehensam.
17 Orante autem Abraham, sanavit Deus Abimelech et uxorem,
ancillasque ejus, et pepererunt : 18 concluserat enim Dominus omnem vulvam
domus Abimelech propter Saram uxorem Abrahæ.
21 Visitavit autem Dominus Saram, sicut promiserat : et implevit quæ locutus
est. 2 Concepitque et peperit filium in senectute sua, tempore
quo prædixerat ei Deus. 3 Vocavitque Abraham nomen filii sui, quem genuit
ei Sara, Isaac : 4 et circumcidit eum octavo die, sicut præceperat ei Deus,
5 cum centum esset annorum : hac quippe ætate patris, natus est Isaac. 6 Dixitque
Sara : Risum fecit mihi Deus : quicumque audierit, corridebit mihi.
7 Rursumque ait : Quis auditurus crederet Abraham quod Sara lactaret filium,
quem peperit ei jam seni ? 8 Crevit igitur puer, et ablactatus est : fecitque
Abraham grande convivium in die ablactationis ejus.
9 Cumque vidisset Sara filium Agar Ægyptiæ ludentem cum Isaac filio
suo, dixit ad Abraham : 10 Ejice ancillam hanc, et filium ejus : non enim
erit hæres filius ancillæ cum filio meo Isaac. 11 Dure accepit hoc Abraham
pro filio suo. 12 Cui dixit Deus : Non tibi videatur asperum super puero, et
super ancilla tua : omnia quæ dixerit tibi Sara, audi vocem ejus : quia in
Isaac vocabitur tibi semen. 13 Sed et filium ancillæ faciam in gentem magnam,
quia semen tuum est. 14 Surrexit itaque Abraham mane, et tollens panem
et utrem aquæ, imposuit scapulæ ejus, tradiditque puerum, et dimisit eam.
Quæ cum abiisset, errabat in solitudine Bersabee. 15 Cumque consumpta esset
aqua in utre, abjecit puerum subter unam arborum, quæ ibi erant. 16 Et abiit,
seditque e regione procul quantum potest arcus jacere : dixit enim : Non
videbo morientem puerum : et sedens contra, levavit vocem suam et flevit.
17 Exaudivit autem Deus vocem pueri : vocavitque angelus Dei Agar de cælo,
dicens : Quid agis Agar ? noli timere : exaudivit enim Deus vocem pueri
de loco in quo est. 18 Surge, tolle puerum, et tene manum illius : quia in
gentem magnam faciam eum. 19 Aperuitque oculos ejus Deus : quæ videns
puteum aquæ, abiit, et implevit utrem, deditque puero bibere. 20 Et fuit cum
eo : qui crevit, et moratus est in solitudine, factusque est juvenis sagittarius.
21 Habitavitque in deserto Pharan, et accepit illi mater sua uxorem de terra
Ægypti.
22 Eodem tempore dixit Abimelech, et Phicol princeps exercitus ejus, ad
Abraham : Deus tecum est in universis quæ agis. 23 Jura ergo per Deum, ne
noceas mihi, et posteris meis, stirpique meæ : sed juxta misericordiam, quam
feci tibi, facies mihi, et terræ in qua versatus es advena. 24 Dixitque Abraham
: Ego jurabo. 25 Et increpavit Abimelech propter puteum aquæ quem
vi abstulerunt servi ejus. 26 Responditque Abimelech : Nescivi quis fecerit
hanc rem : sed et tu non indicasti mihi, et ego non audivi præter hodie.
27 Tulit itaque Abraham oves et boves, et dedit Abimelech : percusseruntque
ambo foedus. 28 Et statuit Abraham septem agnas gregis seorsum. 29 Cui dixit
17
Genesis
Abimelech : Quid sibi volunt septem agnæ istæ, quas stare fecisti seorsum ?
30 At ille : Septem, inquit, agnas accipies de manu mea : ut sint mihi in testimonium,
quoniam ego fodi puteum istum. 31 Idcirco vocatus est locus ille
Bersabee : quia ibi uterque juravit. 32 Et inierunt foedus pro puteo juramenti.
33 Surrexit autem Abimelech, et Phicol princeps exercitus ejus, reversique
sunt in terram Palæstinorum. Abraham vero plantavit nemus in Bersabee, et
invocavit ibi nomen Domini Dei æterni. 34 Et fuit colonus terræ Palæstinorum
diebus multis.
22 Quæ postquam gesta sunt, tentavit Deus Abraham, et dixit ad eum :
Abraham, Abraham. At ille respondit : Adsum. 2 Ait illi : Tolle filium
tuum unigenitum, quem diligis, Isaac, et vade in terram visionis, atque ibi
offeres eum in holocaustum super unum montium quem monstravero tibi.
3 Igitur Abraham de nocte consurgens, stravit asinum suum, ducens secum
duos juvenes, et Isaac filium suum : cumque concidisset ligna in holocaustum,
abiit ad locum quem præceperat ei Deus. 4 Die autem tertio, elevatis oculis,
vidit locum procul : 5 dixitque ad pueros suos : Expectate hic cum asino : ego
et puer illuc usque properantes, postquam adoraverimus, revertemur ad vos.
6 Tulit quoque ligna holocausti, et imposuit super Isaac filium suum : ipse vero
portabat in manibus ignem et gladium. Cumque duo pergerent simul, 7 dixit
Isaac patri suo : Pater mi. At ille respondit : Quid vis, fili ? Ecce, inquit, ignis
et ligna : ubi est victima holocausti ? 8 Dixit autem Abraham : Deus providebit
sibi victimam holocausti, fili mi. Pergebant ergo pariter. 9 Et venerunt ad
locum quem ostenderat ei Deus, in quo ædificavit altare, et desuper ligna
composuit ; cumque alligasset Isaac filium suum, posuit eum in altare super
struem lignorum. 10 Extenditque manum, et arripuit gladium, ut immolaret
filium suum. 11 Et ecce angelus Domini de cælo clamavit, dicens : Abraham,
Abraham. Qui respondit : Adsum. 12 Dixitque ei : Non extendas manum
tuam super puerum, neque facias illi quidquam : nunc cognovi quod times
Deum, et non pepercisti unigenito filio tuo propter me. 13 Levavit Abraham
oculos suos, viditque post tergum arietem inter vepres hærentem cornibus,
quem assumens obtulit holocaustum pro filio. 14 Appellavitque nomen loci
illius, Dominus videt. Unde usque hodie dicitur : In monte Dominus videbit.
15 Vocavit autem angelus Domini Abraham secundo de cælo, dicens : 16 Per
memetipsum juravi, dicit Dominus : quia fecisti hanc rem, et non pepercisti
filio tuo unigenito propter me : 17 benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum
sicut stellas cæli, et velut arenam quæ est in littore maris : possidebit semen
tuum portas inimicorum suorum, 18 et benedicentur in semine tuo omnes
gentes terræ, quia obedisti voci meæ. 19 Reversus est Abraham ad pueros
suos, abieruntque Bersabee simul, et habitavit ibi.
20 His ita gestis, nuntiatum est Abrahæ quod Melcha quoque genuisset
filios Nachor fratri suo : 21 Hus primogenitum, et Buz fratrem ejus, et Camuel
patrem Syrorum, 22 et Cased, et Azau, Pheldas quoque et Jedlaph, 23 ac
Bathuel, de quo nata est Rebecca : octo istos genuit Melcha, Nachor fratri
Abrahæ. 24 Concubina vero illius, nomine Roma, peperit Tabee, et Gaham, et
Thahas, et Maacha.
23 Vixit autem Sara centum viginti septem annis. 2 Et mortua est in civitate
Arbee, quæ est Hebron, in terra Chanaan : venitque Abraham ut
plangeret et fleret eam. 3 Cumque surrexisset ab officio funeris, locutus est
ad filios Heth, dicens : 4 Advena sum et peregrinus apud vos : date mihi jus
18
Genesis
sepulchri vobiscum, ut sepeliam mortuum meum. 5 Responderunt filii Heth,
dicentes : 6 Audi nos, domine : princeps Dei es apud nos : in electis sepulchris
nostris sepeli mortuum tuum, nullusque te prohibere poterit quin in monumento
ejus sepelias mortuum tuum. 7 Surrexit Abraham, et adoravit populum
terræ, filios videlicet Heth : 8 dixitque ad eos : Si placet animæ vestræ ut sepeliam
mortuum meum, audite me, et intercedite pro me apud Ephron filium
Seor : 9 ut det mihi speluncam duplicem, quam habet in extrema parte agri
sui : pecunia digna tradat eam mihi coram vobis in possessionem sepulchri.
10 Habitabat autem Ephron in medio filiorum Heth. Responditque Ephron ad
Abraham, cunctis audientibus qui ingrediebantur portam civitatis illius, dicens
: 11 Nequaquam ita fiat, domine mi, sed tu magis ausculta quod loquor.
Agrum trado tibi, et speluncam quæ in eo est, præsentibus filiis populi mei ;
sepeli mortuum tuum. 12 Adoravit Abraham coram populo terræ. 13 Et locutus
est ad Ephron circumstante plebe : Quæso ut audias me : dabo pecuniam pro
agro : suscipe eam, et sic sepeliam mortuum meum in eo. 14 Responditque
Ephron : 15 Domine mi, audi me : terra, quam postulas, quadringentis siclis
argenti valet : istud est pretium inter me et te : sed quantum est hoc ? sepeli
mortuum tuum. 16 Quod cum audisset Abraham, appendit pecuniam, quam
Ephron postulaverat, audientibus filiis Heth, quadringentos siclos argenti probatæ
monetæ publicæ. 17 Confirmatusque est ager quondam Ephronis, in
quo erat spelunca duplex, respiciens Mambre, tam ipse, quam spelunca, et
omnes arbores ejus in cunctis terminis ejus per circuitum, 18 Abrahæ in possessionem,
videntibus filiis Heth, et cunctis qui intrabant portam civitatis illius.
19 Atque ita sepelivit Abraham Saram uxorem suam in spelunca agri duplici,
quæ respiciebat Mambre. Hæc est Hebron in terra Chanaan. 20 Et confirmatus
est ager, et antrum quod erat in eo, Abrahæ in possessionem monumenti a
filiis Heth.
24Erat autem Abraham senex, dierumque multorum : et Dominus in cunctis
benedixerat ei. 2 Dixitque ad servum seniorem domus suæ, qui
præerat omnibus quæ habebat : Pone manum tuam subter femur meum, 3 ut
adjurem te per Dominum Deum cæli et terræ, ut non accipias uxorem filio
meo de filiabus Chananæorum, inter quos habito : 4 sed ad terram et cognationem
meam proficiscaris et inde accipias uxorem filio meo Isaac. 5 Respondit
servus : Si noluerit mulier venire mecum in terram hanc, numquid reducere
debeo filium tuum ad locum, de quo egressus es ? 6 Dixitque Abraham : Cave
nequando reducas filium meum illuc. 7 Dominus Deus cæli, qui tulit me de
domo patris mei, et de terra nativitatis meæ, qui locutus est mihi, et juravit
mihi, dicens : Semini tuo dabo terram hanc : ipse mittet angelum suum
coram te, et accipies inde uxorem filio meo : 8 sin autem mulier noluerit sequi
te, non teneberis juramento : filium meum tantum ne reducas illuc. 9 Posuit
ergo servus manum sub femore Abraham domini sui, et juravit illi super sermone
hoc. 10 Tulitque decem camelos de grege domini sui, et abiit, ex omnibus
bonis ejus portans secum, profectusque perrexit in Mesopotamiam ad urbem
Nachor. 11 Cumque camelos fecisset accumbere extra oppidum juxta puteum
aquæ vespere, tempore quo solent mulieres egredi ad hauriendam aquam,
dixit : 12 Domine Deus domini mei Abraham, occurre, obsecro, mihi hodie, et
fac misericordiam cum domino meo Abraham. 13 Ecce ego sto prope fontem
aquæ, et filiæ habitatorum hujus civitatis egredientur ad hauriendam aquam.
14 Igitur puella, cui ego dixero : Inclina hydriam tuam ut bibam : et illa re-
19
Genesis
sponderit : Bibe, quin et camelis tuis dabo potum : ipsa est quam præparasti
servo tuo Isaac : et per hoc intelligam quod feceris misericordiam cum domino
meo. 15 Necdum intra se verba compleverat, et ecce Rebecca egrediebatur,
filia Bathuel, filii Melchæ uxoris Nachor fratris Abraham, habens hydriam in
scapula sua : 16 puella decora nimis, virgoque pulcherrima, et incognita viro :
descenderat autem ad fontem, et impleverat hydriam, ac revertebatur. 17 Occurritque
ei servus, et ait : Pauxillum aquæ mihi ad bibendum præbe de hydria
tua. 18 Quæ respondit : Bibe, domine mi : celeriterque deposuit hydriam
super ulnam suam, et dedit ei potum. 19 Cumque ille bibisset, adjecit : Quin
et camelis tuis hauriam aquam, donec cuncti bibant. 20 Effundensque hydriam
in canalibus, recurrit ad puteum ut hauriret aquam : et haustam omnibus
camelis dedit. 21 Ipse autem contemplabatur eam tacitus, scire volens utrum
prosperum iter suum fecisset Dominus, an non. 22 Postquam autem biberunt
cameli, protulit vir inaures aureas, appendentes siclos duos, et armillas totidem
pondo siclorum decem. 23 Dixitque ad eam : Cujus es filia ? indica
mihi, est in domo patris tui locus ad manendum ? 24 Quæ respondit : Filia
sum Bathuelis, filii Melchæ, quem peperit ipsi Nachor. 25 Et addidit, dicens :
Palearum quoque et foeni plurimum est apud nos, et locus spatiosus ad manendum.
26 Inclinavit se homo, et adoravit Dominum, 27 dicens : Benedictus
Dominus Deus domini mei Abraham, qui non abstulit misericordiam et veritatem
suam a domino meo, et recto itinere me perduxit in domum fratris
domini mei.
28 Cucurrit itaque puella, et nuntiavit in domum matris suæ omnia quæ
audierat. 29 Habebat autem Rebecca fratrem nomine Laban, qui festinus egressus
est ad hominem, ubi erat fons. 30 Cumque vidisset inaures et armillas in
manibus sororis suæ, et audisset cuncta verba referentis : Hæc locutus est
mihi homo : venit ad virum qui stabat juxta camelos, et prope fontem aquæ :
31 dixitque ad eum : Ingredere, benedicte Domini : cur foris stas ? præparavi
domum, et locum camelis. 32 Et introduxit eum in hospitium : ac destravit
camelos, deditque paleas et foenum, et aquam ad lavandos pedes ejus, et virorum
qui venerant cum eo. 33 Et appositus est in conspectu ejus panis. Qui
ait : Non comedam, donec loquar sermones meos. Respondit ei : Loquere.
34 At ille : Servus, inquit, Abraham sum : 35 et Dominus benedixit domino
meo valde, magnificatusque est : et dedit ei oves et boves, argentum et aurum,
servos et ancillas, camelos et asinos. 36 Et peperit Sara uxor domini mei
filium domino meo in senectute sua, deditque illi omnia quæ habuerat. 37 Et
adjuravit me dominus meus, dicens : Non accipies uxorem filio meo de filiabus
Chananæorum, in quorum terra habito : 38 sed ad domum patris mei
perges, et de cognatione mea accipies uxorem filio meo. 39 Ego vero respondi
domino meo : Quid si noluerit venire mecum mulier ? 40 Dominus, ait,
in cujus conspectu ambulo, mittet angelum suum tecum, et diriget viam tuam
: accipiesque uxorem filio meo de cognatione mea, et de domo patris mei.
41 Innocens eris a maledictione mea, cum veneris ad propinquos meos, et non
dederint tibi. 42 Veni ergo hodie ad fontem aquæ, et dixi : Domine Deus domini
mei Abraham, si direxisti viam meam, in qua nunc ambulo, 43 ecce sto juxta
fontem aquæ, et virgo, quæ egredietur ad hauriendam aquam, audierit a me :
Da mihi pauxillum aquæ ad bibendum ex hydria tua : 44 et dixerit mihi : Et
tu bibe, et camelis tuis hauriam : ipsa est mulier, quam præparavit Dominus
filio domini mei. 45 Dumque hæc tacitus mecum volverem, apparuit Rebecca
veniens cum hydria, quam portabat in scapula : descenditque ad fontem, et
20
Genesis
hausit aquam. Et aio ad eam : Da mihi paululum bibere. 46 Quæ festinans deposuit
hydriam de humero, et dixit mihi : Et tu bibe, et camelis tuis tribuam
potum. Bibi, et adaquavit camelos. 47 Interrogavique eam, et dixi : Cujus
es filia ? Quæ respondit : Filia Bathuelis sum, filii Nachor, quem peperit ei
Melcha. Suspendi itaque inaures ad ornandam faciem ejus, et armillas posui
in manibus ejus. 48 Pronusque adoravi Dominum, benedicens Domino Deo
domini mei Abraham, qui perduxit me recto itinere, ut sumerem filiam fratris
domini mei filio ejus. 49 Quam ob rem si facitis misericordiam et veritatem
cum domino meo, indicate mihi : sin autem aliud placet, et hoc dicite mihi,
ut vadam ad dextram, sive ad sinistram.
50 Responderuntque Laban et Bathuel : A Domino egressus est sermo :
non possumus extra placitum ejus quidquam aliud loqui tecum. 51 En Rebecca
coram te est, tolle eam, et proficiscere, et sit uxor filii domini tui, sicut
locutus est Dominus. 52 Quod cum audisset puer Abraham, procidens adoravit
in terram Dominum. 53 Prolatisque vasis argenteis, et aureis, ac vestibus,
dedit ea Rebeccæ pro munere : fratribus quoque ejus et matri dona obtulit.
54 Inito convivio, vescentes pariter et bibentes manserunt ibi. Surgens autem
mane, locutus est puer : Dimitte me, ut vadam ad dominum meum. 55 Responderuntque
fratres ejus et mater : Maneat puella saltem decem dies apud
nos, et postea proficiscetur. 56 Nolite, ait, me retinere, quia Dominus direxit
viam meam : dimittite me ut pergam ad dominum meum. 57 Et dixerunt : Vocemus
puellam, et quæramus ipsius voluntatem. 58 Cumque vocata venisset,
sciscitati sunt : Vis ire cum homine isto ? Quæ ait : Vadam. 59 Dimiserunt
ergo eam, et nutricem illius, servumque Abraham, et comites ejus, 60 imprecantes
prospera sorori suæ, atque dicentes : Soror nostra es, crescas in mille
millia, et possideat semen tuum portas inimicorum suorum. 61 Igitur Rebecca
et puellæ illius, ascensis camelis, secutæ sunt virum : qui festinus revertebatur
ad dominum suum. 62 Eo autem tempore deambulabat Isaac per viam quæ
ducit ad puteum, cujus nomen est Viventis et videntis : habitabat enim in terra
australi : 63 et egressus fuerat ad meditandum in agro, inclinata jam die :
cumque elevasset oculos, vidit camelos venientes procul. 64 Rebecca quoque,
conspecto Isaac, descendit de camelo, 65 et ait ad puerum : Quis est ille homo
qui venit per agrum in occursum nobis ? Dixitque ei : Ipse est dominus meus.
At illa tollens cito pallium, operuit se. 66 Servus autem cuncta, quæ gesserat,
narravit Isaac. 67 Qui introduxit eam in tabernaculum Saræ matris suæ, et accepit
eam uxorem : et in tantum dilexit eam, ut dolorem, qui ex morte matris
ejus acciderat, temperaret.
25 Abraham vero aliam duxit uxorem nomine Ceturam : 2 quæ peperit
ei Zamran et Jecsan, et Madan, et Madian, et Jesboc, et Sue. 3 Jecsan
quoque genuit Saba et Dadan. Filii Dadan fuerunt Assurim, et Latusim, et
Loomin. 4 At vero ex Madian ortus est Epha, et Opher, et Henoch, et Abida,
et Eldaa : omnes hi filii Ceturæ. 5 Deditque Abraham cuncta quæ possederat,
Isaac : 6 filiis autem concubinarum largitus est munera, et separavit eos
ab Isaac filio suo, dum adhuc ipse viveret, ad plagam orientalem. 7 Fuerunt
autem dies vitæ Abrahæ, centum septuaginta quinque anni. 8 Et deficiens
mortuus est in senectute bona, provectæque ætatis et plenus dierum : congregatusque
est ad populum suum. 9 Et sepelierunt eum Isaac et Isma¨el filii
sui in spelunca duplici, quæ sita est in agro Ephron filii Seor Hethæi, e regione
Mambre, 10 quem emerat a filiis Heth : ibi sepultus est ipse, et Sara uxor
21
Genesis
ejus. 11 Et post obitum illius benedixit Deus Isaac filio ejus, qui habitabat juxta
puteum nomine Viventis et videntis.
12 Hæ sunt generationes Isma¨el filii Abrahæ, quem peperit ei Agar Ægyptia,
famula Saræ : et 13 hæc nomina filiorum ejus in vocabulis et generationibus
suis. Primogenitus Isma¨elis Nabaioth, deinde Cedar, et Adbeel, et
Mabsam, 14 Masma quoque, et Duma, et Massa, 15 Hadar, et Thema, et Jethur,
et Naphis, et Cedma. 16 Isti sunt filii Isma¨elis : et hæc nomina per castella
et oppida eorum, duodecim principes tribuum suarum. 17 Et facti sunt anni
vitæ Isma¨elis centum triginta septem, deficiensque mortuus est, et appositus
ad populum suum. 18 Habitavit autem ab Hevila usque Sur, quæ respicit
Ægyptum intro¨euntibus Assyrios ; coram cunctis fratribus suis obiit.
19 Hæ quoque sunt generationes Isaac filii Abraham : Abraham genuit
Isaac : 20 qui cum quadraginta esset annorum, duxit uxorem Rebeccam filiam
Bathuelis Syri de Mesopotamia, sororem Laban. 21 Deprecatusque est Isaac
Dominum pro uxore sua, eo quod esset sterilis : qui exaudivit eum, et dedit
conceptum Rebeccæ. 22 Sed collidebantur in utero ejus parvuli ; quæ ait : Si
sic mihi futurum erat, quid necesse fuit concipere ? perrexitque ut consuleret
Dominum. 23 Qui respondens ait :
Duæ gentes sunt in utero tuo,
et duo populi ex ventre tuo dividentur,
populusque populum superabit,
et major serviet minori.
24 Jam tempus pariendi advenerat, et ecce gemini in utero ejus reperti sunt.
25 Qui prior egressus est, rufus erat, et totus in morem pellis hispidus : vocatumque
est nomen ejus Esau. Protinus alter egrediens, plantam fratris tenebat
manu : et idcirco appellavit eum Jacob. 26 Sexagenarius erat Isaac quando
nati sunt ei parvuli. 27 Quibus adultis, factus est Esau vir gnarus venandi, et
homo agricola : Jacob autem vir simplex habitabat in tabernaculis. 28 Isaac
amabat Esau, eo quod de venationibus illius vesceretur : et Rebecca diligebat
Jacob. 29 Coxit autem Jacob pulmentum : ad quem cum venisset Esau de agro
lassus, 30 ait : Da mihi de coctione hac rufa, quia oppido lassus sum. Quam ob
causam vocatum est nomen ejus Edom. 31 Cui dixit Jacob : Vende mihi primogenita
tua. 32 Ille respondit : En morior, quid mihi proderunt primogenita ?
33 Ait Jacob : Jura ergo mihi. Juravit ei Esau et vendidit primogenita. 34 Et
sic, accepto pane et lentis edulio, comedit et bibit, et abiit, parvipendens quod
primogenita vendidisset.
26 Orta autem fame super terram post eam sterilitatem, quæ acciderat in
diebus Abraham, abiit Isaac ad Abimelech regem Palæstinorum in Gerara.
2 Apparuitque ei Dominus, et ait : Ne descendas in Ægyptum, sed quiesce
in terra quam dixero tibi, 3 et peregrinare in ea : eroque tecum, et benedicam
tibi : tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has, complens juramentum
quod spopondi Abraham patri tuo. 4 Et multiplicabo semen tuum sicut
stellas cæli : daboque posteris tuis universas regiones has : et benedicentur
in semine tuo omnes gentes terræ, 5 eo quod obedierit Abraham voci meæ,
et custodierit præcepta et mandata mea, et cæremonias legesque servaverit.
6 Mansit itaque Isaac in Geraris.
7 Qui cum interrogaretur a viris loci illius super uxore sua, respondit :
Soror mea est : timuerat enim confiteri quod sibi esset sociata conjugio, rep-
22
Genesis
utans ne forte interficerent eum propter illius pulchritudinem. 8 Cumque
pertransissent dies plurimi, et ibidem moraretur, prospiciens Abimelech rex
Palæstinorum per fenestram, vidit eum jocantem cum Rebecca uxore sua. 9 Et
accersito eo, ait : Perspicuum est quod uxor tua sit : cur mentitus es eam
sororem tuam esse ? Respondit : Timui ne morerer propter eam. 10 Dixitque
Abimelech : Quare imposuisti nobis ? potuit coire quispiam de populo
cum uxore tua, et induxeras super nos grande peccatum. Præcepitque omni
populo, dicens : 11 Qui tetigerit hominis hujus uxorem, morte morietur.
12 Sevit autem Isaac in terra illa, et invenit in ipso anno centuplum :
benedixitque ei Dominus. 13 Et locupletatus est homo, et ibat proficiens atque
succrescens, donec magnus vehementer effectus est : 14 habuit quoque possessiones
ovium et armentorum, et familiæ plurimum. Ob hoc invidentes
ei Palæstini, 15 omnes puteos, quos foderant servi patris illius Abraham, illo
tempore obstruxerunt, implentes humo : 16 in tantum, ut ipse Abimelech
diceret ad Isaac : Recede a nobis, quoniam potentior nobis factus es valde.
17 Et ille discedens, ut veniret ad torrentem Geraræ, habitaretque ibi, 18 rursum
fodit alios puteos, quos foderant servi patris sui Abraham, et quos, illo
mortuo, olim obstruxerant Philisthiim : appellavitque eos eisdem nominibus
quibus ante pater vocaverat. 19 Foderuntque in torrente, et repererunt aquam
vivam. 20 Sed et ibi jurgium fuit pastorum Geraræ adversus pastores Isaac,
dicentium : Nostra est aqua, quam ob rem nomen putei ex eo, quod acciderat,
vocavit Calumniam. 21 Foderunt autem et alium : et pro illo quoque rixati
sunt, appellavitque eum Inimicitias. 22 Profectus inde fodit alium puteum, pro
quo non contenderunt : itaque vocavit nomen ejus Latitudo, dicens : Nunc
dilatavit nos Dominus, et fecit crescere super terram.
23 Ascendit autem ex illo loco in Bersabee, 24 ubi apparuit ei Dominus in
ipsa nocte, dicens : Ego sum Deus Abraham patris tui : noli timere, quia
ego tecum sum : benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter servum
meum Abraham. 25 Itaque ædificavit ibi altare : et invocato nomine Domini,
extendit tabernaculum, præcepitque servis suis ut foderent puteum. 26 Ad
quem locum cum venissent de Geraris Abimelech, et Ochozath amicus illius,
et Phicol dux militum, 27 locutus est eis Isaac : Quid venistis ad me, hominem
quem odistis, et expulistis a vobis ? 28 Qui responderunt : Vidimus tecum esse
Dominum, et idcirco nos diximus : Sit juramentum inter nos, et ineamus foedus,
29 ut non facias nobis quidquam mali, sicut et nos nihil tuorum attigimus,
nec fecimus quod te læderet : sed cum pace dimisimus auctum benedictione
Domini. 30 Fecit ergo eis convivium, et post cibum et potum 31 surgentes
mane, juraverunt sibi mutuo : dimisitque eos Isaac pacifice in locum suum.
32 Ecce autem venerunt in ipso die servi Isaac annuntiantes ei de puteo, quem
foderant, atque dicentes : Invenimus aquam. 33 Unde appellavit eum Abundantiam
: et nomen urbi impositum est Bersabee, usque in præsentem diem.
34 Esau vero quadragenarius duxit uxores, Judith filiam Beeri Hethæi, et Basemath
filiam Elon ejusdem loci : 35 quæ ambæ offenderant animum Isaac et
Rebeccæ.
27 Senuit autem Isaac, et caligaverunt oculi ejus, et videre non poterat :
vocavitque Esau filium suum majorem, et dixit ei : Fili mi ? Qui respondit
: Adsum. 2 Cui pater : Vides, inquit, quod senuerim, et ignorem
diem mortis meæ. 3 Sume arma tua, pharetram, et arcum, et egredere foras :
cumque venatu aliquid apprehenderis, 4 fac mihi inde pulmentum sicut velle
23
Genesis
me nosti, et affer ut comedam : et benedicat tibi anima mea antequam moriar.
5 Quod cum audisset Rebecca, et ille abiisset in agrum ut jussionem patris impleret,
6 dixit filio suo Jacob : Audivi patrem tuum loquentem cum Esau fratre
tuo, et dicentem ei : 7 Affer mihi de venatione tua, et fac cibos ut comedam, et
benedicam tibi coram Domino antequam moriar. 8 Nunc ergo, fili mi, acquiesce
consiliis meis : 9 et pergens ad gregem, affer mihi duos hædos optimos,
ut faciam ex eis escas patri tuo, quibus libenter vescitur : 10 quas cum intuleris,
et comederit, benedicat tibi priusquam moriatur. 11 Cui ille respondit : Nosti
quod Esau frater meus homo pilosus sit, et ego lenis : 12 si attrectaverit me
pater meus, et senserit, timeo ne putet me sibi voluisse illudere, et inducam
super me maledictionem pro benedictione. 13 Ad quem mater : In me sit, ait,
ista maledictio, fili mi : tantum audi vocem meam, et pergens, affer quæ dixi.
14 Abiit, et attulit, deditque matri. Paravit illa cibos, sicut velle noverat patrem
illius. 15 Et vestibus Esau valde bonis, quas apud se habebat domi, induit
eum : 16 pelliculasque hædorum circumdedit manibus, et colli nuda protexit :
17 deditque pulmentum, et panes, quos coxerat, tradidit. 18 Quibus illatis, dixit
: Pater mi ? At ille respondit : Audio. Quis es tu, fili mi ? 19 Dixitque Jacob :
Ego sum primogenitus tuus Esau : feci sicut præcepisti mihi : surge, sede, et
comede de venatione mea, ut benedicat mihi anima tua. 20 Rursumque Isaac
ad filium suum : Quomodo, inquit, tam cito invenire potuisti, fili mi ? Qui
respondit : Voluntas Dei fuit ut cito occurreret mihi quod volebam. 21 Dixitque
Isaac : Accede huc, ut tangam te, fili mi, et probem utrum tu sis filius
meus Esau, an non. 22 Accessit ille ad patrem, et palpato eo, dixit Isaac : Vox
quidem, vox Jacob est : sed manus, manus sunt Esau. 23 Et non cognovit eum,
quia pilosæ manus similitudinem majoris expresserant. Benedicens ergo illi,
24 ait : Tu es filius meus Esau ? Respondit : Ego sum. 25 At ille : Affer mihi,
inquit, cibos de venatione tua, fili mi, ut benedicat tibi anima mea. Quos
cum oblatos comedisset, obtulit ei etiam vinum. Quo hausto, 26 dixit ad eum :
Accede ad me, et da mihi osculum, fili mi. 27 Accessit, et osculatus est eum.
Statimque ut sensit vestimentorum illius fragrantiam, benedicens illi, ait :
Ecce odor filii mei
sicut odor agri pleni,
cui benedixit Dominus.
28 Det tibi Deus de rore cæli
et de pinguedine terræ
abundantiam frumenti et vini.
29 Et serviant tibi populi,
et adorent te tribus :
esto dominus fratrum tuorum,
et incurventur ante te filii matris tuæ :
qui maledixerit tibi, sit ille maledictus,
et qui benedixerit tibi, benedictionibus repleatur.
30 Vix Isaac sermonem impleverat, et egresso Jacob foras, venit Esau, 31 coctosque
de venatione cibos intulit patri, dicens : Surge, pater mi, et comede de
venatione filii tui, ut benedicat mihi anima tua. 32 Dixitque illi Isaac : Quis enim
es tu ? Qui respondit : Ego sum filius tuus primogenitus Esau. 33 Expavit
Isaac stupore vehementi : et ultra quam credi potest admirans, ait : Quis igitur
ille est qui dudum captam venationem attulit mihi, et comedi ex omnibus
priusquam tu venires ; benedixique ei, et erit benedictus ? 34 Auditis Esau ser-
24
Genesis
monibus patris, irrugiit clamore magno : et consternatus, ait : Benedic etiam
et mihi, pater mi. 35 Qui ait : Venit germanus tuus fraudulenter, et accepit
benedictionem tuam. 36 At ille subjunxit : Juste vocatum est nomen ejus Jacob
: supplantavit enim me en altera vice : primogenita mea ante tulit, et nunc
secundo surripuit benedictionem meam. Rursumque ad patrem : Numquid
non reservasti, ait, et mihi benedictionem ? 37 Respondit Isaac : Dominum
tuum illum constitui, et omnes fratres ejus servituti illius subjugavi ; frumento
et vino stabilivi eum : et tibi post hæc, fili mi, ultra quid faciam ? 38 Cui
Esau : Num unam, inquit, tantum benedictionem habes, pater ? mihi quoque
obsecro ut benedicas. Cumque ejulatu magno fleret, 39 motus Isaac, dixit ad
eum :
In pinguedine terræ,
et in rore cæli desuper, 40 erit benedictio tua.
Vives in gladio, et fratri tuo servies :
tempusque veniet, cum excutias et solvas jugum ejus de
cervicibus tuis.
41 Oderat ergo semper Esau Jacob pro benedictione qua benedixerat ei pater
: dixitque in corde suo : Venient dies luctus patris mei, et occidam Jacob
fratrem meum. 42 Nuntiata sunt hæc Rebeccæ : quæ mittens et vocans Jacob
filium suum, dixit ad eum : Ecce Esau frater tuus minatur ut occidat te.
43 Nunc ergo, fili mi, audi vocem meam, et consurgens fuge ad Laban fratrem
meum in Haran : 44 habitabisque cum eo dies paucos, donec requiescat furor
fratris tui, 45 et cesset indignatio ejus, obliviscaturque eorum quæ fecisti in
eum : postea mittam, et adducam te inde huc : cur utroque orbabor filio in
uno die ? 46 Dixitque Rebecca ad Isaac : Tædet me vitæ meæ propter filias
Heth : si acceperit Jacob uxorem de stirpe hujus terræ, nolo vivere.
28 Vocavit itaque Isaac Jacob, et benedixit eum, præcepitque ei dicens :
Noli accipere conjugem de genere Chanaan : 2 sed vade, et proficiscere
in Mesopotamiam Syriæ, ad domum Bathuel patris matris tuæ, et accipe tibi
inde uxorem de filiabus Laban avunculi tui. 3 Deus autem omnipotens benedicat
tibi, et crescere te faciat, atque multiplicet, ut sis in turbas populorum.
4 Et det tibi benedictiones Abrahæ, et semini tuo post te : ut possideas terram
peregrinationis tuæ, quam pollicitus est avo tuo. 5 Cumque dimisisset eum
Isaac, profectus venit in Mesopotamiam Syriæ ad Laban filium Bathuel Syri,
fratrem Rebeccæ matris suæ. 6 Videns autem Esau quod benedixisset pater suus
Jacob, et misisset eum in Mesopotamiam Syriæ, ut inde uxorem duceret ;
et quod post benedictionem præcepisset ei, dicens : Non accipies uxorem de
filiabus Chanaan : 7 quodque obediens Jacob parentibus suis isset in Syriam :
8 probans quoque quod non libenter aspiceret filias Chanaan pater suus : 9 ivit
ad Isma¨elem, et duxit uxorem absque iis, quas prius habebat, Maheleth filiam
Isma¨el filii Abraham, sororem Nabaioth.
10 Igitur egressus Jacob de Bersabee, pergebat Haran. 11 Cumque venisset
ad quemdam locum, et vellet in eo requiescere post solis occubitum, tulit
de lapidibus qui jacebant, et supponens capiti suo, dormivit in eodem loco.
12 Viditque in somnis scalam stantem super terram, et cacumen illius tangens
cælum : angelos quoque Dei ascendentes et descendentes per eam, 13 et
Dominum innixum scalæ dicentem sibi : Ego sum Dominus Deus Abraham
patris tui, et Deus Isaac : terram, in qua dormis, tibi dabo et semini tuo. 14 Er-
25
Genesis
itque semen tuum quasi pulvis terræ : dilataberis ad occidentem, et orientem,
et septentrionem, et meridiem : et benedicentur in te et in semine tuo cunctæ
tribus terræ. 15 Et ero custos tuus quocumque perrexeris, et reducam te in
terram hanc : nec dimittam nisi complevero universa quæ dixi. 16 Cumque
evigilasset Jacob de somno, ait : Vere Dominus est in loco isto, et ego nesciebam.
17 Pavensque, Quam terribilis est, inquit, locus iste ! non est hic
aliud nisi domus Dei, et porta cæli. 18 Surgens ergo Jacob mane, tulit lapidem
quem supposuerat capiti suo, et erexit in titulum, fundens oleum desuper.
19 Appellavitque nomen urbis Bethel, quæ prius Luza vocabatur. 20 Vovit etiam
votum, dicens : Si fuerit Deus mecum, et custodierit me in via, per quam
ego ambulo, et dederit mihi panem ad vescendum, et vestimentum ad induendum,
21 reversusque fuero prospere ad domum patris mei : erit mihi
Dominus in Deum, 22 et lapis iste, quem erexi in titulum, vocabitur Domus
Dei : cunctorumque quæ dederis mihi, decimas offeram tibi.
29 Profectus ergo Jacob venit in terram orientalem. 2 Et vidit puteum in
agro, tres quoque greges ovium accubantes juxta eum : nam ex illo
adaquabantur pecora, et os ejus grandi lapide claudebatur. 3 Morisque erat ut
cunctis ovibus congregatis devolverent lapidem, et refectis gregibus rursum
super os putei ponerent. 4 Dixitque ad pastores : Fratres, unde estis ? Qui
responderunt : De Haran. 5 Quos interrogans, Numquid, ait, nostis Laban
filium Nachor ? Dixerunt : Novimus. 6 Sanusne est ? inquit. Valet, inquiunt :
et ecce Rachel filia ejus venit cum grege suo. 7 Dixitque Jacob : Adhuc multum
diei superest, nec est tempus ut reducantur ad caulas greges : date ante potum
ovibus, et sic eas ad pastum reducite. 8 Qui responderunt : Non possumus,
donec omnia pecora congregentur, et amoveamus lapidem de ore putei, ut
adaquemus greges. 9 Adhuc loquebantur, et ecce Rachel veniebat cum ovibus
patris sui : nam gregem ipsa pascebat. 10 Quam cum vidisset Jacob, et sciret
consobrinam suam, ovesque Laban avunculi sui, amovit lapidem quo puteus
claudebatur. 11 Et adaquato grege, osculatus est eam : et elevata voce flevit,
12 et indicavit ei quod frater esset patris sui, et filius Rebeccæ : at illa festinans
nuntiavit patri suo. 13 Qui cum audisset venisse Jacob filium sororis suæ,
cucurrit obviam ei : complexusque eum, et in oscula ruens, duxit in domum
suam. Auditis autem causis itineris, 14 respondit : Os meum es, et caro mea.
Et postquam impleti sunt dies mensis unius, 15 dixit ei : Num quia frater meus
es, gratis servies mihi ? dic quid mercedis accipias.
16 Habebat vero duas filias : nomen majoris Lia, minor vero appellabatur
Rachel. 17 Sed Lia lippis erat oculis : Rachel decora facie, et venusto aspectu.
18 Quam diligens Jacob, ait : Serviam tibi pro Rachel filia tua minore, septem
annis. 19 Respondit Laban : Melius est ut tibi eam dem quam alteri viro : mane
apud me. 20 Servivit ergo Jacob pro Rachel septem annis : et videbantur illi
pauci dies præ amoris magnitudine. 21 Dixitque ad Laban : Da mihi uxorem
meam : quia jam tempus impletum est, ut ingrediar ad illam. 22 Qui vocatis
multis amicorum turbis ad convivium, fecit nuptias. 23 Et vespere Liam filiam
suam introduxit ad eum, 24 dans ancillam filiæ, Zelpham nomine. Ad quam
cum ex more Jacob fuisset ingressus, facto mane vidit Liam : 25 et dixit ad
socerum suum : Quid est quod facere voluisti ? nonne pro Rachel servivi
tibi ? quare imposuisti mihi ? 26 Respondit Laban : Non est in loco nostro
consuetudinis, ut minores ante tradamus ad nuptias. 27 Imple hebdomadam
dierum hujus copulæ : et hanc quoque dabo tibi pro opere quo serviturus es
26
Genesis
mihi septem annis aliis. 28 Acquievit placito : et hebdomada transacta, Rachel
duxit uxorem : 29 cui pater servam Balam tradiderat. 30 Tandemque potitus
optatis nuptiis, amorem sequentis priori prætulit, serviens apud eum septem
annis aliis.
31 Videns autem Dominus quod despiceret Liam, aperuit vulvam ejus,
sorore sterili permanente. 32 Quæ conceptum genuit filium, vocavitque nomen
ejus Ruben, dicens : Vidit Dominus humilitatem meam : nunc amabit me vir
meus. 33 Rursumque concepit et peperit filium, et ait : Quoniam audivit me
Dominus haberi contemptui, dedit etiam istum mihi ; vocavitque nomen ejus
Simeon. 34 Concepitque tertio, et genuit alium filium : dixitque : Nunc quoque
copulabitur mihi maritus meus : eo quod pepererim ei tres filios : et idcirco
appellavit nomen ejus Levi. 35 Quarto concepit, et peperit filium, et ait : Modo
confitebor Domino, et ob hoc vocavit eum Judam : cessavitque parere.
30 Cernens autem Rachel quod infecunda esset, invidit sorori suæ, et ait
marito suo : Da mihi liberos, alioquin moriar. 2 Cui iratus respondit
Jacob : Num pro Deo ego sum, qui privavit te fructu ventris tui ? 3 At illa :
Habeo, inquit, famulam Balam : ingredere ad illam, ut pariat super genua
mea, et habeam ex illa filios. 4 Deditque illi Balam in conjugium : quæ, 5 ingresso
ad se viro, concepit, et peperit filium. 6 Dixitque Rachel : Judicavit
mihi Dominus, et exaudivit vocem meam, dans mihi filium, et idcirco appellavit
nomen ejus Dan. 7 Rursumque Bala concipiens, peperit alterum, 8 pro
quo ait Rachel : Comparavit me Deus cum sorore mea, et invalui : vocavitque
eum Nephthali. 9 Sentiens Lia quod parere desiisset, Zelpham ancillam suam
marito tradidit. 10 Qua post conceptum edente filium, 11 dixit : Feliciter, et
idcirco vocavit nomen ejus Gad. 12 Peperit quoque Zelpha alterum. 13 Dixitque
Lia : Hoc pro beatitudine mea : beatam quippe me dicent mulieres :
propterea appellavit eum Aser. 14 Egressus autem Ruben tempore messis triticeæ
in agrum, reperit mandragoras, quas matri Liæ detulit. Dixitque Rachel :
Da mihi partem de mandragoris filii tui. 15 Illa respondit : Parumne tibi videtur
quod præripueris maritum mihi, nisi etiam mandragoras filii mei tuleris ?
Ait Rachel : Dormiat tecum hac nocte pro mandragoris filii tui. 16 Redeuntique
ad vesperam Jacob de agro, egressa est in occursum ejus Lia, et Ad me, inquit,
intrabis : quia mercede conduxi te pro mandragoris filii mei. Dormivitque
cum ea nocte illa. 17 Et exaudivit Deus preces ejus, concepitque et peperit
filium quintum, 18 et ait : Dedit Deus mercedem mihi, quia dedi ancillam
meam viro meo : appellavitque nomen ejus Issachar. 19 Rursum Lia concipiens,
peperit sextum filium, 20 et ait : Dotavit me Deus dote bona : etiam hac
vice mecum erit maritus meus, eo quod genuerim ei sex filios : et idcirco
appellavit nomen ejus Zabulon. 21 Post quem peperit filiam, nomine Dinam.
22 Recordatus quoque Dominus Rachelis, exaudivit eam, et aperuit vulvam
ejus. 23 Quæ concepit, et peperit filium, dicens : Abstulit Deus opprobrium
meum. 24 Et vocavit nomen ejus Joseph, dicens : Addat mihi Dominus filium
alterum. 25 Nato autem Joseph, dixit Jacob socero suo : Dimitte me ut revertar
in patriam, et ad terram meam. 26 Da mihi uxores, et liberos meos, pro quibus
servivi tibi, ut abeam : tu nosti servitutem qua servivi tibi.
27 Ait illi Laban : Inveniam gratiam in conspectu tuo, experimento didici,
quia benedixerit mihi Deus propter te : 28 constitue mercedem tuam quam
dem tibi. 29 At ille respondit : Tu nosti quomodo servierim tibi, et quanta in
manibus meis fuerit possessio tua. 30 Modicum habuisti antequam venirem ad
27
Genesis
te, et nunc dives effectus es : benedixitque tibi Dominus ad introitum meum.
Justum est igitur ut aliquando provideam etiam domui meæ. 31 Dixitque Laban
: Quid tibi dabo ? At ille ait : Nihil volo : sed si feceris quod postulo,
iterum pascam, et custodiam pecora tua. 32 Gyra omnes greges tuos, et separa
cunctas oves varias, et sparso vellere ; quodcumque furvum, et maculosum,
variumque fuerit, tam in ovibus quam in capris, erit merces mea. 33 Respondebitque
mihi cras justitia mea, quando placiti tempus advenerit coram te : et
omnia quæ non fuerint varia, et maculosa, et furva, tam in ovibus quam in
capris, furti me arguent. 34 Dixitque Laban : Gratum habeo quod petis. 35 Et
separavit in die illa capras, et oves, et hircos, et arietes varios, atque maculosos
: cunctum autem gregem unicolorem, id est albi et nigri velleris, tradidit
in manu filiorum suorum. 36 Et posuit spatium itineris trium dierum inter
se et generum, qui pascebat reliquos greges ejus. 37 Tollens ergo Jacob virgas
populeas virides, et amygdalinas, et ex platanis, ex parte decorticavit eas : detractisque
corticibus, in his, quæ spoliata fuerant, candor apparuit : illa vero
quæ integra fuerant, viridia permanserunt : atque in hunc modum color effectus
est varius. 38 Posuitque eas in canalibus, ubi effundebatur aqua : ut
cum venissent greges ad bibendum, ante oculos haberent virgas, et in aspectu
earum conciperent. 39 Factumque est ut in ipso calore coitus, oves intuerentur
virgas, et parerent maculosa, et varia, et diverso colore respersa. 40 Divisitque
gregem Jacob, et posuit virgas in canalibus ante oculos arietum : erant autem
alba et nigra quæque, Laban ; cetera vero, Jacob, separatis inter se gregibus.
41 Igitur quando primo tempore ascendebantur oves, ponebat Jacob virgas in
canalibus aquarum ante oculos arietum et ovium, ut in earum contemplatione
conciperent : 42 quando vero serotina admissura erat, et conceptus extremus,
non ponebat eas. Factaque sunt ea quæ erant serotina, Laban : et quæ primi
temporis, Jacob. 43 Ditatusque est homo ultra modum, et habuit greges
multos, ancillas et servos, camelos et asinos.
31 Postquam autem audivit verba filiorum Laban dicentium : Tulit Jacob
omnia quæ fuerunt patris nostri, et de illius facultate ditatus, factus est
inclytus : 2 animadvertit quoque faciem Laban, quod non esset erga se sicut
heri et nudiustertius, 3 maxime dicente sibi Domino : Revertere in terram
patrum tuorum, et ad generationem tuam, eroque tecum. 4 Misit, et vocavit
Rachel et Liam in agrum, ubi pascebat greges, 5 dixitque eis : Video faciem
patris vestri quod non sit erga me sicut heri et nudiustertius : Deus autem
patris mei fuit mecum. 6 Et ipsæ nostis quod totis viribus meis servierim
patri vestro. 7 Sed et pater vester circumvenit me et mutavit mercedem meam
decem vicibus : et tamen non dimisit eum Deus ut noceret mihi. 8 Si quando
dixit : Variæ erunt mercedes tuæ : pariebant omnes oves varios foetus ; quando
vero e contrario, ait : Alba quæque accipies pro mercede : omnes greges
alba pepererunt. 9 Tulitque Deus substantiam patris vestri, et dedit mihi.
10 Postquam enim conceptus ovium tempus advenerat, levavi oculos meos,
et vidi in somnis ascendentes mares super feminas, varios et maculosos, et
diversorum colorum. 11 Dixitque angelus Dei ad me in somnis : Jacob ? Et ego
respondi : Adsum. 12 Qui ait : Leva oculos tuos, et vide universos masculos
ascendentes super feminas, varios, maculosos, atque respersos. Vidi enim
omnia quæ fecit tibi Laban. 13 Ego sum Deus Bethel, ubi unxisti lapidem, et
votum vovisti mihi. Nunc ergo surge, et egredere de terra hac, revertens in
terram nativitatis tuæ. 14 Responderuntque Rachel et Lia : Numquid habemus
28
Genesis
residui quidquam in facultatibus et hæreditate domus patris nostri ? 15 nonne
quasi alienas reputavit nos, et vendidit, comeditque pretium nostrum ? 16 Sed
Deus tulit opes patris nostri, et eas tradidit nobis, ac filiis nostris : unde omnia
quæ præcepit tibi Deus, fac. 17 Surrexit itaque Jacob, et impositis liberis ac
conjugibus suis super camelos, abiit. 18 Tulitque omnem substantiam suam,
et greges, et quidquid in Mesopotamia acquisierat, pergens ad Isaac patrem
suum in terram Chanaan.
19 Eo tempore ierat Laban ad tondendas oves, et Rachel furata est idola
patris sui. 20 Noluitque Jacob confiteri socero suo quod fugeret. 21 Cumque
abiisset tam ipse quam omnia quæ juris sui erant, et amne transmisso pergeret
contra montem Galaad, 22 nuntiatum est Laban die tertio quod fugeret Jacob.
23 Qui, assumptis fratribus suis, persecutus est eum diebus septem : et comprehendit
eum in monte Galaad. 24 Viditque in somnis dicentem sibi Deum :
Cave ne quidquam aspere loquaris contra Jacob. 25 Jamque Jacob extenderat in
monte tabernaculum : cumque ille consecutus fuisset eum cum fratribus suis,
in eodem monte Galaad fixit tentorium. 26 Et dixit ad Jacob : Quare ita egisti,
ut clam me abigeres filias meas quasi captivas gladio ? 27 cur ignorante me
fugere voluisti, nec indicare mihi, ut prosequerer te cum gaudio, et canticis, et
tympanis, et citharis ? 28 Non es passus ut oscularer filios meos et filias : stulte
operatus es : et nunc quidem 29 valet manus mea reddere tibi malum : sed
Deus patris vestri heri dixit mihi : Cave ne loquaris contra Jacob quidquam
durius. 30 Esto, ad tuos ire cupiebas, et desiderio erat tibi domus patris tui :
cur furatus es deos meos ? 31 Respondit Jacob : Quod inscio te profectus sum,
timui ne violenter auferres filias tuas. 32 Quod autem furti me arguis : apud
quemcumque inveneris deos tuos, necetur coram fratribus nostris : scrutare,
quidquid tuorum apud me inveneris, et aufer. Hæc dicens, ignorabat quod
Rachel furata esset idola. 33 Ingressus itaque Laban tabernaculum Jacob, et
Liæ, et utriusque famulæ, non invenit. Cumque intrasset tentorium Rachelis,
34 illa festinans abscondit idola subter stramenta cameli, et sedit desuper :
scrutantique omne tentorium, et nihil invenienti, 35 ait : Ne irascatur dominus
meus quod coram te assurgere nequeo : quia juxta consuetudinem feminarum
nunc accidit mihi : sic delusa sollicitudo quærentis est. 36 Tumensque Jacob,
cum jurgio ait : Quam ob culpam meam, et ob quod peccatum meum sic exarsisti
post me, 37 et scrutatus es omnem supellectilem meam ? quid invenisti
de cuncta substantia domus tuæ ? pone hic coram fratribus meis, et fratribus
tuis, et judicent inter me et te. 38 Idcirco viginti annis fui tecum ? oves tuæ
et capræ steriles non fuerunt, arietes gregis tui non comedi : 39 nec captum
a bestia ostendi tibi, ego damnum omne reddebam : quidquid furto peribat,
a me exigebas : 40 die noctuque æstu urebar, et gelu, fugiebatque somnus ab
oculis meis. 41 Sicque per viginti annos in domo tua servivi tibi, quatuordecim
pro filiabus, et sex pro gregibus tuis : immutasti quoque mercedem meam
decem vicibus. 42 Nisi Deus patris mei Abraham, et timor Isaac affuisset mihi,
forsitan modo nudum me dimisisses : afflictionem meam et laborem manuum
mearum respexit Deus, et arguit te heri.
43 Respondit ei Laban : Filiæ meæ et filii, et greges tui, et omnia quæ
cernis, mea sunt : quid possum facere filiis et nepotibus meis ? 44 Veni ergo,
et ineamus foedus, ut sit in testimonium inter me et te. 45 Tulit itaque Jacob
lapidem, et erexit illum in titulum : 46 dixitque fratribus suis : Afferte lapides.
Qui congregantes fecerunt tumulum, comederuntque super eum : 47 quem
vocavit Laban Tumulum testis : et Jacob, Acervum testimonii, uterque juxta
29
Genesis
proprietatem linguæ suæ. 48 Dixitque Laban : Tumulus iste erit testis inter me
et te hodie, et idcirco appellatum est nomen ejus Galaad, id est, Tumulus testis.
49 Intueatur et judicet Dominus inter nos quando recesserimus a nobis, 50 si
afflixeris filias meas, et si introduxeris alias uxores super eas : nullus sermonis
nostri testis est absque Deo, qui præsens respicit. 51 Dixitque rursus ad Jacob :
En tumulus hic, et lapis quem erexi inter me et te, 52 testis erit : tumulus,
inquam, iste et lapis sint in testimonium, si aut ego transiero illum pergens
ad te, aut tu præterieris, malum mihi cogitans. 53 Deus Abraham, et Deus
Nachor, judicet inter nos, Deus patris eorum. Juravit ergo Jacob per timorem
patris sui Isaac : 54 immolatisque victimis in monte, vocavit fratres suos ut
ederent panem. Qui cum comedissent, manserunt ibi : 55 Laban vero de nocte
consurgens, osculatus est filios, et filias suas, et benedixit illis : reversusque
est in locum suum.
32 Jacob quoque abiit itinere quo coeperat : fueruntque ei obviam angeli
Dei. 2 Quos cum vidisset, ait : Castra Dei sunt hæc : et appellavit
nomen loci illius Mahanaim, id est, Castra. 3 Misit autem et nuntios ante se
ad Esau fratrem suum in terram Seir, in regionem Edom : 4 præcepitque eis,
dicens : Sic loquimini domino meo Esau : Hæc dicit frater tuus Jacob : Apud
Laban peregrinatus sum, et fui usque in præsentem diem. 5 Habeo boves, et
asinos, et oves, et servos, et ancillas : mittoque nunc legationem ad dominum
meum, ut inveniam gratiam in conspectu tuo. 6 Reversique sunt nuntii ad
Jacob, dicentes : Venimus ad Esau fratrem tuum, et ecce properat tibi in occursum
cum quadringentis viris. 7 Timuit Jacob valde : et perterritus divisit
populum qui secum erat, greges quoque et oves, et boves, et camelos, in duas
turmas, 8 dicens : Si venerit Esau ad unam turmam, et percusserit eam, alia
turma, quæ relicta est, salvabitur. 9 Dixitque Jacob : Deus patris mei Abraham,
et Deus patris mei Isaac : Domine qui dixisti mihi : Revertere in terram tuam,
et in locum nativitatis tuæ, et benefaciam tibi : 10 minor sum cunctis miserationibus
tuis, et veritate tua quam explevisti servo tuo. In baculo meo transivi
Jordanem istum : et nunc cum duabus turmis regredior. 11 Erue me de manu
fratris mei Esau, quia valde eum timeo : ne forte veniens percutiat matrem
cum filiis. 12 Tu locutus es quod benefaceres mihi, et dilatares semen meum
sicut arenam maris, quæ præ multitudine numerari non potest. 13 Cumque
dormisset ibi nocte illa, separavit de his quæ habebat, munera Esau fratri suo,
14 capras ducentas, hircos viginti, oves ducentas, et arietes viginti, 15 camelos
foetas cum pullis suis triginta, vaccas quadraginta, et tauros viginti, asinas
viginti et pullos earum decem. 16 Et misit per manus servorum suorum singulos
seorsum greges, dixitque pueris suis : Antecedite me, et sit spatium inter
gregem et gregem. 17 Et præcepit priori, dicens : Si obvium habueris fratrem
meum Esau, et interrogaverit te : Cujus es ? aut, Quo vadis ? aut, Cujus sunt
ista quæ sequeris ? 18 respondebis : Servi tui Jacob, munera misit domino
meo Esau, ipse quoque post nos venit. 19 Similiter dedit mandata secundo, et
tertio, et cunctis qui sequebantur greges, dicens : Iisdem verbis loquimini ad
Esau cum inveneritis eum. 20 Et addetis : Ipse quoque servus tuus Jacob iter
nostrum insequitur. Dixit enim : Placabo illum muneribus quæ præcedunt,
et postea videbo illum : forsitan propitiabitur mihi. 21 Præcesserunt itaque
munera ante eum, ipse vero mansit nocte illa in castris.
22 Cumque mature surrexisset, tulit duas uxores suas, et totidem famulas
cum undecim filiis, et transivit vadum Jaboc. 23 Traductisque omnibus quæ
30
Genesis
ad se pertinebant, 24 mansit solus : et ecce vir luctabatur cum eo usque mane.
25 Qui cum videret quod eum superare non posset, tetigit nervum femoris
ejus, et statim emarcuit. 26 Dixitque ad eum : Dimitte me : jam enim ascendit
aurora. Respondit : Non dimittam te, nisi benedixeris mihi. 27 Ait ergo :
Quod nomen est tibi ? Respondit : Jacob. 28 At ille : Nequaquam, inquit,
Jacob appellabitur nomen tuum, sed Isra¨el : quoniam si contra Deum fortis
fuisti, quanto magis contra homines prævalebis ? 29 Interrogavit eum Jacob :
Dic mihi, quo appellaris nomine ? Respondit : Cur quæris nomen meum ?
Et benedixit ei in eodem loco. 30 Vocavitque Jacob nomen loci illius Phanuel,
dicens : Vidi Deum facie ad faciem, et salva facta est anima mea. 31 Ortusque
est ei statim sol, postquam transgressus est Phanuel : ipse vero claudicabat
pede. 32 Quam ob causam non comedunt nervum filii Isra¨el, qui emarcuit in
femore Jacob, usque in præsentem diem : eo quod tetigerit nervum femoris
ejus, et obstupuerit.
33 Elevans autem Jacob oculos suos, vidit venientem Esau, et cum eo
quadringentos viros : divisitque filios Liæ et Rachel, ambarumque famularum
: 2 et posuit utramque ancillam, et liberos earum, in principio : Liam
vero, et filios ejus, in secundo loco : Rachel autem et Joseph novissimos. 3 Et
ipse progrediens adoravit pronus in terram septies, donec appropinquaret
frater ejus. 4 Currens itaque Esau obviam fratri suo, amplexatus est eum :
stringensque collum ejus, et osculans flevit. 5 Levatisque oculis, vidit mulieres
et parvulos earum, et ait : Quid sibi volunt isti ? et si ad te pertinent ? Respondit
: Parvuli sunt quos donavit mihi Deus servo tuo. 6 Et appropinquantes
ancillæ et filii earum, incurvati sunt. 7 Accessit quoque Lia cum pueris suis :
et cum similiter adorassent, extremi Joseph et Rachel adoraverunt. 8 Dixitque
Esau : Quænam sunt istæ turmæ quas obviam habui ? Respondit : Ut invenirem
gratiam coram domino meo. 9 At ille ait : Habeo plurima, frater
mi, sint tua tibi. 10 Dixitque Jacob : Noli ita, obsecro : sed si inveni gratiam
in oculis tuis, accipe munusculum de manibus meis. Sic enim vidi faciem
tuam, quasi viderim vultum Dei : esto mihi propitius, 11 et suscipe benedictionem
quam attuli tibi, et quam donavit mihi Deus tribuens omnia. Vix fratre
compellente, suscipiens, 12 ait : Gradiamur simul, eroque socius itineris tui.
13 Dixitque Jacob : Nosti, domine mi, quod parvulos habeam teneros, et oves,
et boves foetas mecum : quas si plus in ambulando fecero laborare, morientur
una die cuncti greges. 14 Præcedat dominus meus ante servum suum : et
ego sequar paulatim vestigia ejus, sicut videro parvulos meos posse, donec
veniam ad dominum meum in Seir. 15 Respondit Esau : Oro te, ut de populo
qui mecum est, saltem socii remaneant viæ tuæ. Non est, inquit, necesse :
hoc uno tantum indigeo, ut inveniam gratiam in conspectu tuo, domine mi.
16 Reversus est itaque illo die Esau itinere quo venerat in Seir. 17 Et Jacob
venit in Socoth : ubi ædificata domo et fixis tentoriis appellavit nomen loci
illius Socoth, id est, Tabernacula. 18 Transivitque in Salem urbem Sichimorum,
quæ est in terra Chanaan, postquam reversus est de Mesopotamia Syriæ : et
habitavit juxta oppidum. 19 Emitque partem agri, in qua fixerat tabernacula, a
filiis Hemor patris Sichem centum agnis. 20 Et erecto ibi altari, invocavit super
illud fortissimum Deum Isra¨el.
34 Egressa est autem Dina filia Liæ ut videret mulieres regionis illius.
2 Quam cum vidisset Sichem filius Hemor Hevæi, princeps terræ illius,
adamavit eam : et rapuit, et dormivit cum illa, vi opprimens virginem. 3 Et
31
Genesis
conglutinata est anima ejus cum ea, tristemque delinivit blanditiis. 4 Et pergens
ad Hemor patrem suum : Accipe, inquit, mihi puellam hanc conjugem.
5 Quod cum audisset Jacob absentibus filiis, et in pastu pecorum occupatis,
siluit donec redirent.
6 Egresso autem Hemor patre Sichem ut loqueretur ad Jacob, 7 ecce filii
ejus veniebant de agro : auditoque quod acciderat, irati sunt valde, eo quod
foedam rem operatus esset in Isra¨el et, violata filia Jacob, rem illicitam perpetrasset.
8 Locutus est itaque Hemor ad eos : Sichem filii mei adhæsit anima
filiæ vestræ : date eam illi uxorem : 9 et jungamus vicissim connubia : filias
vestras tradite nobis, et filias nostras accipite, 10 et habitate nobiscum : terra
in potestate vestra est : exercete, negotiamini, et possidete eam. 11 Sed
et Sichem ad patrem et ad fratres ejus ait : Inveniam gratiam coram vobis :
et quæcumque statueritis, dabo : 12 augete dotem, et munera postulate, et
libenter tribuam quod petieritis : tantum date mihi puellam hanc uxorem.
13 Responderunt filii Jacob Sichem et patri ejus in dolo, sævientes ob stuprum
sororis : 14 Non possumus facere quod petitis, nec dare sororem nostram homini
incircumciso : quod illicitum et nefarium est apud nos. 15 Sed in hoc
valebimus foederari, si volueritis esse similes nostri, et circumcidatur in vobis
omne masculini sexus ; 16 tunc dabimus et accipiemus mutuo filias vestras
ac nostras : et habitabimus vobiscum, erimusque unus populus. 17 Si autem
circumcidi nolueritis, tollemus filiam nostram, et recedemus. 18 Placuit oblatio
eorum Hemor, et Sichem filio ejus, 19 nec distulit adolescens quin statim quod
petebatur expleret : amabat enim puellam valde, et ipse erat inclytus in omni
domo patris sui. 20 Ingressique portam urbis, locuti sunt ad populum : 21 Viri
isti pacifici sunt, et volunt habitare nobiscum : negotientur in terra, et exerceant
eam, quæ spatiosa et lata cultoribus indiget : filias eorum accipiemus
uxores, et nostras illis dabimus. 22 Unum est quo differtur tantum bonum :
si circumcidamus masculos nostros, ritum gentis imitantes. 23 Et substantia
eorum, et pecora, et cuncta quæ possident, nostra erunt : tantum in hoc acquiescamus,
et habitantes simul, unum efficiemus populum. 24 Assensique
sunt omnes, circumcisis cunctis maribus.
25 Et ecce, die tertio, quando gravissimus vulnerum dolor est : arreptis duo
filii Jacob, Simeon et Levi fratres Dinæ, gladiis, ingressi sunt urbem confidenter
: interfectisque omnibus masculis, 26 Hemor et Sichem pariter necaverunt,
tollentes Dinam de domo Sichem sororem suam. 27 Quibus egressis, irruerunt
super occisos ceteri filii Jacob : et depopulati sunt urbem in ultionem stupri.
28 Oves eorum, et armenta, et asinos, cunctaque vastantes quæ in domibus
et in agris erant, 29 parvulos quoque eorum et uxores duxerunt captivas.
30 Quibus patratis audacter, Jacob dixit ad Simeon et Levi : Turbastis me,
et odiosum fecistis me Chananæis, et Pherezæis habitatoribus terræ hujus :
nos pauci sumus ; illi congregati percutient me, et delebor ego, et domus mea.
31 Responderunt : Numquid ut scorto abuti debuere sorore nostra ?
35 Interea locutus est Deus ad Jacob : Surge, et ascende Bethel, et habita
ibi, facque altare Deo qui apparuit tibi quando fugiebas Esau fratrem
tuum. 2 Jacob vero convocata omni domo sua, ait : Abjicite deos alienos qui
in medio vestri sunt, et mundamini, ac mutate vestimenta vestra. 3 Surgite,
et ascendamus in Bethel, ut faciamus ibi altare Deo : qui exaudivit me in
die tribulationis meæ, et socius fuit itineris mei. 4 Dederunt ergo ei omnes
deos alienos quos habebant, et inaures quæ erant in auribus eorum : at ille
32
Genesis
infodit ea subter terebinthum, quæ est post urbem Sichem. 5 Cumque profecti
essent, terror Dei invasit omnes per circuitum civitates, et non sunt ausi
persequi recedentes. 6 Venit igitur Jacob Luzam, quæ est in terra Chanaan,
cognomento Bethel : ipse et omnis populus cum eo. 7 Ædificavitque ibi altare,
et appellavit nomen loci illius, Domus Dei : ibi enim apparuit ei Deus cum
fugeret fratrem suum. 8 Eodem tempore mortua est Debora nutrix Rebeccæ,
et sepulta est ad radices Bethel subter quercum : vocatumque est nomen loci
illius, Quercus fletus. 9 Apparuit autem iterum Deus Jacob postquam reversus
est de Mesopotamia Syriæ, benedixitque ei 10 dicens : Non vocaberis ultra Jacob,
sed Isra¨el erit nomen tuum. Et appellavit eum Isra¨el, 11 dixitque ei : Ego
Deus omnipotens : cresce, et multiplicare : gentes et populi nationum ex te
erunt, reges de lumbis tuis egredientur, 12 terramque quam dedi Abraham et
Isaac, dabo tibi et semini tuo post te. 13 Et recessit ab eo. 14 Ille vero erexit titulum
lapideum in loco quo locutus fuerat ei Deus : libans super eum libamina,
et effundens oleum : 15 vocansque nomen loci illius Bethel.
16 Egressus autem inde, venit verno tempore ad terram quæ ducit
Ephratam : in qua cum parturiret Rachel, 17 ob difficultatem partus periclitari
coepit. Dixitque ei obstetrix : Noli timere, quia et hunc habebis filium. 18 Egrediente
autem anima præ dolore, et imminente jam morte, vocavit nomen filii
sui Benomi, id est, Filius doloris mei : pater vero appellavit eum Benjamin, id
est, Filius dextræ. 19 Mortua est ergo Rachel, et sepulta est in via quæ ducit
Ephratam, hæc est Bethlehem. 20 Erexitque Jacob titulum super sepulchrum
ejus : hic est titulus monumenti Rachel, usque in præsentem diem. 21 Egressus
inde, fixit tabernaculum trans Turrem gregis. 22 Cumque habitaret in illa
regione, abiit Ruben, et dormivit cum Bala concubina patris sui : quod illum
minime latuit. Erant autem filii Jacob duodecim. 23 Filii Liæ : primogenitus
Ruben, et Simeon, et Levi, et Judas, et Issachar, et Zabulon. 24 Filii Rachel :
Joseph et Benjamin. 25 Filii Balæ ancillæ Rachelis : Dan et Nephthali. 26 Filii
Zelphæ ancillæ Liæ : Gad et Aser : hi sunt filii Jacob, qui nati sunt ei in
Mesopotamia Syriæ.
27 Venit etiam ad Isaac patrem suum in Mambre, civitatem Arbee, hæc est
Hebron, in qua peregrinatus est Abraham et Isaac. 28 Et completi sunt dies
Isaac centum octoginta annorum. 29 Consumptusque ætate mortuus est : et
appositus est populo suo senex et plenus dierum : et sepelierunt eum Esau et
Jacob filii sui.
36Hæ sunt autem generationes Esau, ipse est Edom. 2 Esau accepit uxores
de filiabus Chanaan : Ada filiam Elon Hethæi, et Oolibama filiam Anæ
filiæ Sebeon Hevæi : 3 Basemath quoque filiam Isma¨el sororem Nabaioth.
4 Peperit autem Ada Eliphaz : Basemath genuit Rahuel : 5 Oolibama genuit
Jehus et Ihelon et Core. Hi filii Esau qui nati sunt ei in terra Chanaan. 6 Tulit
autem Esau uxores suas et filios et filias, et omnem animam domus suæ, et
substantiam, et pecora, et cuncta quæ habere poterat in terra Chanaan : et abiit
in alteram regionem, recessitque a fratre suo Jacob. 7 Divites enim erant valde,
et simul habitare non poterant : nec sustinebat eos terra peregrinationis eorum
præ multitudine gregum. 8 Habitavitque Esau in monte Seir, ipse est Edom.
9 Hæ autem sunt generationes Esau patris Edom in monte Seir, 10 et hæc
nomina filiorum ejus : Eliphaz filius Ada uxoris Esau : Rahuel quoque filius
Basemath uxoris ejus. 11 Fueruntque Eliphaz filii : Theman, Omar, Sepho, et
Gatham, et Cenez. 12 Erat autem Thamna concubina Eliphaz filii Esau : quæ
33
Genesis
peperit ei Amalech. Hi sunt filii Ada uxoris Esau. 13 Filii autem Rahuel :
Nahath et Zara, Samma et Meza : hi filii Basemath uxoris Esau. 14 Isti quoque
erant filii Oolibama filiæ Anæ filiæ Sebeon, uxoris Esau, quos genuit ei, Jehus
et Ihelon et Core. 15 Hi duces filiorum Esau : filii Eliphaz primogeniti Esau :
dux Theman, dux Omra, dux Sepho, dux Cenez, 16 dux Core, dux Gathan,
dux Amalech. Hi filii Eliphaz in terra Edom, et hi filii Ada. 17 Hi quoque filii
Rahuel filii Esau : dux Nahath, dux Zara, dux Samma, dux Meza : hi autem
duces Rahuel in terra Edom : isti filii Basemath uxoris Esau. 18 Hi autem filii
Oolibama uxoris Esau : dux Jehus, dux Ihelon, dux Core : hi duces Oolibama
filiæ Anæ uxoris Esau. 19 Isti sunt filii Esau, et hi duces eorum : ipse est Edom.
20 Isti sunt filii Seir Horræi, habitatores terræ : Lotan, et Sobal, et Sebeon, et
Ana, 21 et Dison, et Eser, et Disan : hi duces Horræi, filii Seir in terra Edom.
22 Facti sunt autem filii Lotan : Hori et Heman. Erat autem soror Lotan,
Thamna. 23 Et isti filii Sobal : Alvan et Manahat et Ebal, et Sepho et Onam.
24 Et hi filii Sebeon : Aja et Ana. Iste est Ana qui invenit aquas calidas in
solitudine, cum pasceret asinos Sebeon patris sui : 25 habuitque filium Dison,
et filiam Oolibama. 26 Et isti filii Dison : Hamdan, et Eseban, et Jethram,
et Charan. 27 Hi quoque filii Eser : Balaan, et Zavan, et Acan. 28 Habuit
autem filios Disan : Hus et Aram. 29 Hi duces Horræorum : dux Lotan, dux
Sobal, dux Sebeon, dux Ana, 30 dux Dison, dux Eser, dux Disan : isti duces
Horræorum qui imperaverunt in terra Seir. 31 Reges autem qui regnaverunt
in terra Edom antequam haberent regem filii Isra¨el, fuerunt hi : 32 Bela filius
Beor, nomenque urbis ejus Denaba. 33 Mortuus est autem Bela, et regnavit
pro eo Jobab filius Zaræ de Bosra. 34 Cumque mortuus esset Jobab, regnavit
pro eo Husam de terra Themanorum. 35 Hoc quoque mortuo, regnavit pro eo
Adad filius Badad, qui percussit Madian in regione Moab : et nomen urbis
ejus Avith. 36 Cumque mortuus esset Adad, regnavit pro eo Semla de Masreca.
37 Hoc quoque mortuo regnavit pro eo Saul de fluvio Rohoboth. 38 Cumque
et hic obiisset, successit in regnum Balanan filius Achobor. 39 Isto quoque
mortuo regnavit pro eo Adar, nomenque urbis ejus Phau : et appellabatur
uxor ejus Meetabel, filia Matred filiæ Mezaab. 40 Hæc ergo nomina ducum
Esau in cognationibus, et locis, et vocabulis suis : dux Thamna, dux Alva, dux
Jetheth, 41 dux Oolibama, dux Ela, dux Phinon, 42 dux Cenez, dux Theman,
dux Mabsar, 43 dux Magdiel, dux Hiram : hi duces Edom habitantes in terra
imperii sui, ipse est Esau pater Idumæorum.
37 Habitavit autem Jacob in terra Chanaan, in qua pater suus peregrinatus
est. 2 Et hæ sunt generationes ejus : Joseph cum sedecim esset
annorum, pascebat gregem cum fratribus suis adhuc puer : et erat cum filiis
Balæ et Zelphæ uxorum patris sui : accusavitque fratres suos apud patrem
crimine pessimo. 3 Isra¨el autem diligebat Joseph super omnes filios suos, eo
quod in senectute genuisset eum : fecitque ei tunicam polymitam. 4 Videntes
autem fratres ejus quod a patre plus cunctis filiis amaretur, oderant eum, nec
poterant ei quidquam pacifice loqui. 5 Accidit quoque ut visum somnium referret
fratribus suis : quæ causa majoris odii seminarium fuit. 6 Dixitque ad
eos : Audite somnium meum quod vidi : 7 putabam nos ligare manipulos
in agro : et quasi consurgere manipulum meum, et stare, vestrosque manipulos
circumstantes adorare manipulum meum. 8 Responderunt fratres ejus :
Numquid rex noster eris ? aut subjiciemur ditioni tuæ ? Hæc ergo causa
somniorum atque sermonum, invidiæ et odii fomitem ministravit. 9 Aliud
34
Genesis
quoque vidit somnium, quod narrans fratribus, ait : Vidi per somnium, quasi
solem, et lunam, et stellas undecim adorare me. 10 Quod cum patri suo, et
fratribus retulisset, increpavit eum pater suus, et dixit : Quid sibi vult hoc
somnium quod vidisti ? num ego et mater tua, et fratres tui adorabimus
te super terram ? 11 Invidebant ei igitur fratres sui : pater vero rem tacitus
considerabat.
12 Cumque fratres illius in pascendis gregibus patris morarentur in Sichem,
13 dixit ad eum Isra¨el : Fratres tui pascunt oves in Sichimis : veni, mittam te ad
eos. Quo respondente, 14 Præsto sum, ait ei : Vade, et vide si cuncta prospera
sint erga fratres tuos, et pecora : et renuntia mihi quid agatur. Missus de valle
Hebron, venit in Sichem : 15 invenitque eum vir errantem in agro, et interrogavit
quid quæreret. 16 At ille respondit : Fratres meos quæro : indica mihi ubi
pascant greges. 17 Dixitque ei vir : Recesserunt de loco isto : audivi autem eos
dicentes : Eamus in Dothain. Perrexit ergo Joseph post fratres suos, et invenit
eos in Dothain. 18 Qui cum vidissent eum procul, antequam accederet ad eos,
cogitaverunt illum occidere : 19 et mutuo loquebantur : Ecce somniator venit :
20 venite, occidamus eum, et mittamus in cisternam veterem : dicemusque :
Fera pessima devoravit eum : et tunc apparebit quid illi prosint somnia sua.
21 Audiens autem hoc Ruben, nitebatur liberare eum de manibus eorum, et
dicebat : 22 Non interficiatis animam ejus, nec effundatis sanguinem : sed
projicite eum in cisternam hanc, quæ est in solitudine, manusque vestras servate
innoxias : hoc autem dicebat, volens eripere eum de manibus eorum, et
reddere patri suo. 23 Confestim igitur ut pervenit ad fratres suos, nudaverunt
eum tunica talari et polymita : 24 miseruntque eum in cisternam veterem, quæ
non habebat aquam. 25 Et sedentes ut comederent panem, viderunt Isma¨elitas
viatores venire de Galaad, et camelos eorum portantes aromata, et resinam, et
stacten in Ægyptum. 26 Dixit ergo Judas fratribus suis : Quid nobis prodest
si occiderimus fratrem nostrum, et celaverimus sanguinem ipsius ? 27 melius
est ut venundetur Isma¨elitis, et manus nostræ non polluantur : frater enim et
caro nostra est. Acquieverunt fratres sermonibus illius. 28 Et prætereuntibus
Madianitis negotiatoribus, extrahentes eum de cisterna, vendiderunt eum Isma
¨elitis, viginti argenteis : qui duxerunt eum in Ægyptum. 29 Reversusque
Ruben ad cisternam, non invenit puerum : 30 et scissis vestibus pergens ad
fratres suos, ait : Puer non comparet, et ego quo ibo ? 31 Tulerunt autem
tunicam ejus, et in sanguine hædi, quem occiderant, tinxerunt : 32 mittentes
qui ferrent ad patrem, et dicerent : Hanc invenimus : vide utrum tunica filii
tui sit, an non. 33 Quam cum agnovisset pater, ait : Tunica filii mei est : fera
pessima comedit eum, bestia devoravit Joseph. 34 Scissisque vestibus, indutus
est cilicio, lugens filium suum multo tempore. 35 Congregatis autem cunctis
liberis ejus ut lenirent dolorem patris, noluit consolationem accipere, sed ait :
Descendam ad filium meum lugens in infernum. Et illo perseverante in fletu,
36 Madianitæ vendiderunt Joseph in Ægypto Putiphari eunucho Pharaonis,
magistro militum.
38 Eodem tempore, descendens Judas a fratribus suis, divertit ad virum
Odollamitem, nomine Hiram. 2 Viditque ibi filiam hominis Chananæi,
vocabulo Sue : et accepta uxore, ingressus est ad eam. 3 Quæ concepit, et
peperit filium, et vocavit nomen ejus Her. 4 Rursumque concepto foetu, natum
filium vocavit Onan. 5 Tertium quoque peperit : quem appellavit Sela ; quo
nato, parere ultra cessavit. 6 Dedit autem Judas uxorem primogenito suo Her,
35
Genesis
nomine Thamar. 7 Fuit quoque Her primogenitus Judæ nequam in conspectu
Domini : et ab eo occisus est. 8 Dixit ergo Judas ad Onan filium suum :
Ingredere uxorem fratris tui, et sociare illi, ut suscites semen fratri tuo. 9 Ille
sciens non sibi nasci filios, introiens ad uxorem fratris sui, semen fundebat
in terram, ne liberi fratris nomine nascerentur. 10 Et idcirco percussit eum
Dominus, quod rem detestabilem faceret. 11 Quam ob rem dixit Judas Thamar
nurui suæ : Esto vidua in domo patris tui, donec crescat Sela filius meus :
timebat enim ne et ipse moreretur, sicut fratres ejus. Quæ abiit, et habitavit
in domo patris sui. 12 Evolutis autem multis diebus, mortua est filia Sue uxor
Judæ : qui, post luctum consolatione suscepta, ascendebat ad tonsores
ovium suarum, ipse et Hiras opilio gregis Odollamites, in Thamnas. 13 Nuntiatumque
est Thamar quod socer illius ascenderet in Thamnas ad tondendas
oves. 14 Quæ, depositis viduitatis vestibus, assumpsit theristrum : et mutato
habitu, sedit in bivio itineris, quod ducit Thamnam : eo quod crevisset Sela, et
non eum accepisset maritum. 15 Quam cum vidisset Judas, suspicatus est esse
meretricem : operuerat enim vultum suum, ne agnosceretur. 16 Ingrediensque
ad eam, ait : Dimitte me ut co¨eam tecum : nesciebat enim quod nurus sua
esset. Qua respondente : Quid dabis mihi ut fruaris concubitu meo ? 17 dixit :
Mittam tibi hædum de gregibus. Rursumque illa dicente : Patiar quod vis, si
dederis mihi arrhabonem, donec mittas quod polliceris. 18 Ait Judas : Quid tibi
vis pro arrhabone dari ? Respondit : Annulum tuum, et armillam, et baculum
quem manu tenes. Ad unum igitur coitum mulier concepit, 19 et surgens abiit :
depositoque habitu quem sumpserat, induta est viduitatis vestibus. 20 Misit
autem Judas hædum per pastorem suum Odollamitem, ut reciperet pignus
quod dederat mulieri : qui cum non invenisset eam, 21 interrogavit homines
loci illius : Ubi est mulier quæ sedebat in bivio ? Respondentibus cunctis :
Non fuit in loco ista meretrix. 22 Reversus est ad Judam, et dixit ei : Non inveni
eam : sed et homines loci illius dixerunt mihi, numquam sedisse ibi scortum.
23 Ait Judas : Habeat sibi, certe mendacii arguere nos non potest, ego misi
hædum quem promiseram : et tu non invenisti eam. 24 Ecce autem post tres
menses nuntiaverunt Judæ, dicentes : Fornicata est Thamar nurus tua, et videtur
uterus illius intumescere. Dixitque Judas : Producite eam ut comburatur.
25 Quæ cum duceretur ad poenam, misit ad socerum suum, dicens : De viro,
cujus hæc sunt, concepi : cognosce cujus sit annulus, et armilla, et baculus.
26 Qui, agnitis muneribus, ait : Justior me est : quia non tradidi eam Sela filio
meo. Attamen ultra non cognovit eam. 27 Instante autem partu, apparuerunt
gemini in utero : atque in ipsa effusione infantium unus protulit manum, in
qua obstetrix ligavit coccinum, dicens : 28 Iste egredietur prior. 29 Illo vero retrahente
manum, egressus est alter : dixitque mulier : Quare divisa est propter
te maceria ? et ob hanc causam, vocavit nomen ejus Phares. 30 Postea egressus
est frater ejus, in cujus manu erat coccinum : quem appellavit Zara.
39Igitur Joseph ductus est in Ægyptum, emitque eum Putiphar eunuchus
Pharaonis, princeps exercitus, vir ægyptius, de manu Isma¨elitarum, a
quibus perductus erat. 2 Fuitque Dominus cum eo, et erat vir in cunctis prospere
agens : habitavitque in domo domini sui, 3 qui optime noverat Dominum
esse cum eo, et omnia, quæ gerebat, ab eo dirigi in manu illius. 4 Invenitque
Joseph gratiam coram domino suo, et ministrabat ei : a quo præpositus
omnibus gubernabat creditam sibi domum, et universa quæ ei tradita fuerant
: 5 benedixitque Dominus domui Ægyptii propter Joseph, et multiplicavit
36
Genesis
tam in ædibus quam in agris cunctam ejus substantiam : 6 nec quidquam aliud
noverat, nisi panem quo vescebatur. Erat autem Joseph pulchra facie, et
decorus aspectu. 7 Post multos itaque dies injecit domina sua oculos suos in
Joseph, et ait : Dormi mecum. 8 Qui nequaquam acquiescens operi nefario,
dixit ad eam : Ecce dominus meus, omnibus mihi traditis, ignorat quid habeat
in domo sua : 9 nec quidquam est quod non in mea sit potestate, vel non tradiderit
mihi, præter te, quæ uxor ejus es : quomodo ergo possum hoc malum
facere, et peccare in Deum meum ? 10 Hujuscemodi verbis per singulos dies,
et mulier molesta erat adolescenti : et ille recusabat stuprum. 11 Accidit autem
quadam die ut intraret Joseph domum, et operis quippiam absque arbitris
faceret : 12 et illa, apprehensa lacinia vestimenti ejus, diceret : Dormi mecum.
Qui relicto in manu ejus pallio fugit, et egressus est foras. 13 Cumque vidisset
mulier vestem in manibus suis, et se esse contemptam, 14 vocavit ad se
homines domus suæ, et ait ad eos : En introduxit virum hebræum, ut illuderet
nobis : ingressus est ad me, ut coiret mecum : cumque ego succlamassem,
15 et audisset vocem meam, reliquit pallium quod tenebam, et fugit foras. 16 In
argumentum ergo fidei retentum pallium ostendit marito revertenti domum,
17 et ait : Ingressus est ad me servus hebræus quem adduxisti, ut illuderet
mihi : 18 cumque audisset me clamare, reliquit pallium quod tenebam, et fugit
foras. 19 His auditis dominus, et nimium credulus verbis conjugis, iratus est
valde : 20 tradiditque Joseph in carcerem, ubi vincti regis custodiebantur, et
erat ibi clausus.
21 Fuit autem Dominus cum Joseph, et misertus illius dedit ei gratiam in
conspectu principis carceris. 22 Qui tradidit in manu illius universos vinctos
qui in custodia tenebantur : et quidquid fiebat, sub ipso erat. 23 Nec noverat
aliquid, cunctis ei creditis : Dominus enim erat cum illo, et omnia opera ejus
dirigebat.
40 His ita gestis, accidit ut peccarent duo eunuchi, pincerna regis Ægypti,
et pistor, domino suo. 2 Iratusque contra eos Pharao (nam alter pincernis
præerat, alter pistoribus), 3 misit eos in carcerem principis militum, in
quo erat vinctus et Joseph. 4 At custos carceris tradidit eos Joseph, qui et
ministrabat eis : aliquantulum temporis fluxerat, et illi in custodia tenebantur.
5 Videruntque ambo somnium nocte una, juxta interpretationem congruam
sibi : 6 ad quos cum introisset Joseph mane, et vidisset eos tristes, 7 sciscitatus
est eos, dicens : Cur tristior est hodie solito facies vestra ? 8 Qui responderunt
: Somnium vidimus, et non est qui interpretetur nobis. Dixitque ad
eos Joseph : Numquid non Dei est interpretatio ? referte mihi quid videritis.
9 Narravit prior, præpositus pincernarum, somnium suum : Videbam coram
me vitem, 10 in qua erant tres propagines, crescere paulatim in gemmas, et
post flores uvas maturescere : 11 calicemque Pharaonis in manu mea : tuli
ergo uvas, et expressi in calicem quem tenebam, et tradidi poculum Pharaoni.
12 Respondit Joseph : Hæc est interpretatio somnii : tres propagines, tres adhuc
dies sunt : 13 post quos recordabitur Pharao ministerii tui, et restituet te
in gradum pristinum : dabisque ei calicem juxta officium tuum, sicut ante
facere consueveras. 14 Tantum memento mei, cum bene tibi fuerit, et facias
mecum misericordiam : ut suggeras Pharaoni ut educat me de isto carcere :
15 quia furto sublatus sum de terra Hebræorum, et hic innocens in lacum missus
sum. 16 Videns pistorum magister quod prudenter somnium dissolvisset,
ait : Et ego vidi somnium : quod tria canistra farinæ haberem super caput
37
Genesis
meum : 17 et in uno canistro quod erat excelsius, portare me omnes cibos qui
fiunt arte pistoria, avesque comedere ex eo. 18 Respondit Joseph : Hæc est
interpretatio somnii : tria canistra, tres adhuc dies sunt : 19 post quos auferet
Pharao caput tuum, ac suspendet te in cruce, et lacerabunt volucres carnes
tuas. 20 Exinde dies tertius natalitius Pharaonis erat : qui faciens grande
convivium pueris suis, recordatus est inter epulas magistri pincernarum, et
pistorum principis. 21 Restituitque alterum in locum suum, ut porrigeret ei
poculum : 22 alterum suspendit in patibulo, ut conjectoris veritas probaretur.
23 Et tamen succedentibus prosperis, præpositus pincernarum oblitus est
interpretis sui.
41Post duos annos vidit Pharao somnium. Putabat se stare super fluvium,
2 de quo ascendebant septem boves, pulchræ et crassæ nimis : et pascebantur
in locis palustribus. 3 Aliæ quoque septem emergebant de flumine,
foedæ confectæque macie : et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus
: 4 devoraveruntque eas, quarum mira species et habitudo corporum
erat. Expergefactus Pharao, 5 rursum dormivit, et vidit alterum somnium :
septem spicæ pullulabant in culmo uno plenæ atque formosæ : 6 aliæ quoque
totidem spicæ tenues, et percussæ uredine oriebantur, 7 devorantes omnium
priorum pulchritudinem. Evigilans Pharao post quietem, 8 et facto mane, pavore
perterritus, misit ad omnes conjectores Ægypti, cunctosque sapientes,
et accersitis narravit somnium, nec erat qui interpretaretur. 9 Tunc demum
reminiscens pincernarum magister, ait : Confiteor peccatum meum : 10 iratus
rex servis suis, me et magistrum pistorum retrudi jussit in carcerem principis
militum : 11 ubi una nocte uterque vidimus somnium præsagum futurorum.
12 Erat ibi puer hebræus, ejusdem ducis militum famulus : cui narrantes somnia,
13 audivimus quidquid postea rei probavit eventus ; ego enim redditus
sum officio meo, et ille suspensus est in cruce. 14 Protinus ad regis imperium
eductum de carcere Joseph totonderunt : ac veste mutata obtulerunt ei.
15 Cui ille ait : Vidi somnia, nec est qui edisserat : quæ audivi te sapientissime
conjicere. 16 Respondit Joseph : Absque me Deus respondebit prospera
Pharaoni. 17 Narravit ergo Pharao quod viderat : Putabam me stare super
ripam fluminis, 18 et septem boves de amne conscendere, pulchras nimis, et
obesis carnibus : quæ in pastu paludis virecta carpebant. 19 Et ecce, has sequebantur
aliæ septem boves, in tantum deformes et macilentæ, ut numquam
tales in terra Ægypti viderim : 20 quæ, devoratis et consumptis prioribus,
21 nullum saturitatis dedere vestigium : sed simili macie et squalore torpebant.
Evigilans, rursus sopore depressus, 22 vidi somnium. Septem spicæ pullulabant
in culmo uno plenæ atque pulcherrimæ. 23 Aliæ quoque septem tenues
et percussæ uredine, oriebantur e stipula : 24 quæ priorum pulchritudinem devoraverunt.
Narravi conjectoribus somnium, et nemo est qui edisserat. 25 Respondit
Joseph : Somnium regis unum est : quæ facturus est Deus, ostendit
Pharaoni. 26 Septem boves pulchræ, et septem spicæ plenæ, septem ubertatis
anni sunt : eamdemque vim somnii comprehendunt. 27 Septem quoque boves
tenues atque macilentæ, quæ ascenderunt post eas, et septem spicæ tenues,
et vento urente percussæ, septem anni venturæ sunt famis. 28 Qui hoc ordine
complebuntur : 29 ecce septem anni venient fertilitatis magnæ in universa terra
Ægypti, 30 quos sequentur septem anni alii tantæ sterilitatis, ut oblivioni
tradatur cuncta retro abundantia : consumptura est enim fames omnem terram,
31 et ubertatis magnitudinem perditura est inopiæ magnitudo. 32 Quod
38
Genesis
autem vidisti secundo ad eamdem rem pertinens somnium : firmitatis indicium
est, eo quod fiat sermo Dei, et velocius impleatur. 33 Nunc ergo provideat
rex virum sapientem et industrium, et præficiat eum terræ Ægypti : 34 qui
constituat præpositos per cunctas regiones : et quintam partem fructuum per
septem annos fertilitatis, 35 qui jam nunc futuri sunt, congreget in horrea : et
omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur, serveturque in urbibus.
36 Et præparetur futuræ septem annorum fami, quæ oppressura est Ægyptum,
et non consumetur terra inopia. 37 Placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris
ejus : 38 locutusque est ad eos : Num invenire poterimus talem virum, qui
spiritu Dei plenus sit ? 39 Dixit ergo ad Joseph : Quia ostendit tibi Deus omnia
quæ locutus es, numquid sapientiorem et consimilem tui invenire potero ?
40 Tu eris super domum meam, et ad tui oris imperium cunctus populus
obediet : uno tantum regni solio te præcedam. 41 Dixitque rursus Pharao
ad Joseph : Ecce, constitui te super universam terram Ægypti. 42 Tulitque
annulum de manu sua, et dedit eum in manu ejus : vestivitque eum stola
byssina, et collo torquem auream circumposuit. 43 Fecitque eum ascendere
super currum suum secundum, clamante præcone, ut omnes coram eo genu
flecterent, et præpositum esse scirent universæ terræ Ægypti. 44 Dixit quoque
rex ad Joseph : Ego sum Pharao : absque tuo imperio non movebit quisquam
manum aut pedem in omni terra Ægypti. 45 Vertitque nomen ejus, et vocavit
eum, lingua ægyptiaca, Salvatorem mundi. Deditque illi uxorem Aseneth
filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos. Egressus est itaque Joseph ad terram
Ægypti 46 (triginta autem annorum erat quando stetit in conspectu regis
Pharaonis), et circuivit omnes regiones Ægypti. 47 Venitque fertilitas septem
annorum : et in manipulos redactæ segetes congregatæ sunt in horrea Ægypti.
48 Omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est. 49 Tantaque
fuit abundantia tritici, ut arenæ maris coæquaretur, et copia mensuram excederet.
50 Nati sunt autem Joseph filii duo antequam veniret fames : quos peperit
ei Aseneth filia Putiphare sacerdotis Heliopoleos. 51 Vocavitque nomen primogeniti
Manasses, dicens : Oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum,
et domus patris mei. 52 Nomen quoque secundi appellavit Ephraim, dicens :
Crescere me fecit Deus in terra paupertatis meæ. 53 Igitur transactis septem
ubertatis annis, qui fuerant in Ægypto, 54 coeperunt venire septem anni inopiæ,
quos prædixerat Joseph : et in universo orbe fames prævaluit, in cuncta autem
terra Ægypti panis erat. 55 Qua esuriente, clamavit populus ad Pharaonem, alimenta
petens. Quibus ille respondit : Ite ad Joseph : et quidquid ipse vobis
dixerit, facite. 56 Crescebat autem quotidie fames in omni terra : aperuitque
Joseph universa horrea, et vendebat Ægyptiis : nam et illos oppresserat fames.
57 Omnesque provinciæ veniebant in Ægyptum, ut emerent escas, et malum
inopiæ temperarent.
42Audiens autem Jacob quod alimenta venderentur in Ægypto, dixit filiis
suis : Quare negligitis ? 2 audivi quod triticum venundetur in Ægypto :
descendite, et emite nobis necessaria, ut possimus vivere, et non consumamur
inopia. 3 Descendentes igitur fratres Joseph decem, ut emerent frumenta
in Ægypto, 4 Benjamin domi retento a Jacob, qui dixerat fratribus ejus : Ne
forte in itinere quidquam patiatur mali : 5 ingressi sunt terram Ægypti cum
aliis qui pergebant ad emendum. Erat autem fames in terra Chanaan. 6 Et
Joseph erat princeps in terra Ægypti, atque ad ejus nutum frumenta populis
vendebantur. Cumque adorassent eum fratres sui, 7 et agnovisset eos, quasi
39
Genesis
ad alienos durius loquebatur, interrogans eos : Unde venistis ? Qui responderunt
: De terra Chanaan, ut emamus victui necessaria. 8 Et tamen fratres
ipse cognoscens, non est cognitus ab eis. 9 Recordatusque somniorum, quæ
aliquando viderat, ait ad eos : Exploratores estis : ut videatis infirmiora terræ
venistis. 10 Qui dixerunt : Non est ita, domine, sed servi tui venerunt ut emerent
cibos. 11 Omnes filii unius viri sumus : pacifici venimus, nec quidquam
famuli tui machinantur mali. 12 Quibus ille respondit : Aliter est : immunita
terræ hujus considerare venistis. 13 At illi : Duodecim, inquiunt, servi tui,
fratres sumus, filii viri unius in terra Chanaan : minimus cum patre nostro est,
alius non est super. 14 Hoc est, ait, quod locutus sum : exploratores estis. 15 Jam
nunc experimentum vestri capiam : per salutem Pharaonis non egrediemini
hinc, donec veniat frater vester minimus. 16 Mittite ex vobis unum, et adducat
eum : vos autem eritis in vinculis, donec probentur quæ dixistis utrum vera
an falsa sint : alioquin per salutem Pharaonis exploratores estis. 17 Tradidit
ergo illos custodiæ tribus diebus. 18 Die autem tertio eductis de carcere, ait :
Facite quæ dixi, et vivetis : Deum enim timeo. 19 Si pacifici estis, frater vester
unus ligetur in carcere : vos autem abite, et ferte frumenta quæ emistis, in
domos vestras, 20 et fratrem vestrum minimum ad me adducite, ut possim
vestros probare sermones, et non moriamini. Fecerunt ut dixerat, 21 et locuti
sunt ad invicem : Merito hæc patimur, quia peccavimus in fratrem nostrum,
videntes angustiam animæ illius, dum deprecaretur nos, et non audivimus :
idcirco venit super nos ista tribulatio. 22 E quibus unus Ruben, ait : Numquid
non dixi vobis : Nolite peccare in puerum : et non audistis me ? en sanguis
ejus exquiritur. 23 Nesciebant autem quod intelligeret Joseph, eo quod per interpretem
loqueretur ad eos. 24 Avertitque se parumper, et flevit : et reversus
locutus est ad eos.
25 Tollensque Simeon, et ligans illis præsentibus, jussit ministris ut implerent
eorum saccos tritico, et reponerent pecunias singulorum in sacculis
suis, datis supra cibariis in viam : qui fecerunt ita. 26 At illi portantes frumenta
in asinis suis, profecti sunt. 27 Apertoque unus sacco, ut daret jumento
pabulum in diversorio, contemplatus pecuniam in ore sacculi, 28 dixit fratribus
suis : Reddita est mihi pecunia, en habetur in sacco. Et obstupefacti, turbatique,
mutuo dixerunt : Quidnam est hoc quod fecit nobis Deus ? 29 Veneruntque
ad Jacob patrem suum in terram Chanaan, et narraverunt ei omnia quæ
accidissent sibi, dicentes : 30 Locutus est nobis dominus terræ dure, et putavit
nos exploratores esse provinciæ. 31 Cui respondimus : Pacifici sumus, nec ullas
molimur insidias. 32 Duodecim fratres uno patre geniti sumus : unus non
est super, minimus cum patre nostro est in terra Chanaan. 33 Qui ait nobis :
Sic probabo quod pacifici sitis : fratrem vestrum unum dimittite apud me,
et cibaria domibus vestris necessaria sumite, et abite, 34 fratremque vestrum
minimum adducite ad me, ut sciam quod non sitis exploratores : et istum, qui
tenetur in vinculis, recipere possitis : ac deinceps quæ vultis, emendi habeatis
licentiam. 35 His dictis, cum frumenta effunderent, singuli repererunt in
ore saccorum ligatas pecunias, exterritisque simul omnibus, 36 dixit pater Jacob
: Absque liberis me esse fecistis : Joseph non est super, Simeon tenetur
in vinculis, et Benjamin auferetis : in me hæc omnia mala reciderunt. 37 Cui
respondit Ruben : Duos filios meos interfice, si non reduxero illum tibi : trade
illum in manu mea, et ego eum tibi restituam. 38 At ille : Non descendet,
inquit, filius meus vobiscum : frater ejus mortuus est, et ipse solus remansit :
40
Genesis
si quid ei adversi acciderit in terra ad quam pergitis, deducetis canos meos
cum dolore ad inferos.
43 Interim fames omnem terram vehementer premebat. 2 Consumptisque
cibis quos ex Ægypto detulerant, dixit Jacob ad filios suos : Revertimini,
et emite nobis pauxillum escarum. 3 Respondit Judas : Denuntiavit nobis vir
ille sub attestatione jurisjurandi, dicens : Non videbitis faciem meam, nisi
fratrem vestrum minimum adduxeritis vobiscum. 4 Si ergo vis eum mittere
nobiscum, pergemus pariter, et ememus tibi necessaria : 5 sin autem non vis,
non ibimus : vir enim, ut sæpe diximus, denuntiavit nobis, dicens : Non
videbitis faciem meam absque fratre vestro minimo. 6 Dixit eis Isra¨el : In
meam hoc fecistis miseriam, ut indicaretis ei et alium habere vos fratrem. 7 At
illi responderunt : Interrogavit nos homo per ordinem nostram progeniem :
si pater viveret : si haberemus fratrem : et nos respondimus ei consequenter
juxta id quod fuerat sciscitatus : numquid scire poteramus quod dicturus
esset : Adducite fratrem vestrum vobiscum ? 8 Judas quoque dixit patri suo :
Mitte puerum mecum, ut proficiscamur, et possimus vivere : ne moriamur nos
et parvuli nostri. 9 Ego suscipio puerum : de manu mea require illum : nisi
reduxero, et reddidero eum tibi, ero peccati reus in te omni tempore. 10 Si non
intercessisset dilatio, jam vice alter venissemus. 11 Igitur Isra¨el pater eorum
dixit ad eos : Si sic necesse est, facite quod vultis : sumite de optimis terræ
fructibus in vasis vestris, et deferte viro munera, modicum resinæ, et mellis, et
storacis, stactes, et terebinthi, et amygdalarum. 12 Pecuniam quoque duplicem
ferte vobiscum : et illam, quam invenistis in sacculis, reportate, ne forte errore
factum sit : 13 sed et fratrem vestrum tollite, et ite ad virum. 14 Deus autem
meus omnipotens faciat vobis eum placabilem : et remittat vobiscum fratrem
vestrum quem tenet, et hunc Benjamin : ego autem quasi orbatus absque
liberis ero.
15 Tulerunt ergo viri munera, et pecuniam duplicem, et Benjamin : descenderuntque
in Ægyptum, et steterunt coram Joseph. 16 Quos cum ille vidisset
et Benjamin simul, præcepit dispensatori domus suæ, dicens : Introduc viros
domum, et occide victimas, et instrue convivium : quoniam mecum sunt
comesturi meridie. 17 Fecit ille quod sibi fuerat imperatum, et introduxit viros
domum. 18 Ibique exterriti, dixerunt mutuo : Propter pecuniam, quam
retulimus prius in saccis nostris, introducti sumus : ut devolvat in nos calumniam,
et violenter subjiciat servituti et nos, et asinos nostros. 19 Quam
ob rem in ipsis foribus accedentes ad dispensatorem domus, 20 locuti sunt :
Oramus, domine, ut audias nos. Jam ante descendimus ut emeremus escas :
21 quibus emptis, cum venissemus ad diversorium, aperuimus saccos nostros,
et invenimus pecuniam in ore saccorum : quam nunc eodem pondere reportavimus.
22 Sed et aliud attulimus argentum, ut emamus quæ nobis necessaria
sunt : non est in nostra conscientia quis posuerit eam in marsupiis nostris.
23 At ille respondit : Pax vobiscum, nolite timere : Deus vester, et Deus patris
vestri, dedit vobis thesauros in saccis vestris : nam pecuniam, quam dedistis
mihi, probatam ego habeo. Eduxitque ad eos Simeon. 24 Et introductis domum,
attulit aquam, et laverunt pedes suos, deditque pabulum asinis eorum.
25 Illi vero parabant munera, donec ingrederetur Joseph meridie : audierant
enim quod ibi comesturi essent panem. 26 Igitur ingressus est Joseph domum
suam, obtuleruntque ei munera, tenentes in manibus suis : et adoraverunt
proni in terram. 27 At ille, clementer resalutatis eis, interrogavit eos, dicens :
41
Genesis
Salvusne est pater vester senex, de quo dixeratis mihi ? adhuc vivit ? 28 Qui
responderunt : Sospes est servus tuus pater noster, adhuc vivit. Et incurvati,
adoraverunt eum. 29 Attollens autem Joseph oculos, vidit Benjamin fratrem
suum uterinum, et ait : Iste est frater vester parvulus, de quo dixeratis mihi ?
Et rursum : Deus, inquit, misereatur tui, fili mi. 30 Festinavitque, quia commota
fuerant viscera ejus super fratre suo, et erumpebant lacrimæ : et introiens
cubiculum flevit. 31 Rursumque lota facie egressus, continuit se, et ait : Ponite
panes. 32 Quibus appositis, seorsum Joseph, et seorsum fratribus, Ægyptiis
quoque qui vescebantur simul, seorsum (illicitum est enim Ægyptiis comedere
cum Hebræis, et profanum putant hujuscemodi convivium) 33 sederunt coram
eo, primogenitus juxta primogenita sua, et minimus juxta ætatem suam. Et
mirabantur nimis, 34 sumptis partibus quas ab eo acceperant : majorque pars
venit Benjamin, ita ut quinque partibus excederet. Biberuntque et inebriati
sunt cum eo.
44 Præcepit autem Joseph dispensatori domus suæ, dicens : Imple saccos
eorum frumento, quantum possunt capere : et pone pecuniam singulorum
in summitate sacci. 2 Scyphum autem meum argenteum, et pretium
quod dedit tritici, pone in ore sacci junioris. Factumque est ita. 3 Et orto
mane, dimissi sunt cum asinis suis. 4 Jamque urbem exierant, et processerant
paululum : tunc Joseph accersito dispensatore domus, Surge, inquit, et
persequere viros : et apprehensis dicito : Quare reddidistis malum pro bono ?
5 scyphus, quem furati estis, ipse est in quo bibit dominus meus, et in quo augurari
solet : pessimam rem fecistis. 6 Fecit ille ut jusserat : et apprehensis per
ordinem locutus est. 7 Qui responderunt : Quare sic loquitur dominus noster,
ut servi tui tantum flagitii commiserint ? 8 pecuniam, quam invenimus in
summitate saccorum, reportavimus ad te de terra Chanaan : et quomodo consequens
est ut furati simus de domo domini tui aurum vel argentum ? 9 apud
quemcumque fuerit inventum servorum tuorum quod quæris, moriatur, et
nos erimus servi domini nostri. 10 Qui dixit eis : Fiat juxta vestram sententiam
: apud quemcumque fuerit inventus, ipse sit servus meus, vos autem eritis
innoxii. 11 Itaque festinato deponentes in terram saccos, aperuerunt singuli.
12 Quos scrutatus, incipiens a majore usque ad minimum, invenit scyphum
in sacco Benjamin. 13 At illi, scissis vestibus, oneratisque rursum asinis, reversi
sunt in oppidum. 14 Primusque Judas cum fratribus ingressus est ad
Joseph (necdum enim de loco abierat) omnesque ante eum pariter in terram
corruerunt. 15 Quibus ille ait : Cur sic agere voluistis ? an ignoratis quod non
sit similis mei in augurandi scientia ? 16 Cui Judas : Quid respondebimus,
inquit, domino meo ? vel quid loquemur, aut juste poterimus obtendere ?
Deus invenit iniquitatem servorum tuorum : en omnes servi sumus domini
mei, et nos, et apud quem inventus est scyphus. 17 Respondit Joseph : Absit
a me ut sic agam : qui furatus est scyphum, ipse sit servus meus : vos autem
abite liberi ad patrem vestrum. 18 Accedens autem propius Judas, confidenter
ait : Oro, domini mi, loquatur servus tuus verbum in auribus tuis, et ne irascaris
famulo tuo : tu es enim post Pharaonem 19 dominus meus. Interrogasti
prius servos tuos : Habetis patrem aut fratrem ? 20 et nos respondimus tibi
domino meo : Est nobis pater senex, et puer parvulus, qui in senectute illius
natus est : cujus uterinus frater mortuus est : et ipsum solum habet mater
sua, pater vero tenere diliget eum. 21 Dixistique servis tuis : Adducite eum ad
me, et ponam oculos meos super illum. 22 Suggessimus domino meo : Non
42
Genesis
potest puer relinquere patrem suum : si enim illum dimiserit, morietur. 23 Et
dixisti servis tuis : Nisi venerit frater vester minimus vobiscum, non videbitis
amplius faciem meam. 24 Cum ergo ascendissemus ad famulum tuum
patrem nostrum, narravimus ei omnia quæ locutus est dominus meus. 25 Et
dixit pater noster : Revertimini, et emite nobis parum tritici. 26 Cui diximus :
Ire non possumus : si frater noster minimus descenderit nobiscum, proficiscemur
simul : alioquin illo absente, non audemus videre faciem viri. 27 Ad
quæ ille respondit : Vos scitis quod duos genuerit mihi uxor mea. 28 Egressus
est unus, et dixistis : Bestia devoravit eum : et hucusque non comparet. 29 Si
tuleritis et istum, et aliquid ei in via contigerit, deducetis canos meos cum
moerore ad inferos. 30 Igitur si intravero ad servum tuum patrem nostrum, et
puer defuerit (cum anima illius ex hujus anima pendeat), 31 videritque eum
non esse nobiscum, morietur, et deducent famuli tui canos ejus cum dolore
ad inferos. 32 Ego proprie servus tuus sim qui in meam hunc recepi fidem, et
spopondi dicens : Nisi reduxero eum, peccati reus ero in patrem meum omni
tempore. 33 Manebo itaque servus tuus pro puero in ministerio domini mei,
et puer ascendat cum fratribus suis. 34 Non enim possum redire ad patrem
meum, absente puero : ne calamitatis, quæ oppressura est patrem meum,
testis assistam.
45 Non se poterat ultra cohibere Joseph multis coram astantibus : unde
præcepit ut egrederentur cuncti foras, et nullus interesset alienus agnitioni
mutuæ. 2 Elevavitque vocem cum fletu, quam audierunt Ægyptii, omnisque
domus Pharaonis. 3 Et dixit fratribus suis : Ego sum Joseph : adhuc
pater meus vivit ? Non poterant respondere fratres nimio terrore perterriti.
4 Ad quos ille clementer : Accedite, inquit, ad me. Et cum accessissent prope :
Ego sum, ait, Joseph, frater vester, quem vendidistis in Ægyptum. 5 Nolite pavere,
neque vobis durum esse videatur quod vendidistis me in his regionibus :
pro salute enim vestra misit me Deus ante vos in Ægyptum. 6 Biennium est enim
quod coepit fames esse in terra : et adhuc quinque anni restant, quibus nec
arari poterit, nec meti. 7 Præmisitque me Deus ut reservemini super terram,
et escas ad vivendum habere possitis. 8 Non vestro consilio, sed Dei voluntate
huc missum sum : qui fecit me quasi patrem Pharaonis, et dominum
universæ domus ejus, ac principem in omni terra Ægypti. 9 Festinate, et ascendite
ad patrem meum, et dicetis ei : Hæc mandat filius tuus Joseph : Deus
fecit me dominum universæ terræ Ægypti : descende ad me, ne moreris, 10 et
habitabis in terra Gessen : erisque juxta me tu, et filii tui, et filii filiorum
tuorum, oves tuæ, et armenta tua, et universa quæ possides : 11 ibique te pascam
(adhuc enim quinque anni residui sunt famis) ne et tu pereas, et domus
tua, et omnia quæ possides. 12 En oculi vestri, et oculi fratris mei Benjamin,
vident quod os meum loquatur ad vos. 13 Nuntiate patri meo universam gloriam
meam, et cuncta quæ vidistis in Ægypto : festinate, et adducite eum
ad me. 14 Cumque amplexatus recidisset in collum Benjamin fratris sui, flevit
: illo quoque similiter flente super collum ejus. 15 Osculatusque est Joseph
omnes fratres suos, et ploravit super singulos : post quæ ausi sunt loqui ad
eum. 16 Auditumque est, et celebri sermone vulgatum in aula regis : Venerunt
fratres Joseph : et gavisus est Pharao, atque omnis familia ejus. 17 Dixitque ad
Joseph ut imperaret fratribus suis, dicens : Onerantes jumenta, ite in terram
Chanaan, 18 et tollite inde patrem vestrum et cognationem, et venite ad me : et
ego dabo vobis omnia bona Ægypti, ut comedatis medullam terræ. 19 Præcipe
43
Genesis
etiam ut tollant plaustra de terra Ægypti, ad subvectionem parvulorum suorum
ac conjugum : et dicito : Tollite patrem vestrum, et properate quantocius
venientes. 20 Nec dimittatis quidquam de supellectili vestra : quia omnes opes
Ægypti vestræ erunt.
21 Feceruntque filii Isra¨el ut eis mandatum fuerat. Quibus dedit Joseph
plaustra, secundum Pharaonis imperium, et cibaria in itinere. 22 Singulis
quoque proferri jussit binas stolas : Benjamin vero dedit trecentos argenteos
cum quinque stolis optimis : 23 tantumdem pecuniæ et vestium mittens patri
suo, addens et asinos decem, qui subveherent ex omnibus divitiis Ægypti, et
totidem asinas, triticum in itinere, panesque portantes. 24 Dimisit ergo fratres
suos, et proficiscentibus ait : Ne irascamini in via. 25 Qui ascendentes ex
Ægypto, venerunt in terram Chanaan ad patrem suum Jacob. 26 Et nuntiaverunt
ei, dicentes : Joseph filius tuus vivit : et ipse dominatur in omni terra
Ægypti. Quo audito Jacob, quasi de gravi somno evigilans, tamen non credebat
eis. 27 Illi e contra referebant omnem ordinem rei. Cumque vidisset
plaustra et universa quæ miserat, revixit spiritus ejus, 28 et ait : Sufficit mihi si
adhuc Joseph filius meus vivit : vadam, et videbo illum antequam moriar.
46 Profectusque Isra¨el cum omnibus quæ habebat, venit ad Puteum juramenti
: et mactatis ibi victimis Deo patris sui Isaac, 2 audivit eum per
visionem noctis vocantem se, et dicentem sibi : Jacob, Jacob. Cui respondit :
Ecce adsum. 3 Ait illi Deus : Ego sum fortissimus Deus patris tui : noli timere,
descende in Ægyptum, quia in gentem magnam faciam te ibi. 4 Ego descendam
tecum illuc, et ego inde adducam te revertentem : Joseph quoque ponet
manus suas super oculos tuos. 5 Surrexit autem Jacob a Puteo juramenti :
tuleruntque eum filii cum parvulis et uxoribus suis in plaustris quæ miserat
Pharao ad portandum senem, 6 et omnia quæ possederat in terra Chanaan :
venitque in Ægyptum cum omni semine suo, 7 filii ejus, et nepotes, filiæ, et
cuncta simul progenies. 8 Hæc sunt autem nomina filiorum Isra¨el, qui ingressi
sunt in Ægyptum, ipse cum liberis suis. Primogenitus Ruben. 9 Filii Ruben :
Henoch et Phallu et Hesron et Charmi. 10 Filii Simeon : Jamuel et Jamin et
Ahod, et Jachin et Sohar, et Saul filius Chanaanitidis. 11 Filii Levi : Gerson et
Caath et Merari. 12 Filii Juda : Her et Onan et Sela et Phares et Zara ; mortui
sunt autem Her et Onan in terra Chanaan. Natique sunt filii Phares : Hesron
et Hamul. 13 Filii Issachar : Thola et Phua et Job et Semron. 14 Filii Zabulon :
Sared et Elon et Jahelel. 15 Hi filii Liæ quos genuit in Mesopotamia Syriæ cum
Dina filia sua : omnes animæ filiorum ejus et filiarum, triginta tres. 16 Filii
Gad : Sephion et Haggi et Suni et Esebon et Heri et Arodi et Areli. 17 Filii
Aser : Jamne et Jesua et Jessui et Beria, Sara quoque soror eorum. Filii Beria :
Heber et Melchiel. 18 Hi filii Zelphæ, quam dedit Laban Liæ filiæ suæ : et
hos genuit Jacob sedecim animas. 19 Filii Rachel uxoris Jacob : Joseph et Benjamin.
20 Natique sunt Joseph filii in terra Ægypti, quos genuit ei Aseneth filia
Putiphare sacerdotis Heliopoleos : Manasses et Ephraim. 21 Filii Benjamin :
Bela et Bechor et Asbel et Gera et Naaman et Echi et Ros et Mophim et Ophim
et Ared. 22 Hi filii Rachel quos genuit Jacob : omnes animæ, quatuordecim.
23 Filii Dan : Husim. 24 Filii Nephthali : Jasiel et Guni et Jeser et Sallem. 25 Hi
filii Balæ, quam dedit Laban Racheli filiæ suæ : et hos genuit Jacob : omnes
animæ, septem. 26 Cunctæ animæ, quæ ingressæ sunt cum Jacob in Ægyptum,
et egressæ sunt de femore illius, absque uxoribus filiorum ejus, sexaginta sex.
44
Genesis
27 Filii autem Joseph, qui nati sunt ei in terra Ægypti, animæ duæ. Omnes
animæ domus Jacob, quæ ingressæ sunt in Ægyptum, fuere septuaginta.
28 Misit autem Judam ante se ad Joseph, ut nuntiaret ei, et occurreret in
Gessen. 29 Quo cum pervenisset, juncto Joseph curro suo, ascendit obviam
patri suo ad eumdem locum : vidensque eum, irruit super collum ejus, et
inter amplexus flevit. 30 Dixitque pater ad Joseph : Jam lætus moriar, quia vidi
faciem tuam, et superstitem te relinquo. 31 At ille locutus est ad fratres suos,
et ad omnem domum patris sui : Ascendam, et nuntiabo Pharaoni, dicamque
ei : Fratres mei, et domus patris mei, qui erant in terra Chanaan, venerunt
ad me : 32 et sunt viri pastores ovium, curamque habent alendorum gregum :
pecora sua, et armenta, et omnia quæ habere potuerunt, adduxerunt secum.
33 Cumque vocaverit vos, et dixerit : Quod est opus vestrum ? 34 respondebitis :
Viri pastores sumus servi tui, ab infantia nostra usque in præsens, et nos et
patres nostri. Hæc autem dicetis, ut habitare possitis in terra Gessen : quia
detestantur Ægyptii omnes pastores ovium.
47Ingressus ergo Joseph nuntiavit Pharaoni, dicens : Pater meus et fratres,
oves eorum et armenta, et cuncta quæ possident, venerunt de terra
Chanaan : et ecce consistunt in terra Gessen. 2 Extremos quoque fratrum
suorum quinque viros constituit coram rege : 3 quos ille interrogavit : Quid
habetis operis ? Responderunt : Pastores ovium sumus servi tui, et nos et patres
nostri. 4 Ad peregrinandum in terra tua venimus : quoniam non est herba
gregibus servorum tuorum, ingravescente fame in terra Chanaan : petimusque
ut esse nos jubeas servos tuos in terra Gessen. 5 Dixit itaque rex ad Joseph :
Pater tuus et fratres tui venerunt ad te. 6 Terra Ægypti in conspectu tuo est :
in optimo loco fac eos habitare, et trade eis terram Gessen. Quod si nosti in
eis esse viros industrios, constitue illos magistros pecorum meorum. 7 Post
hæc introduxit Joseph patrem suum ad regem, et statuit eum coram eo : qui
benedicens illi, 8 et interrogatus ab eo : Quot sunt dies annorum vitæ tuæ ?
9 respondit : Dies peregrinationis meæ centum triginta annorum sunt, parvi
et mali, et non pervenerunt usque ad dies patrum meorum quibus peregrinati
sunt. 10 Et benedicto rege, egressus est foras. 11 Joseph vero patri et
fratribus suis dedit possessionem in Ægypto in optimo terræ loco, Ramesses,
ut præceperat Pharao. 12 Et alebat eos, omnemque domum patris sui, præbens
cibaria singulis.
13 In toto enim orbe panis deerat, et oppresserat fames terram, maxime
Ægypti et Chanaan. 14 E quibus omnem pecuniam congregavit pro venditione
frumenti, et intulit eam in ærarium regis. 15 Cumque defecisset emptoribus
pretium, venit cuncta Ægyptus ad Joseph, dicens : Da nobis panes : quare
morimur coram te, deficiente pecunia ? 16 Quibus ille respondit : Adducite
pecora vestra, et dabo vobis pro eis cibos, si pretium non habetis. 17 Quæ
cum adduxissent, dedit eis alimenta pro equis, et ovibus, et bobus, et asinis :
sustentavitque eos illo anno pro commutatione pecorum. 18 Venerunt quoque
anno secundo, et dixerunt ei : Non celabimus dominum nostrum quod deficiente
pecunia, pecora simul defecerunt : nec clam te est, quod absque corporibus
et terra nihil habeamus. 19 Cur ergo moriemur te vidente ? et nos et
terra nostra tui erimus : eme nos in servitutem regiam, et præbe semina, ne
pereunte cultore redigatur terra in solitudinem. 20 Emit igitur Joseph omnem
terram Ægypti, vendentibus singulis possessiones suas præ magnitudine famis.
Subjecitque eam Pharaoni, 21 et cunctos populos ejus a novissimis terminis
45
Genesis
Ægypti usque ad extremos fines ejus, 22 præter terram sacerdotum, quæ a rege
tradita fuerat eis : quibus et statuta cibaria ex horreis publicis præbebantur,
et idcirco non sunt compulsi vendere possessiones suas. 23 Dixit ergo Joseph
ad populos : En ut cernitis, et vos et terram vestram Pharao possidet : accipite
semina, et serite agros, 24 ut fruges habere possitis. Quintam partem regi
dabitis : quatuor reliquas permitto vobis in sementem, et in cibum familiis et
liberis vestris. 25 Qui responderunt : Salus nostra in manu tua est : respiciat
nos tantum dominus noster, et læti serviemus regi. 26 Ex eo tempore usque in
præsentem diem, in universa terra Ægypti regibus quinta pars solvitur, et factum
est quasi in legem, absque terra sacerdotali, quæ libera ab hac conditione
fuit.
27 Habitavit ergo Isra¨el in Ægypto, id est, in terra Gessen, et possedit eam :
auctusque est, et multiplicatus nimis. 28 Et vixit in ea decem et septem annis :
factique sunt omnes dies vitæ illius, centum quadraginta septem annorum.
29 Cumque appropinquare cerneret diem mortis suæ, vocavit filium suum
Joseph, et dixit ad eum : Si inveni gratiam in conspectu tuo, pone manum
tuam sub femore meo : et facies mihi misericordiam et veritatem, ut non sepelias
me in Ægypto : 30 sed dormiam cum patribus meis, et auferas me de
terra hac, condasque in sepulchro majorum meorum. Cui respondit Joseph :
Ego faciam quod jussisti. 31 Et ille : Jura ergo, inquit, mihi. Quo jurante,
adoravit Isra¨el Deum, conversus ad lectuli caput.
48His ita transactis, nuntiatum est Joseph quod ægrotaret pater suus : qui,
assumptis duobus filiis Manasse et Ephraim, ire perrexit. 2 Dictumque
est seni : Ecce filius tuus Joseph venit ad te. Qui confortatus sedit in lectulo.
3 Et ingresso ad se ait : Deus omnipotens apparuit mihi in Luza, quæ est in
terra Chanaan : benedixitque mihi, 4 et ait : Ego te augebo et multiplicabo, et
faciam te in turbas populorum : daboque tibi terram hanc, et semini tuo post
te in possessionem sempiternam. 5 Duo ergo filii tui, qui nati sunt tibi in terra
Ægypti antequam huc venirem ad te, mei erunt : Ephraim et Manasses, sicut
Ruben et Simeon reputabuntur mihi. 6 Reliquos autem quos genueris post
eos, tui erunt, et nomine fratrum suorum vocabuntur in possessionibus suis.
7 Mihi enim, quando veniebam de Mesopotamia, mortua est Rachel in terra
Chanaan in ipso itinere, eratque vernum tempus : et ingrediebar Ephratam,
et sepelivi eam juxta viam Ephratæ, quæ alio nomine appellatur Bethlehem.
8 Videns autem filios ejus dixit ad eum : Qui sunt isti ? 9 Respondit : Filii
mei sunt, quos donavit mihi Deus in hoc loco. Adduc, inquit, eos ad me, ut
benedicam illis. 10 Oculi enim Isra¨el caligabant præ nimia senectute, et clare
videre non poterat. Applicitosque ad se, deosculatus et circumplexus eos,
11 dixit ad filium suum : Non sum fraudatus aspectu tuo : insuper ostendit
mihi Deus semen tuum. 12 Cumque tulisset eos Joseph de gremio patris, adoravit
pronus in terram. 13 Et posuit Ephraim ad dexteram suam, id est, ad
sinistram Isra¨el : Manassen vero in sinistra sua, ad dexteram scilicet patris,
applicuitque ambos ad eum. 14 Qui extendens manum dexteram, posuit super
caput Ephraim minoris fratris : sinistram autem super caput Manasse qui
major natu erat, commutans manus. 15 Benedixitque Jacob filiis Joseph, et ait :
Deus, in cujus conspectu ambulaverunt patres mei Abraham, et Isaac ; Deus
qui pascit me ab adolescentia mea usque in præsentem diem : 16 angelus,
qui eruit me de cunctis malis, benedicat pueris istis : et invocetur super eos
nomen meum, nomina quoque patrum meorum Abraham et Isaac, et crescant
46
Genesis
in multitudinem super terram. 17 Videns autem Joseph quod posuisset pater
suus dexteram manum super caput Ephraim, graviter accepit : et apprehensam
manum patris levare conatus est de capite Ephraim, et transferre super
caput Manasse. 18 Dixitque ad patrem : Non ita convenit, pater : quia hic est
primogenitus, pone dexteram tuam super caput ejus. 19 Qui renuens, ait : Scio,
fili mi, scio : et iste quidem erit in populos, et multiplicabitur : sed frater ejus
minor, major erit illo : et semen illius crescet in gentes. 20 Benedixitque eis in
tempore illo, dicens : In te benedicetur Isra¨el, atque dicetur : Faciat tibi Deus
sicut Ephraim, et sicut Manasse. Constituitque Ephraim ante Manassen. 21 Et
ait ad Joseph filium suum : En ego morior, et erit Deus vobiscum, reducetque
vos ad terram patrum vestrorum. 22 Do tibi partem unam extra fratres tuos,
quam tuli de manu Amorrhæi in gladio et arcu meo.
49Vocavit autem Jacob filios suos, et ait eis : Congregamini, ut annuntiem
quæ ventura sunt vobis in diebus novissimis.
2 Congregamini, et audite, filii Jacob,
audite Isra¨el patrem vestrum :
3 Ruben, primogenitus meus,
tu fortitudo mea, et principium doloris mei ;
prior in donis, major in imperio.
4 Effusus es sicut aqua, non crescas : quia ascendisti cubile patris
tui,
et maculasti stratum ejus.
5 Simeon et Levi fratres
vasa iniquitatis bellantia.
6 In consilium eorum non veniat anima mea,
et in coetu illorum non sit gloria mea :
quia in furore suo occiderunt virum,
et in voluntate sua suffoderunt murum.
7 Maledictus furor eorum, quia pertinax :
et indignatio eorum, quia dura :
dividam eos in Jacob,
et dispergam eos in Isra¨el.
8 Juda, te laudabunt fratres tui :
manus tua in cervicibus inimicorum tuorum,
adorabunt te filii patris tui.
9 Catulus leonis Juda :
ad prædam, fili mi, ascendisti :
requiescens accubuisti ut leo,
et quasi leæna : quis suscitabit eum ?
10 Non auferetur sceptrum de Juda,
et dux de femore ejus,
donec veniat qui mittendus est,
et ipse erit expectatio gentium.
11 Ligans ad vineam pullum suum,
et ad vitem, o fili mi, asinam suam,
lavabit in vino stolam suam
et in sanguine uvæ pallium suum.
12 Pulchriores sunt oculi ejus vino,
47
Genesis
et dentes ejus lacte candidiores.
13 Zabulon in littore maris habitabit,
et in statione navium
pertingens usque ad Sidonem.
14 Issachar asinus fortis
accubans inter terminos.
15 Vidit requiem, quod esset bona
et terram, quod optima :
et supposuit humerum suum ad portandum,
factusque est tributis serviens.
16 Dan judicabit populum suum
sicut et alia tribus in Isra¨el.
17 Fiat Dan coluber in via,
cerastes in semita,
mordens ungulas equi,
ut cadat ascensor ejus retro.
18 Salutare tuum expectabo, Domine.
19 Gad, accinctus præliabatur ante eum :
et ipse accingetur retrorsum.
20 Aser, pinguis panis ejus,
et præbebit delicias regibus.
21 Nephthali, cervus emissus,
et dans eloquia pulchritudinis.
22 Filius accrescens Joseph, filius accrescens et decorus aspectu :
filiæ discurrerunt super murum.
23 Sed exasperaverunt eum et jurgati sunt,
invideruntque illi habentes jacula.
24 Sedit in forti arcus ejus,
et dissoluta sunt vincula brachiorum et manuum illius
per manus potentis Jacob :
inde pastor egressus est, lapis Isra¨el.
25 Deus patris tui erit adjutor tuus,
et omnipotens benedicet tibi
benedictionibus cæli desuper, benedictionibus abyssi jacentis
deorsum,
benedictionibus uberum et vulvæ.
26 Benedictiones patris tui confortatæ sunt benedictionibus
patrum ejus,
donec veniret desiderium collium æternorum :
fiant in capite Joseph,
et in vertice Nazaræi inter fratres suos.
27 Benjamin lupus rapax,
mane comedat prædam,
et vespere dividet spolia.
28 Omnes hi in tribubus Isra¨el duodecim : hæc locutus est eis pater suus,
benedixitque singulis benedictionibus propriis.
29 Et præcepit eis, dicens : Ego congregor ad populum meum : sepelite
me cum patribus meis in spelunca duplici quæ est in agro Ephron Hethæi,
30 contra Mambre in terra Chanaan, quam emit Abraham cum agro ab Ephron
48
Genesis
Hethæo in possessionem sepulchri. 31 Ibi sepelierunt eum, et Saram uxorem
ejus : ibi sepultus est Isaac cum Rebecca conjuge sua : ibi et Lia condita
jacet. 32 Finitisque mandatis quibus filios instruebat, collegit pedes suos super
lectulum, et obiit : appositusque est ad populum suum.
50 Quod cernens Joseph, ruit super faciem patris, flens et deosculans
eum. 2 Præcepitque servis suis medicis ut aromatibus condirent patrem.
3 Quibus jussa explentibus, transierunt quadraginta dies : iste quippe
mos erat cadaverum conditorum : flevitque eum Ægyptus septuaginta diebus.
4 Et expleto planctus tempore, locutus est Joseph ad familiam Pharaonis : Si
inveni gratiam in conspectu vestro, loquimini in auribus Pharaonis : 5 eo quod
pater meus adjuraverit me dicens : En morior : in sepulchro meo, quod fodi
mihi in terra Chanaan, sepelies me. Ascendam igitur, et sepeliam patrem
meum, ac revertar. 6 Dixitque ei Pharao : Ascende, et sepeli patrem tuum sicut
adjuratus es. 7 Quo ascendente, ierunt cum eo omnes senes domus Pharaonis,
cunctique majores natu terræ Ægypti : 8 domus Joseph cum fratribus suis, absque
parvulis, et gregibus atque armentis, quæ dereliquerant in terra Gessen.
9 Habuit quoque in comitatu currus et equites : et facta est turba non modica.
10 Veneruntque ad Aream Atad, quæ sita est trans Jordanem : ubi celebrantes
exequias planctu magno atque vehementi impleverunt septem dies. 11 Quod
cum vidissent habitatores terræ Chanaan, dixerunt : Planctus magnus est iste
Ægyptiis. Et idcirco vocatum est nomen loci illius, Planctus Ægypti. 12 Fecerunt
ergo filii Jacob sicut præceperat eis : 13 et portantes eum in terram
Chanaan, sepelierunt eum in spelunca duplici, quam emerat Abraham cum
agro in possessionem sepulchri ab Ephron Hethæo, contra faciem Mambre.
14 Reversusque est Joseph in Ægyptum cum fratribus suis, et omni comitatu,
sepulto patre.
15 Quo mortuo, timentes fratres ejus, et mutuo colloquentes : Ne forte
memor sit injuriæ quam passus est, et reddat nobis omne malum quod fecimus,
16 mandaverunt ei dicentes : Pater tuus præcepit nobis antequam moreretur,
17 ut hæc tibi verbis illius diceremus : Obsecro ut obliviscaris sceleris
fratrum tuorum, et peccati atque malitiæ quam exercuerunt in te : nos quoque
oramus ut servis Dei patris tui dimittas iniquitatem hanc. Quibus auditis flevit
Joseph. 18 Veneruntque ad eum fratres sui : et proni adorantes in terram,
dixerunt : Servi tui sumus. 19 Quibus ille respondit : Nolite timere : num
Dei possumus resistere voluntati ? 20 Vos cogitastis de me malum : sed Deus
vertit illud in bonum, ut exaltaret me, sicut in præsentiarum cernitis, et salvos
faceret multos populos. 21 Nolite timere : ego pascam vos et parvulos vestros
: consolatusque est eos, et blande ac leniter est locutus. 22 Et habitavit in
Ægypto cum omni domo patris sui : vixitque centum decem annis. Et vidit
Ephraim filios usque ad tertiam generationem. Filii quoque Machir filii Manasse
nati sunt in genibus Joseph. 23 Quibus transactis, locutus est fratribus
suis : Post mortem meam Deus visitabit vos, et ascendere vos faciet de terra
ista ad terram quam juravit Abraham, Isaac et Jacob. 24 Cumque adjurasset
eos atque dixisset : Deus visitabit vos, asportate ossa mea vobiscum de loco
isto : 25 mortuus est, expletis centum decem vitæ suæ annis. Et conditus
aromatibus, repositus est in loculo in Ægypto.
49
Liber Exodus
1Hæc sunt nomina filiorum Isra¨el qui ingressi sunt in Ægyptum cum Jacob :
singuli cum domibus suis introierunt : 2 Ruben, Simeon, Levi, Judas, 3 Issachar,
Zabulon et Benjamin, 4 Dan et Nephthali, Gad et Aser. 5 Erant igitur
omnes animæ eorum qui egressi sunt de femore Jacob, septuaginta : Joseph
autem in Ægypto erat. 6 Quo mortuo, et universis fratribus ejus, omnique
cognatione illa, 7 filii Isra¨el creverunt, et quasi germinantes multiplicati sunt :
ac roborati nimis, impleverunt terram.
8 Surrexit interea rex novus super Ægyptum, qui ignorabat Joseph. 9 Et
ait ad populum suum : Ecce, populus filiorum Isra¨el multus, et fortior nobis
est. 10 Venite, sapienter opprimamus eum, ne forte multiplicetur : et si
ingruerit contra nos bellum, addatur inimicis nostris, expugnatisque nobis
egrediatur de terra. 11 Præposuit itaque eis magistros operum, ut affligerent
eos oneribus : ædificaveruntque urbes tabernaculorum Pharaoni, Phithom et
Ramesses. 12 Quantoque opprimebant eos, tanto magis multiplicabantur, et
crescebant : 13 oderantque filios Isra¨el Ægyptii, et affligebant illudentes eis,
14 atque ad amaritudinem perducebant vitam eorum operibus duris luti et lateris,
omnique famulatu, quo in terræ operibus premebantur. 15 Dixit autem
rex Ægypti obstetricibus Hebræorum, quarum una vocabatur Sephora, altera
Phua, 16 præcipiens eis : Quando obstetricabitis Hebræas, et partus tempus advenerit
: si masculus fuerit, interficite eum : si femina, reservate. 17 Timuerunt
autem obstetrices Deum, et non fecerunt juxta præceptum regis Ægypti, sed
conservabant mares. 18 Quibus ad se accersitis, rex ait : Quidnam est hoc
quod facere voluistis, ut pueros servaretis ? 19 Quæ responderunt : Non sunt
Hebreæ sicut ægyptiæ mulieres : ipsæ enim obstetricandi habent scientiam,
et priusquam veniamus ad eas, pariunt. 20 Bene ergo fecit Deus obstetricibus :
et crevit populus, confortatusque est nimis. 21 Et quia timuerunt obstetrices
Deum, ædificavit eis domos. 22 Præcepit ergo Pharao omni populo suo, dicens
: Quidquid masculini sexus natum fuerit, in flumen projicite : quidquid
feminini, reservate.
2 Egressus est post hæc vir de domo Levi : et accepit uxorem stirpis suæ.
2 Quæ concepit, et peperit filium : et videns eum elegantem, abscondit
tribus mensibus. 3 Cumque jam celare non posset, sumpsit fiscellam scirpeam,
et linivit eam bitumine ac pice : posuitque intus infantulum, et exposuit eum
in carecto ripæ fluminis, 4 stante procul sorore ejus, et considerante eventum
rei. 5 Ecce autem descendebat filia Pharaonis ut lavaretur in flumine : et puellæ
ejus gradiebantur per crepidinem alvei. Quæ cum vidisset fiscellam in
papyrione, misit unam e famulabus suis : et allatam 6 aperiens, cernensque in
ea parvulum vagientem, miserta ejus, ait : De infantibus Hebræorum est hic.
7 Cui soror pueri : Vis, inquit, ut vadam, et vocem tibi mulierem hebræam,
quæ nutrire possit infantulum ? 8 Respondit : Vade. Perrexit puella et vocavit
matrem suam. 9 Ad quam locuta filia Pharaonis : Accipe, ait, puerum
istum, et nutri mihi : ego dabo tibi mercedem tuam. Suscepit mulier, et nutrivit
puerum : adultumque tradidit filiæ Pharaonis. 10 Quem illa adoptavit in
locum filii, vocavitque nomen ejus Moyses, dicens : Quia de aqua tuli eum.
11 In diebus illis postquam creverat Moyses, egressus est ad fratres suos :
viditque afflictionem eorum, et virum ægyptium percutientem quemdam de
Hebræis fratribus suis. 12 Cumque circumspexisset huc atque illuc, et nulExodus
lum adesse vidisset, percussum Ægyptium abscondit sabulo. 13 Et egressus
die altero conspexit duos Hebræos rixantes : dixitque ei qui faciebat injuriam
: Quare percutis proximum tuum ? 14 Qui respondit : Quis te constituit
principem et judicem super nos ? num occidere me tu vis, sicut heri occidisti
Ægyptium ? Timuit Moyses, et ait : Quomodo palam factum est verbum
istud ?
15 Audivitque Pharao sermonem hunc, et quærebat occidere Moysen : qui
fugiens de conspectu ejus, moratus est in terra Madian, et sedit juxta puteum.
16 Erant autem sacerdoti Madian septem filiæ, quæ venerunt ad hauriendam
aquam : et impletis canalibus adaquare cupiebant greges patris sui. 17 Supervenere
pastores, et ejecerunt eas : surrexitque Moyses, et defensis puellis,
adaquavit oves earum. 18 Quæ cum revertissent ad Raguel patrem suum, dixit
ad eas : Cur velocius venistis solito ? 19 Responderunt : Vir ægyptius liberavit
nos de manu pastorum : insuper et hausit aquam nobiscum, potumque
dedit ovibus. 20 At ille : Ubi est ? inquit : quare dimisistis hominem ? vocate
eum ut comedat panem. 21 Juravit ergo Moyses quod habitaret cum eo. Accepitque
Sephoram filiam ejus uxorem : 22 quæ peperit ei filium, quem vocavit
Gersam, dicens : Advena fui in terra aliena. Alterum vero peperit, quem vocavit
Eliezer, dicens : Deus enim patris mei adjutor meus eripuit me de manu
Pharaonis.
23 Post multum vero tempore mortuus est rex Ægypti : et ingemiscentes
filii Isra¨el, propter opera vociferati sunt : ascenditque clamor eorum ad Deum
ab operibus. 24 Et audivit gemitum eorum, ac recordatus est foederis quod
pepigit cum Abraham, Isaac et Jacob. 25 Et respexit Dominus filios Isra¨el et
cognovit eos.
3Moyses autem pascebat oves Jethro soceri sui sacerdotis Madian : cumque
minasset gregem ad interiora deserti, venit ad montem Dei Horeb. 2 Apparuitque
ei Dominus in flamma ignis de medio rubi : et videbat quod rubus
arderet, et non combureretur. 3 Dixit ergo Moyses : Vadam, et videbo visionem
hanc magnam, quare non comburatur rubus. 4 Cernens autem Dominus
quod pergeret ad videndum, vocavit eum de medio rubi, et ait : Moyses,
Moyses. Qui respondit : Adsum. 5 At ille : Ne appropies, inquit, huc :
solve calceamentum de pedibus tuis : locus enim, in quo stas, terra sancta
est. 6 Et ait : Ego sum Deus patris tui, Deus Abraham, Deus Isaac et Deus
Jacob. Abscondit Moyses faciem suam : non enim audebat aspicere contra
Deum. 7 Cui ait Dominus : Vidi afflictionem populi mei in Ægypto, et clamorem
ejus audivi propter duritiam eorum qui præsunt operibus : 8 et sciens
dolorem ejus, descendi ut liberem eum de manibus Ægyptiorum, et educam
de terra illa in terram bonam, et spatiosam, in terram quæ fluit lacte et melle,
ad loca Chananæi et Hethæi, et Amorrhæi, et Pherezæi, et Hevæi, et Jebusæi.
9 Clamor ergo filiorum Isra¨el venit ad me : vidique afflictionem eorum, qua
ab Ægyptiis opprimuntur. 10 Sed veni, et mittam te ad Pharaonem, ut educas
populum meum, filios Isra¨el, de Ægypto.
11 Dixitque Moyses ad Deum : Quis sum ego ut vadam ad Pharaonem,
et educam filios Isra¨el de Ægypto ? 12 Qui dixit ei : Ego ero tecum : et hoc
habebis signum, quod miserim te : cum eduxeris populum meum de Ægypto,
immolabis Deo super montem istum. 13 Ait Moyses ad Deum : Ecce ego
vadam ad filios Isra¨el, et dicam eis : Deus patrum vestrorum misit me ad vos.
Si dixerint mihi : Quod est nomen ejus ? quid dicam eis ? 14 Dixit Deus ad
51
Exodus
Moysen : Ego sum qui sum. Ait : Sic dices filiis Isra¨el : Qui est, misit me ad
vos. 15 Dixitque iterum Deus ad Moysen : Hæc dices filiis Isra¨el : Dominus
Deus patrum vestrorum, Deus Abraham, Deus Isaac et Deus Jacob, misit me
ad vos : hoc nomen mihi est in æternum, et hoc memoriale meum in generationem
et generationem. 16 Vade, et congrega seniores Isra¨el, et dices ad eos :
Dominus Deus patrum vestrorum apparuit mihi, Deus Abraham, Deus Isaac
et Deus Jacob, dicens : Visitans visitavi vos : et vidi omnia quæ acciderunt
vobis in Ægypto. 17 Et dixi ut educam vos de afflictione Ægypti in terram
Chananæi, et Hethæi, et Amorrhæi, et Pherezæi, et Hevæi, et Jebusæi, ad terram
fluentem lacte et melle. 18 Et audient vocem tuam : ingredierisque tu, et
seniores Isra¨el, ad regem Ægypti, et dices ad eum : Dominus Deus Hebræorum
vocavit nos : ibimus viam trium dierum in solitudinem, ut immolemus
Domino Deo nostro. 19 Sed ego scio quod non dimittet vos rex Ægypti ut
eatis nisi per manum validam. 20 Extendam enim manum meam, et percutiam
Ægyptum in cunctis mirabilibus meis, quæ facturus sum in medio eorum :
post hæc dimittet vos. 21 Daboque gratiam populo huic coram Ægyptiis : et
cum egrediemini, non exibitis vacui : 22 sed postulabit mulier a vicina sua et
ab hospita sua, vasa argentea et aurea, ac vestes : ponetisque eas super filios
et filias vestras, et spoliabitis Ægyptum.
4 Respondens Moyses ait : Non credent mihi, neque audient vocem meam,
sed dicent : Non apparuit tibi Dominus. 2 Dixit ergo ad eum : Quid est
quod tenes in manu tua ? Respondit : Virga. 3 Dixitque Dominus : Projice eam
in terram. Projecit, et versa est in colubrum, ita ut fugeret Moyses. 4 Dixitque
Dominus : Extende manum tuam, et apprehende caudam ejus. Extendit,
et tenuit, versaque est in virgam. 5 Ut credant, inquit, quod apparuerit tibi
Dominus Deus patrum suorum, Deus Abraham, Deus Isaac et Deus Jacob.
6 Dixitque Dominus rursum : Mitte manum tuam in sinum tuum. Quam cum
misisset in sinum, protulit leprosam instar nivis. 7 Retrahe, ait, manum tuam
in sinum tuum. Retraxit, et protulit iterum, et erat similis carni reliquæ. 8 Si
non crediderint, inquit, tibi, neque audierint sermonem signi prioris, credent
verbo signi sequentis. 9 Quod si nec duobus quidem his signis crediderint,
neque audierint vocem tuam : sume aquam fluminis, et effunde eam super
aridam, et quidquid hauseris de fluvio, vertetur in sanguinem.
10 Ait Moyses : Obsecro, Domine, non sum eloquens ab heri et nudiustertius
: et ex quo locutus es ad servum tuum, impeditioris et tardioris linguæ
sum. 11 Dixit Dominus ad eum : Quis fecit os hominis ? aut quis fabricatus
est mutum et surdum, videntem et cæcum ? nonne ego ? 12 Perge, igitur, et
ego ero in ore tuo : doceboque te quid loquaris. 13 At ille : Obsecro, inquit,
Domine, mitte quem missurus es. 14 Iratus Dominus in Moysen, ait : Aaron
frater tuus Levites, scio quod eloquens sit : ecce ipse egreditur in occursum
tuum, vidensque te lætabitur corde. 15 Loquere ad eum, et pone verba mea in
ore ejus : et ego ero in ore tuo, et in ore illius, et ostendam vobis quid agere
debeatis. 16 Ipse loquetur pro te ad populum, et erit os tuum : tu autem eris
ei in his quæ ad Deum pertinent. 17 Virgam quoque hanc sume in manu tua,
in qua facturus es signa. 18 Abiit Moyses, et reversus est ad Jethro socerum
suum, dixitque ei : Vadam et revertar ad fratres meos in Ægyptum, ut videam
si adhuc vivant. Cui ait Jethro : Vade in pace.
19 Dixit ergo Dominus ad Moysen in Madian : Vade, et revertere in Ægyptum,
mortui sunt enim omnes qui quærebant animam tuam. 20 Tulit ergo
52
Exodus
Moyses uxorem suam, et filios suos, et imposuit eos super asinum : reversusque
est in Ægyptum, portans virgam Dei in manu sua. 21 Dixitque ei
Dominus revertenti in Ægyptum : Vide ut omnia ostenta quæ posui in manu
tua, facias coram Pharaone : ego indurabo cor ejus, et non dimittet populum.
22 Dicesque ad eum : Hæc dicit Dominus : Filius meus primogenitus Isra¨el.
23 Dixi tibi : Dimitte filium meum ut serviat mihi ; et noluisti dimittere eum :
ecce ego interficiam filium tuum primogenitum. 24 Cumque esset in itinere,
in diversorio occurrit ei Dominus, et volebat occidere eum. 25 Tulit idcirco
Sephora acutissimam petram, et circumcidit præputium filii sui, tetigitque
pedes ejus, et ait : Sponsus sanguinum tu mihi es. 26 Et dimisit eum postquam
dixerat : Sponsus sanguinum ob circumcisionem. 27 Dixit autem Dominus
ad Aaron : Vade in occursum Moysi in desertum. Qui perrexit obviam ei in
montem Dei, et osculatus est eum. 28 Narravitque Moyses Aaron omnia verba
Domini quibus miserat eum, et signa quæ mandaverat. 29 Veneruntque simul,
et congregaverunt cunctos seniores filiorum Isra¨el. 30 Locutusque est Aaron
omnia verba quæ dixerat Dominus ad Moysen : et fecit signa coram populo,
31 et credidit populus. Audieruntque quod visitasset Dominus filios Isra¨el, et
respexisset afflictionem illorum : et proni adoraverunt.
5 Post hæc ingressi sunt Moyses et Aaron, et dixerunt Pharaoni : Hæc dicit
Dominus Deus Isra¨el : Dimitte populum meum ut sacrificet mihi in
deserto. 2 At ille respondit : Quis est Dominus, ut audiam vocem ejus, et
dimittam Isra¨el ? nescio Dominum, et Isra¨el non dimittam. 3 Dixeruntque :
Deus Hebræorum vocavit nos, ut eamus viam trium dierum in solitudinem,
et sacrificemus Domino Deo nostro : ne forte accidat nobis pestis aut gladius.
4 Ait ad eos rex Ægypti : Quare Moyses et Aaron sollicitatis populum ab
operibus suis ? ite ad onera vestra.
5 Dixitque Pharao : Multus est populus terræ : videtis quod turba succreverit
: quanto magis si dederitis eis requiem ab operibus ? 6 Præcepit ergo
in die illo præfectis operum et exactoribus populi, dicens : 7 Nequaquam ultra
dabitis paleas populo ad conficiendos lateres, sicut prius : sed ipsi vadant, et
colligant stipulas. 8 Et mensuram laterum, quam prius faciebant, imponetis
super eos, nec minuetis quidquam : vacant enim, et idcirco vociferantur, dicentes
: Eamus, et sacrificemus Deo nostro. 9 Opprimantur operibus, et expleant
ea : ut non acquiescant verbis mendacibus. 10 Igitur egressi præfecti
operum et exactores ad populum, dixerunt : Sic dicit Pharao : Non do vobis
paleas : 11 ite, et colligite sicubi invenire poteritis, nec minuetur quidquam
de opere vestro. 12 Dispersusque est populus per omnem terram Ægypti ad
colligendas paleas. 13 Præfecti quoque operum instabant, dicentes : Complete
opus vestrum quotidie, ut prius facere solebatis quando dabantur vobis paleæ.
14 Flagellatique sunt qui præerant operibus filiorum Isra¨el, ab exactoribus
Pharaonis, dicentibus : Quare non impletis mensuram laterum sicut prius,
nec heri, nec hodie ? 15 Veneruntque præpositi filiorum Isra¨el, et vociferati
sunt ad Pharaonem dicentes : Cur ita agis contra servos tuos ? 16 paleæ non
dantur nobis, et lateres similiter imperantur : en famuli tui flagellis cædimur,
et injuste agitur contra populum tuum. 17 Qui ait : Vacatis otio, et idcirco
dicitis : Eamus, et sacrificemus Domino. 18 Ite ergo, et operamini : paleæ non
dabuntur vobis, et reddetis consuetum numerum laterum. 19 Videbantque se
præpositi filiorum Isra¨el in malo, eo quod diceretur eis : Non minuetur quidquam
de lateribus per singulos dies. 20 Occurreruntque Moysi et Aaron, qui
53
Exodus
stabant ex adverso, egredientibus a Pharaone : 21 et dixerunt ad eos : Videat
Dominus et judicet, quoniam foetere fecistis odorem nostrum coram Pharaone
et servis ejus, et præbuistis ei gladium, ut occideret nos. 22 Reversusque est
Moyses ad Dominum, et ait : Domine, cur afflixisti populum istum ? quare
misisti me ? 23 ex eo enim quo ingressus sum ad Pharaonem ut loquerer in
nomine tuo, afflixit populum tuum : et non liberasti eos.
6Dixitque Dominus ad Moysen : Nunc videbis quæ facturus sim Pharaoni :
per manum enim fortem dimittet eos, et in manu robusta ejiciet illos de
terra sua. 2 Locutusque est Dominus ad Moysen dicens : Ego Dominus 3 qui
apparui Abraham, Isaac et Jacob in Deo omnipotente : et nomen meum Adonai
non indicavi eis. 4 Pepigique foedus cum eis, ut darem eis terram Chanaan,
terram peregrinationis eorum, in qua fuerunt advenæ. 5 Ego audivi gemitum
filiorum Isra¨el, quo Ægyptii oppresserunt eos : et recordatus sum pacti mei.
6 Ideo dic filiis Isra¨el : Ego Dominus qui educam vos de ergastulo Ægyptiorum,
et eruam de servitute, ac redimam in brachio excelso et judiciis magnis.
7 Et assumam vos mihi in populum, et ero vester Deus : et scietis quod ego
sum Dominus Deus vester qui eduxerim vos de ergastulo Ægyptiorum, 8 et induxerim
in terram, super quam levavi manum meam ut darem eam Abraham,
Isaac et Jacob : daboque illam vobis possidendam. Ego Dominus.
9 Narravit ergo Moyses omnia filiis Isra¨el : qui non acquieverunt ei propter
angustiam spiritus, et opus durissimum. 10 Locutusque est Dominus ad Moysen,
dicens : 11 Ingredere, et loquere ad Pharaonem regem Ægypti, ut dimittat
filios Isra¨el de terra sua. 12 Respondit Moyses coram Domino : Ecce filii Isra¨el
non audiunt me : et quomodo audiet Pharao, præsertim cum incircumcisus
sim labiis ? 13 Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, et dedit mandatum
ad filios Isra¨el, et ad Pharaonem regem Ægypti ut educerent filios Isra¨el
de terra Ægypti.
14 Isti sunt principes domorum per familias suas. Filii Ruben primogeniti
Isra¨elis : Henoch et Phallu, Hesron et Charmi : 15 hæ cognationes Ruben. Filii
Simeon : Jamuel, et Jamin, et Ahod, et Jachin, et Soar, et Saul filius Chananitidis
: hæ progenies Simeon. 16 Et hæc nomina filiorum Levi per cognationes
suas : Gerson, et Caath, et Merari. Anni autem vitæ Levi fuerunt centum
triginta septem. 17 Filii Gerson : Lobni et Semei, per cognationes suas. 18 Filii
Caath : Amram, et Isaar, et Hebron, et Oziel ; anni quoque vitæ Caath, centum
triginta tres. 19 Filii Merari : Moholi et Musi : hæ cognationes Levi per
familias suas. 20 Accepit autem Amram uxorem Jochabed patruelem suam :
quæ peperit ei Aaron et Moysen. Fueruntque anni vitæ Amram, centum triginta
septem. 21 Filii quoque Isaar : Core, et Nepheg, et Zechri. 22 Filii quoque
Oziel : Misa¨el, et Elisaphan, et Sethri. 23 Accepit autem Aaron uxorem Elisabeth
filiam Aminadab, sororem Nahason, quæ peperit ei Nadab, et Abiu, et
Eleazar, et Ithamar. 24 Filii quoque Core : Aser, et Elcana, et Abiasaph : hæ
sunt cognationes Coritarum. 25 At vero Eleazar filius Aaron accepit uxorem
de filiabus Phutiel : quæ peperit ei Phinees. Hi sunt principes familiarum
Leviticarum per cognationes suas. 26 Iste est Aaron et Moyses, quibus præcepit
Dominus ut educerent filios Isra¨el de terra Ægypti per turmas suas. 27 Hi
sunt, qui loquuntur ad Pharaonem regem Ægypti, ut educant filios Isra¨el de
Ægypto : iste est Moyses et Aaron, 28 in die qua locutus est Dominus ad
Moysen, in terra Ægypti.
29 Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens : Ego Dominus : loquere ad
54
Exodus
Pharaonem regem Ægypti, omnia quæ ego loquor tibi. 30 Et ait Moyses coram
Domino : En incircumcisus labiis sum, quomodo audiet me Pharao ?
7 Dixitque Dominus ad Moysen : Ecce constitui te Deum Pharaonis : et
Aaron frater tuus erit propheta tuus. 2 Tu loqueris ei omnia quæ mando
tibi : et ille loquetur ad Pharaonem, ut dimittat filios Isra¨el de terra sua. 3 Sed
ego indurabo cor ejus, et multiplicabo signa et ostenta mea in terra Ægypti,
4 et non audiet vos : immittamque manum meam super Ægyptum, et educam
exercitum et populum meum filios Isra¨el de terra Ægypti per judicia
maxima. 5 Et scient Ægyptii quia ego sum Dominus qui extenderim manum
meam super Ægyptum, et eduxerim filios Isra¨el de medio eorum. 6 Fecit
itaque Moyses et Aaron sicut præceperat Dominus : ita egerunt. 7 Erat autem
Moyses octoginta annorum, et Aaron octoginta trium, quando locuti sunt ad
Pharaonem.
8 Dixitque Dominus ad Moysen et Aaron : 9 Cum dixerit vobis Pharao,
Ostendite signa : dices ad Aaron : Tolle virgam tuam, et projice eam coram
Pharaone, ac vertetur in colubrum. 10 Ingressi itaque Moyses et Aaron ad
Pharaonem, fecerunt sicut præceperat Dominus : tulitque Aaron virgam
coram Pharaone et servis ejus, quæ versa est in colubrum. 11 Vocavit autem
Pharao sapientes et maleficos : et fecerunt etiam ipsi per incantationes ægyptiacas
et arcana quædam similiter. 12 Projeceruntque singuli virgas suas,
quæ versæ sunt in dracones : sed devoravit virga Aaron virgas eorum.
13 Induratumque est cor Pharaonis, et non audivit eos, sicut præceperat
Dominus.
14 Dixit autem Dominus ad Moysen : Ingravatum est cor Pharaonis : non
vult dimittere populum. 15 Vade ad eum mane, ecce egredietur ad aquas : et
stabis in occursum ejus super ripam fluminis : et virgam quæ conversa est
in draconem, tolles in manu tua. 16 Dicesque ad eum : Dominus Deus Hebræorum
misit me ad te, dicens : Dimitte populum meum ut sacrificet mihi
in deserto : et usque ad præsens audire noluisti. 17 Hæc igitur dicit Dominus :
In hoc scies quod sim Dominus : ecce percutiam virga, quæ in manu mea est,
aquam fluminis, et vertetur in sanguinem. 18 Pisces quoque, qui sunt in fluvio,
morientur, et computrescent aquæ, et affligentur Ægyptii bibentes aquam
fluminis. 19 Dixit quoque Dominus ad Moysen : Dic ad Aaron : Tolle virgam
tuam, et extende manum tuam super aquas Ægypti, et super fluvios eorum,
et rivos ac paludes, et omnes lacus aquarum, ut vertantur in sanguinem : et
sit cruor in omni terra Ægypti, tam in ligneis vasis quam in saxeis. 20 Feceruntque
Moyses et Aaron sicut præceperat Dominus : et elevans virgam
percussit aquam fluminis coram Pharaone et servis ejus : quæ versa est in
sanguinem. 21 Et pisces, qui erant in flumine, mortui sunt : computruitque
fluvius, et non poterant Ægyptii bibere aquam fluminis, et fuit sanguis in tota
terra Ægypti. 22 Feceruntque similiter malefici Ægyptiorum incantationibus
suis : et induratum est cor Pharaonis, nec audivit eos, sicut præceperat Dominus.
23 Avertitque se, et ingressus est domum suam, nec apposuit cor etiam
hac vice. 24 Foderunt autem omnes Ægyptii per circuitum fluminis aquam
ut biberent : non enim poterant bibere de aqua fluminis. 25 Impletique sunt
septem dies, postquam percussit Dominus fluvium.
8 Dixit quoque Dominus ad Moysen : Ingredere ad Pharaonem, et dices ad
eum : Hæc dicit Dominus : Dimitte populum meum, ut sacrificet mihi :
2 sin autem nolueris dimittere, ecce ego percutiam omnes terminos tuos ranis,
55
Exodus
3 et ebulliet fluvius ranas : quæ ascendent, et ingredientur domum tuam, et
cubiculum lectuli tui, et super stratum tuum, et in domos servorum tuorum,
et in populum tuum, et in furnos tuos, et in reliquias ciborum tuorum : 4 et ad
te, et ad populum tuum, et ad omnes servos tuos intrabunt ranæ. 5 Dixitque
Dominus ad Moysen : Dic ad Aaron : Extende manum tuam super fluvios
ac super rivos et paludes, et educ ranas super terram Ægypti. 6 Et extendit
Aaron manum super aquas Ægypti, et ascenderunt ranæ, operueruntque
terram Ægypti. 7 Fecerunt autem et malefici per incantationes suas similiter,
eduxeruntque ranas super terram Ægypti. 8 Vocavit autem Pharao Moysen et
Aaron, et dixit eis : Orate Dominum ut auferat ranas a me et a populo meo, et
dimittam populum ut sacrificet Domino. 9 Dixitque Moyses ad Pharaonem :
Constitue mihi quando deprecer pro te, et pro servis tuis, et pro populo tuo,
ut abigantur ranæ a te, et a domo tua, et a servis tuis, et a populo tuo : et
tantum in flumine remaneant. 10 Qui respondit : Cras. At ille : Juxta, inquit,
verbum tuum faciam : ut scias quoniam non est sicut Dominus Deus noster.
11 Et recedent ranæ a te, et a domo tua, et a servis tuis, et a populo tuo : et tantum
in flumine remanebunt. 12 Egressique sunt Moyses et Aaron a Pharaone :
et clamavit Moyses ad Dominum pro sponsione ranarum quam condixerat
Pharaoni. 13 Fecitque Dominus juxta verbum Moysi : et mortuæ sunt ranæ
de domibus, et de villis, et de agris. 14 Congregaveruntque eas in immensos
aggeres, et computruit terra. 15 Videns autem Pharao quod data esset requies,
ingravavit cor suum, et non audivit eos, sicut præceperat Dominus.
16 Dixitque Dominus ad Moysen : Loquere ad Aaron : Extende virgam
tuam, et percute pulverem terræ : et sint sciniphes in universa terra Ægypti.
17 Feceruntque ita. Et extendit Aaron manum, virgam tenens : percussitque
pulverem terræ, et facti sunt sciniphes in hominibus, et in jumentis :
omnis pulvis terræ versus est in sciniphes per totam terram Ægypti. 18 Feceruntque
similiter malefici incantationibus suis, ut educerent sciniphes, et
non potuerunt : erantque sciniphes tam in hominibus quam in jumentis. 19 Et
dixerunt malefici ad Pharaonem : Digitus Dei est hic ; induratumque est cor
Pharaonis, et non audivit eos sicut præceperat Dominus.
20 Dixit quoque Dominus ad Moysen : Consurge diluculo, et sta coram
Pharaone : egredietur enim ad aquas : et dices ad eum : Hæc dicit Dominus :
Dimitte populum meum ut sacrificet mihi. 21 Quod si non dimiseris eum, ecce
ego immittam in te, et in servos tuos, et in populum tuum, et in domos tuas,
omne genus muscarum : et implebuntur domus Ægyptiorum muscis diversi
generis, et universa terra in qua fuerint. 22 Faciamque mirabilem in die illa
terram Gessen, in qua populus meus est, ut non sint ibi muscæ : et scias
quoniam ego Dominus in medio terræ. 23 Ponamque divisionem inter populum
meum et populum tuum : cras erit signum istud. 24 Fecitque Dominus
ita. Et venit musca gravissima in domos Pharaonis et servorum ejus, et in
omnem terram Ægypti : corruptaque est terra ab hujuscemodi muscis. 25 Vocavitque
Pharao Moysen et Aaron, et ait eis : Ite et sacrificate Deo vestro in
terra hac. 26 Et ait Moyses : Non potest ita fieri : abominationes enim Ægyptiorum
immolabimus Domino Deo nostro : quod si mactaverimus ea quæ colunt
Ægyptii coram eis, lapidibus nos obruent. 27 Viam trium dierum pergemus
in solitudinem : et sacrificabimus Domino Deo nostro, sicut præcepit nobis.
28 Dixitque Pharao : Ego dimittam vos ut sacrificetis Domino Deo vestro in
deserto : verumtamen longius ne abeatis, rogate pro me. 29 At ait Moyses :
Egressus a te, orabo Dominum : et recedet musca a Pharaone, et a servis suis,
56
Exodus
et a populo ejus cras : verumtamen noli ultra fallere, ut non dimittas populum
sacrificare Domino. 30 Egressusque Moyses a Pharaone, oravit Dominum.
31 Qui fecit juxta verbum illius, et abstulit muscas a Pharaone, et a servis suis,
et a populo ejus : non superfuit ne una quidem. 32 Et ingravatum est cor
Pharaonis, ita ut nec hac quidem vice dimitteret populum.
9Dixit autem Dominus ad Moysen : Ingredere ad Pharaonem, et loquere ad
eum : Hæc dicit Dominus Deus Hebræorum : Dimitte populum meum ut
sacrificet mihi. 2 Quod si adhuc renuis, et retines eos, 3 ecce manus mea erit
super agros tuos, et super equos, et asinos, et camelos, et boves, et oves, pestis
valde gravis. 4 Et faciet Dominus mirabile inter possessiones Isra¨el et possessiones
Ægyptiorum, ut nihil omnino pereat ex eis quæ pertinent ad filios
Isra¨el. 5 Constituitque Dominus tempus, dicens : Cras faciet Dominus verbum
istud in terra. 6 Fecit ergo Dominus verbum hoc altera die : mortuaque
sunt omnia animantia Ægyptiorum ; de animalibus vero filiorum Isra¨el, nihil
omnino periit. 7 Et misit Pharao ad videndum : nec erat quidquam mortuum
de his quæ possidebat Isra¨el. Ingravatumque est cor Pharaonis, et non dimisit
populum.
8 Et dixit Dominus ad Moysen et Aaron : Tollite plenas manus cineris de
camino, et spargat illum Moyses in cælum coram Pharaone. 9 Sitque pulvis
super omnem terram Ægypti : erunt enim in hominibus et jumentis ulcera, et
vesicæ turgentes in universa terra Ægypti. 10 Tuleruntque cinerem de camino,
et steterunt coram Pharaone, et sparsit illum Moyses in cælum : factaque
sunt ulcera vesicarum turgentium in hominibus et jumentis : 11 nec poterant
malefici stare coram Moyse propter ulcera quæ in illis erant, et in omni terra
Ægypti. 12 Induravitque Dominus cor Pharaonis, et non audivit eos, sicut
locutus est Dominus ad Moysen.
13 Dixitque Dominus ad Moysen : Mane consurge, et sta coram Pharaone,
et dices ad eum : Hæc dicit Dominus Deus Hebræorum : Dimitte populum
meum ut sacrificet mihi. 14 Quia in hac vice mittam omnes plagas meas super
cor tuum, et super servos tuos, et super populum tuum : ut scias quod
non sit similis mei in omni terra. 15 Nunc enim extendens manum percutiam
te, et populum tuum peste, peribisque de terra. 16 Idcirco autem posui te, ut
ostendam in te fortitudinem meam, et narretur nomen meum in omni terra.
17 Adhuc retines populum meum, et non vis dimittere eum ? 18 En pluam
cras hac ipsa hora grandinem multam nimis, qualis non fuit in Ægypto a die
qua fundata est, usque in præsens tempus. 19 Mitte ergo jam nunc, et congrega
jumenta tua, et omnia quæ habes in agro : homines enim, et jumenta,
et universa quæ inventa fuerint foris, nec congregata de agris, cecideritque
super ea grando, morientur. 20 Qui timuit verbum Domini de servis Pharaonis,
facit confugere servos suos et jumenta in domos : 21 qui autem neglexit
sermonem Domini, dimisit servos suos et jumenta in agris. 22 Et dixit Dominus
ad Moysen : Extende manum tuam in cælum, ut fiat grando in universa
terra Ægypti super homines, et super jumenta, et super omnem herbam
agri in terra Ægypti. 23 Extenditque Moyses virgam in cælum, et Dominus
dedit tonitrua, et grandinem, ac discurrentia fulgura super terram : pluitque
Dominus grandinem super terram Ægypti. 24 Et grando et ignis mista pariter
ferebantur : tantæque fuit magnitudinis, quanta ante numquam apparuit in
universa terra Ægypti ex quo gens illa condita est. 25 Et percussit grando in
omni terra Ægypti cuncta quæ fuerunt in agris, ab homine usque ad jumen-
57
Exodus
tum : cunctamque herbam agri percussit grando, et omne lignum regionis
confregit. 26 Tantum in terra Gessen, ubi erant filii Isra¨el, grando non cecidit.
27 Misitque Pharao, et vocavit Moysen et Aaron, dicens ad eos : Peccavi etiam
nunc : Dominus justus ; ego et populus meus, impii. 28 Orate Dominum
ut desinant tonitrua Dei, et grando : ut dimittam vos, et nequaquam hic ultra
maneatis. 29 Ait Moyses : Cum egressus fuero de urbe, extendam palmas meas
ad Dominum, et cessabunt tonitrua, et grando non erit, ut scias quia Domini
est terra : 30 novi autem quod et tu et servi tui necdum timeatis Dominum
Deum. 31 Linum ergo et hordeum læsum est, eo quod hordeum esset virens, et
linum jam folliculos germinaret : 32 triticum autem et far non sunt læsa, quia
serotina erant. 33 Egressusque Moyses a Pharaone ex urbe, tetendit manus ad
Dominum : et cessaverunt tonitrua et grando, nec ultra stillavit pluvia super
terram. 34 Videns autem Pharao quod cessasset pluvia, et grando, et tonitrua,
auxit peccatum : 35 et ingravatum est cor ejus, et servorum illius, et induratum
nimis : nec dimisit filios Isra¨el, sicut præceperat Dominus per manum Moysi.
10 Et dixit Dominus ad Moysen : Ingredere ad Pharaonem : ego enim induravi
cor ejus, et servorum illius, ut faciam signa mea hæc in eo : 2 et
narres in auribus filii tui, et nepotum tuorum, quoties contriverim Ægyptios,
et signa mea fecerim in eis : et sciatis quia ego Dominus. 3 Introierunt ergo
Moyses et Aaron ad Pharaonem, et dixerunt ei : Hæc dicit Dominus Deus Hebræorum
: Usquequo non vis subjici mihi ? dimitte populum meum, ut sacrificet
mihi. 4 Sin autem resistis, et non vis dimittere eum : ecce ego inducam
cras locustam in fines tuos : 5 quæ operiat superficiem terræ, ne quidquam
ejus appareat, sed comedatur quod residuum fuerit grandini : corrodet enim
omnia ligna quæ germinant in agris. 6 Et implebunt domos tuas, et servorum
tuorum, et omnium Ægyptiorum, quantam non viderunt patres tui, et avi, ex
quo orti sunt super terram, usque in præsentem diem. Avertitque se, et egressus
est a Pharaone. 7 Dixerunt autem servi Pharaonis ad eum : Usquequo
patiemur hoc scandalum ? dimitte homines, ut sacrificent Domino Deo suo ;
nonne vides quod perierit Ægyptus ? 8 Revocaveruntque Moysen et Aaron ad
Pharaonem : qui dixit eis : Ite, sacrificate Domino Deo vestro : quinam sunt
qui ituri sunt ? 9 Ait Moyses : Cum parvulis nostris, et senioribus pergemus,
cum filiis et filiabus, cum ovibus et armentis : est enim solemnitas Domini
Dei nostri. 10 Et respondit Pharao : Sic Dominus sit vobiscum, quomodo ego
dimittam vos, et parvulos vestros, cui dubium est quod pessime cogitetis ?
11 non fiet ita, sed ite tantum viri, et sacrificate Domino : hoc enim et ipsi
petistis. Statimque ejecti sunt de conspectu Pharaonis. 12 Dixit autem Dominus
ad Moysen : Extende manum tuam super terram Ægypti ad locustam, ut
ascendat super eam, et devoret omnem herbam quæ residua fuerit grandini.
13 Et extendit Moyses virgam super terram Ægypti : et Dominus induxit ventum
urentem tota die illa et nocte : et mane facto, ventus urens levavit locustas.
14 Quæ ascenderunt super universam terram Ægypti : et sederunt in cunctis
finibus Ægyptiorum innumerabiles, quales ante illud tempus non fuerant, nec
postea futuræ sunt. 15 Operueruntque universam superficiem terræ, vastantes
omnia. Devorata est igitur herba terræ, et quidquid pomorum in arboribus
fuit, quæ grando dimiserat : nihilque omnino virens relictum est in lignis et
in herbis terræ, in cuncta Ægypto. 16 Quam ob rem festinus Pharao vocavit
Moysen et Aaron, et dixit eis : Peccavi in Dominum Deum vestrum, et in vos.
17 Sed nunc dimittite peccatum mihi etiam hac vice, et rogate Dominum Deum
58
Exodus
vestrum, ut auferat a me mortem istam. 18 Egressusque Moyses de conspectu
Pharaonis, oravit Dominum. 19 Qui flare fecit ventum ab occidente vehementissimum,
et arreptam locustam projecit in mare Rubrum : non remansit ne
una quidem in cunctis finibus Ægypti. 20 Et induravit Dominus cor Pharaonis,
nec dimisit filios Isra¨el.
21 Dixit autem Dominus ad Moysen : Extende manum tuam in cælum :
et sint tenebræ super terram Ægypti tam densæ, ut palpari queant. 22 Extenditque
Moyses manum in cælum : et factæ sunt tenebræ horribiles in universa
terra Ægypti tribus diebus. 23 Nemo vidit fratrem suum, nec movit se de loco
in quo erat : ubicumque autem habitabant filii Isra¨el, lux erat. 24 Vocavitque
Pharao Moysen et Aaron, et dixit eis : Ite, sacrificate Domino : oves tantum
vestræ et armenta remaneant, parvuli vestri eant vobiscum. 25 Ait Moyses :
Hostias quoque et holocausta dabis nobis, quæ offeramus Domino Deo nostro.
26 Cuncti greges pergent nobiscum ; non remanebit ex eis ungula : quæ
necessaria sunt in cultum Domini Dei nostri : præsertim cum ignoremus quid
debeat immolari, donec ad ipsum locum perveniamus. 27 Induravit autem
Dominus cor Pharaonis, et noluit dimittere eos. 28 Dixitque Pharao ad Moysen
: Recede a me, et cave ne ultra videas faciem meam : quocumque die
apparueris mihi, morieris. 29 Respondit Moyses : Ita fiet ut locutus es : non
videbo ultra faciem tuam.
11 Et dixit Dominus ad Moysen : Adhuc una plaga tangam Pharaonem
et Ægyptum, et post hæc dimittet vos, et exire compellet. 2 Dices ergo
omni plebi ut postulet vir ab amico suo, et mulier a vicina sua, vasa argentea et
aurea. 3 Dabit autem Dominus gratiam populo suo coram Ægyptiis. Fuitque
Moyses vir magnus valde in terra Ægypti coram servis Pharaonis et omni
populo. 4 Et ait : Hæc dicit Dominus : Media nocte egrediar in Ægyptum : 5 et
morietur omne primogenitum in terra Ægyptiorum, a primogenito Pharaonis,
qui sedet in solio ejus, usque ad primogenitum ancillæ quæ est ad molam, et
omnia primogenita jumentorum. 6 Eritque clamor magnus in universa terra
Ægypti, qualis nec ante fuit, nec postea futurus est. 7 Apud omnes autem
filios Isra¨el non mutiet canis ab homine usque ad pecus : ut sciatis quanto
miraculo dividat Dominus Ægyptios et Isra¨el. 8 Descendentque omnes servi
tui isti ad me, et adorabunt me, dicentes : Egredere tu, et omnis populus
qui subjectus est tibi : post hæc egrediemur. 9 Et exivit a Pharaone iratus
nimis. Dixit autem Dominus ad Moysen : Non audiet vos Pharao ut multa
signa fiant in terra Ægypti. 10 Moyses autem et Aaron fecerunt omnia ostenta,
quæ scripta sunt, coram Pharaone. Et induravit Dominus cor Pharaonis, nec
dimisit filios Isra¨el de terra sua.
12 Dixit quoque Dominus ad Moysen et Aaron in terra Ægypti : 2 Mensis
iste, vobis principium mensium : primus erit in mensibus anni. 3 Loquimini
ad universum coetum filiorum Isra¨el, et dicite eis : Decima die mensis hujus
tollat unusquisque agnum per familias et domos suas. 4 Sin autem minor
est numerus ut sufficere possit ad vescendum agnum, assumet vicinum suum
qui junctus est domui suæ, juxta numerum animarum quæ sufficere possunt
ad esum agni. 5 Erit autem agnus absque macula, masculus, anniculus : juxta
quem ritum tolletis et hædum. 6 Et servabitis eum usque ad quartamdecimam
diem mensis hujus : immolabitque eum universa multitudo filiorum Isra¨el ad
vesperam. 7 Et sument de sanguine ejus, ac ponent super utrumque postem,
et in superliminaribus domorum, in quibus comedent illum. 8 Et edent carnes
59
Exodus
nocte illa assas igni, et azymos panes cum lactucis agrestibus. 9 Non comedetis
ex eo crudum quid, nec coctum aqua, sed tantum assum igni : caput cum
pedibus ejus et intestinis vorabitis. 10 Nec remanebit quidquam ex eo usque
mane ; si quid residuum fuerit, igne comburetis. 11 Sic autem comedetis illum
: renes vestros accingetis, et calceamenta habebitis in pedibus, tenentes
baculos in manibus, et comedetis festinanter : est enim Phase (id est, transitus)
Domini.
12 Et transibo per terram Ægypti nocte illa, percutiamque omne primogenitum
in terra Ægypti ab homine usque ad pecus : et in cunctis diis Ægypti
faciam judicia. Ego Dominus. 13 Erit autem sanguis vobis in signum in ædibus
in quibus eritis : et videbo sanguinem, et transibo vos : nec erit in vobis plaga
disperdens quando percussero terram Ægypti. 14 Habebitis autem hunc diem
in monimentum : et celebrabitis eam solemnem Domino in generationibus
vestris cultu sempiterno. 15 Septem diebus azyma comedetis : in die primo
non erit fermentum in domibus vestris : quicumque comederit fermentatum,
peribit anima illa de Isra¨el, a primo die usque ad diem septimum. 16 Dies prima
erit sancta atque solemnis, et dies septima eadem festivitate venerabilis :
nihil operis facietis in eis, exceptis his, quæ ad vescendum pertinent. 17 Et observabitis
azyma : in eadem enim ipsa die educam exercitum vestrum de terra
Ægypti, et custodietis diem istum in generationes vestras ritu perpetuo. 18 Primo
mense, quartadecima die mensis ad vesperam, comedetis azyma usque
ad diem vigesimam primam ejusdem mensis ad vesperam. 19 Septem diebus
fermentum non invenietur in domibus vestris : qui comederit fermentatum,
peribit anima ejus de coetu Isra¨el, tam de advenis quam de indigenis terræ.
20 Omne fermentatum non comedetis : in cunctis habitaculis vestris edetis
azyma. 21 Vocavit autem Moyses omnes seniores filiorum Isra¨el, et dixit ad
eos : Ite tollentes animal per familias vestras, et immolate Phase. 22 Fasciculumque
hyssopi tingite in sanguine qui est in limine, et aspergite ex eo superliminare,
et utrumque postem : nullus vestrum egrediatur ostium domus
suæ usque mane. 23 Transibit enim Dominus percutiens Ægyptios : cumque
viderit sanguinem in superliminari, et in utroque poste, transcendet ostium
domus, et non sinet percussorem ingredi domos vestras et lædere. 24 Custodi
verbum istud legitimum tibi et filiis tuis usque in æternum. 25 Cumque
introieritis terram, quam Dominus daturus est vobis ut pollicitus est, observabitis
cæremonias istas. 26 Et cum dixerint vobis filii vestri : Quæ est ista
religio ? 27 Dicetis eis : Victima transitus Domini est, quando transivit super
domos filiorum Isra¨el in Ægypto, percutiens Ægyptios, et domos nostras liberans.
Incurvatusque populus adoravit. 28 Et egressi filii Isra¨el fecerunt sicut
præceperat Dominus Moysi et Aaron.
29 Factum est autem in noctis medio, percussit Dominus omne primogenitum
in terra Ægypti, a primogenito Pharaonis, qui in solio ejus sedebat, usque
ad primogenitum captivæ quæ erat in carcere, et omne primogenitum jumentorum.
30 Surrexitque Pharao nocte, et omnes servi ejus, cunctaque Ægyptus :
et ortus est clamor magnus in Ægypto : neque enim erat domus in qua non
jaceret mortuus.
31 Vocatisque Pharao Moyse et Aaron nocte, ait : Surgite et egredimini
a populo meo, vos et filii Isra¨el : ite, immolate Domino sicut dicitis.
32 Oves vestras et armenta assumite ut petieratis, et abeuntes benedicite mihi.
33 Urgebantque Ægyptii populum de terra exire velociter, dicentes : Omnes
moriemur. 34 Tulit igitur populus conspersam farinam antequam fermentare-
60
Exodus
tur : et ligans in palliis, posuit super humeros suos. 35 Feceruntque filii Isra
¨el sicut præceperat Moyses : et petierunt ab Ægyptiis vasa argentea et aurea,
vestemque plurimam. 36 Dominus autem dedit gratiam populo coram
Ægyptiis ut commodarent eis : et spoliaverunt Ægyptios.
37 Profectique sunt filii Isra¨el de Ramesse in Socoth, sexcenta fere millia
peditum virorum, absque parvulis. 38 Sed et vulgus promiscuum innumerabile
ascendit cum eis, oves et armenta et animantia diversi generis multa
nimis. 39 Coxeruntque farinam, quam dudum de Ægypto conspersam tulerant
: et fecerunt subcinericios panes azymos : neque enim poterant fermentari,
cogentibus exire Ægyptiis, et nullam facere sinentibus moram : nec pulmenti
quidquam occurrerat præparare. 40 Habitatio autem filiorum Isra¨el qua
manserunt in Ægypto, fuit quadringentorum triginta annorum. 41 Quibus
expletis, eadem die egressus est omnis exercitus Domini de terra Ægypti.
42 Nox ista est observabilis Domini, quando eduxit eos de terra Ægypti : hanc
observare debent omnes filii Isra¨el in generationibus suis.
43 Dixitque Dominus ad Moysen et Aaron : Hæc est religio Phase : omnis
alienigena non comedet ex eo. 44 Omnis autem servus emptitius circumcidetur,
et sic comedet. 45 Advena et mercenarius non edent ex eo. 46 In una domo
comedetur, nec efferetis de carnibus ejus foras, nec os illius confringetis.
47 Omnis coetus filiorum Isra¨el faciet illud. 48 Quod si quis peregrinorum
in vestram voluerit transire coloniam, et facere Phase Domini, circumcidetur
prius omne masculinum ejus, et tunc rite celebrabit : eritque sicut indigena
terræ : si quis autem circumcisus non fuerit, non vescetur ex eo. 49 Eadem
lex erit indigenæ et colono qui peregrinatur apud vos. 50 Feceruntque omnes
filii Isra¨el sicut præceperat Dominus Moysi et Aaron. 51 Et eadem die eduxit
Dominus filios Isra¨el de terra Ægypti per turmas suas.
13Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens : 2 Sanctifica mihi omne primogenitum
quod aperit vulvam in filiis Isra¨el, tam de hominibus quam
de jumentis : mea sunt enim omnia. 3 Et ait Moyses ad populum : Mementote
diei hujus in qua egressi estis de Ægypto et de domo servitutis, quoniam
in manu forti eduxit vos Dominus de loco isto : ut non comedatis fermentatum
panem. 4 Hodie egredimini mense novarum frugum. 5 Cumque introduxerit
te Dominus in terram Chananæi, et Hethæi, et Amorrhæi, et Hevæi,
et Jebusæi, quam juravit patribus tuis ut daret tibi, terram fluentem lacte et
melle, celebrabis hunc morem sacrorum mense isto. 6 Septem diebus vesceris
azymis : et in die septimo erit solemnitas Domini. 7 Azyma comedetis septem
diebus : non apparebit apud te aliquid fermentatum, nec in cunctis finibus
tuis. 8 Narrabisque filio tuo in die illo, dicens : Hoc est quod fecit mihi Dominus
quando egressus sum de Ægypto. 9 Et erit quasi signum in manu tua,
et quasi monimentum ante oculos tuos : et ut lex Domini semper sit in ore
tuo, in manu enim forti eduxit te Dominus de Ægypto. 10 Custodies hujuscemodi
cultum statuto tempore a diebus in dies. 11 Cumque introduxerit te
Dominus in terram Chananæi, sicut juravit tibi et patribus tuis, et dederit tibi
eam : 12 separabis omne quod aperit vulvam Domino, et quod primitivum est
in pecoribus tuis : quidquid habueris masculini sexus, consecrabis Domino.
13 Primogenitum asini mutabis ove : quod si non redemeris, interficies. Omne
autem primogenitum hominis de filiis tuis, pretio redimes. 14 Cumque interrogaverit
te filius tuus cras, dicens : Quid est hoc ? respondebis ei : In manu
forti eduxit nos Dominus de terra Ægypti, de domo servitutis. 15 Nam cum
61
Exodus
induratus esset Pharao, et nollet nos dimittere, occidit Dominus omne primogenitum
in terra Ægypti, a primogenito hominis usque ad primogenitum
jumentorum : idcirco immolo Domino omne quod aperit vulvam masculini
sexus, et omnia primogenita filiorum meorum redimo. 16 Erit igitur quasi
signum in manu tua, et quasi appensum quid, ob recordationem, inter oculos
tuos : eo quod in manu forti eduxit nos Dominus de Ægypto.
17 Igitur cum emisisset Pharao populum, non eos duxit Deus per viam
terræ Philisthiim quæ vicina est : reputans ne forte poeniteret eum, si vidisset
adversum se bella consurgere, et reverteretur in Ægyptum. 18 Sed circumduxit
per viam deserti, quæ est juxta mare Rubrum : et armati ascenderunt filii
Isra¨el de terra Ægypti. 19 Tulit quoque Moyses ossa Joseph secum : eo quod
adjurasset filios Isra¨el, dicens : Visitabit vos Deus ; efferte ossa mea hinc
vobiscum. 20 Profectique de Socoth castrametati sunt in Etham, in extremis
finibus solitudinis. 21 Dominus autem præcedebat eos ad ostendendam viam
per diem in columna nubis, et per noctem in columna ignis : ut dux esset
itineris utroque tempore. 22 Numquam defuit columna nubis per diem, nec
columna ignis per noctem, coram populo.
14 Locutus est autem Dominus ad Moysen, dicens : 2 Loquere filiis Isra
¨el : Reversi castrametentur e regione Phihahiroth, quæ est inter Magdalum
et mare contra Beelsephon : in conspectu ejus castra ponetis super
mare. 3 Dicturusque est Pharao super filiis Isra¨el : Coarctati sunt in terra ;
conclusit eos desertum. 4 Et indurabo cor ejus, ac persequetur vos : et glorificabor
in Pharaone, et in omni exercitu ejus ; scientque Ægyptii quia ego sum
Dominus. Feceruntque ita.
5 Et nuntiatum est regi Ægyptiorum quod fugisset populus : immutatumque
est cor Pharaonis et servorum ejus super populo, et dixerunt : Quid
voluimus facere ut dimitteremus Isra¨el, ne serviret nobis ? 6 Junxit ergo currum,
et omnem populum suum assumpsit secum. 7 Tulitque sexcentos currus
electos, et quidquid in Ægypto curruum fuit : et duces totius exercitus.
8 Induravitque Dominus cor Pharaonis regis Ægypti, et persecutus est filios
Isra¨el : at illi egressi sunt in manu excelsa. 9 Cumque persequerentur Ægyptii
vestigia præcedentium, repererunt eos in castris super mare : omnis equitatus
et currus Pharaonis, et universus exercitus, erant in Phihahiroth contra
Beelsephon. 10 Cumque appropinquasset Pharao, levantes filii Isra¨el oculos,
viderunt Ægyptios post se, et timuerunt valde : clamaveruntque ad Dominum,
11 et dixerunt ad Moysen : Forsitan non erant sepulchra in Ægypto, ideo tulisti
nos ut moreremur in solitudine : quid hoc facere voluisti, ut educeres nos ex
Ægypto ? 12 nonne iste est sermo, quem loquebamur ad te in Ægypto, dicentes
: Recede a nobis, ut serviamus Ægyptiis ? multo enim melius erat
servire eis, quam mori in solitudine. 13 Et ait Moyses ad populum : Nolite
timere : state, et videte magnalia Domini quæ facturus est hodie : Ægyptios
enim, quos nunc videtis, nequaquam ultra videbitis usque in sempiternum.
14 Dominus pugnabit pro vobis, et vos tacebitis. 15 Dixitque Dominus ad Moysen
: Quid clamas ad me ? loquere filiis Isra¨el ut proficiscantur. 16 Tu autem
eleva virgam tuam, et extende manum tuam super mare, et divide illud : ut
gradiantur filii Isra¨el in medio mari per siccum. 17 Ego autem indurabo cor
Ægyptiorum ut persequantur vos : et glorificabor in Pharaone, et in omni exercitu
ejus, et in curribus et in equitibus illius. 18 Et scient Ægyptii quia ego
sum Dominus cum glorificatus fuero in Pharaone, et in curribus atque in equi-
62
Exodus
tibus ejus. 19 Tollensque se angelus Dei, qui præcedebat castra Isra¨el, abiit post
eos : et cum eo pariter columna nubis, priora dimittens, post tergum 20 stetit,
inter castra Ægyptiorum et castra Isra¨el : et erat nubes tenebrosa, et illuminans
noctem, ita ut ad se invicem toto noctis tempore accedere non valerent.
21 Cumque extendisset Moyses manum super mare, abstulit illud Dominus
flante vento vehementi et urente tota nocte, et vertit in siccum : divisaque est
aqua. 22 Et ingressi sunt filii Isra¨el per medium sicci maris : erat enim aqua
quasi murus a dextra eorum et læva. 23 Persequentesque Ægyptii ingressi
sunt post eos, et omnis equitatus Pharaonis, currus ejus et equites per medium
maris. 24 Jamque advenerat vigilia matutina, et ecce respiciens Dominus
super castra Ægyptiorum per columnam ignis et nubis, interfecit exercitum
eorum, 25 et subvertit rotas curruum, ferebanturque in profundum. Dixerunt
ergo Ægyptii : Fugiamus Isra¨elem : Dominus enim pugnat pro eis contra nos.
26 Et ait Dominus ad Moysen : Extende manum tuam super mare, ut revertantur
aquæ ad Ægyptios super currus et equites eorum. 27 Cumque extendisset
Moyses manum contra mare, reversum est primo diluculo ad priorem locum :
fugientibusque Ægyptiis occurrerunt aquæ, et involvit eos Dominus in mediis
fluctibus. 28 Reversæque sunt aquæ, et operuerunt currus et equites cuncti
exercitus Pharaonis, qui sequentes ingressi fuerant mare : nec unus quidem
superfuit ex eis. 29 Filii autem Isra¨el perrexerunt per medium sicci maris, et
aquæ eis erant quasi pro muro a dextris et a sinistris : 30 liberavitque Dominus
in die illa Isra¨el de manu Ægyptiorum. 31 Et viderunt Ægyptios mortuos
super littus maris, et manum magnam quam exercuerat Dominus contra eos :
timuitque populus Dominum, et crediderunt Domino, et Moysi servo ejus.
15Tunc cecinit Moyses et filii Isra¨el carmen hoc Domino, et dixerunt :
Cantemus Domino : gloriose enim magnificatus est,
equum et ascensorem dejecit in mare.
2 Fortitudo mea, et laus mea Dominus,
et factus est mihi in salutem :
iste Deus meus, et glorificabo eum :
Deus patris mei, et exaltabo eum.
3 Dominus quasi vir pugnator,
Omnipotens nomen ejus,
4 currus Pharaonis et exercitum ejus projecit in mare :
electi principes ejus submersi sunt in mari Rubro.
5 Abyssi operuerunt eos ;
descenderunt in profundum quasi lapis.
6 Dextera tua, Domine, magnificata est in fortitudine :
dextera tua, Domine, percussit inimicum.
7 Et in multitudine gloriæ tuæ deposuisti adversarios tuos :
misisti iram tuam, quæ devoravit eos sicut stipulam.
8 Et in spiritu furoris tui congregatæ sunt aquæ :
stetit unda fluens, congregata sunt abyssi in medio mari.
9 Dixit inimicus : Persequar et comprehendam,
dividam spolia, implebitur anima mea :
evaginabo gladium meum, interficiet eos manus mea.
10 Flavit spiritus tuus, et operuit eos mare :
submersi sunt quasi plumbum in aquis vehementibus.
11 Quis similis tui in fortibus, Domine ?
63
Exodus
quis similis tui, magnificus in sanctitate,
terribilis atque laudabilis, faciens mirabilia ?
12 Extendisti manum tuam, et devoravit eos terra.
13 Dux fuisti in misericordia tua populo quem redemisti :
et portasti eum in fortitudine tua, ad habitaculum sanctum tuum.
14 Ascenderunt populi, et irati sunt :
dolores obtinuerunt habitatores Philisthiim.
15 Tunc conturbati sunt principes Edom,
robustos Moab obtinuit tremor :
obriguerunt omnes habitatores Chanaan.
16 Irruat super eos formido et pavor, in magnitudine brachii tui :
fiant immobiles quasi lapis,
donec pertranseat populus tuus, Domine,
donec pertranseat populus tuus iste, quem possedisti.
17 Introduces eos, et plantabis in monte hæreditatis tuæ,
firmissimo habitaculo tuo quod operatus es, Domine :
sanctuarium tuum, Domine, quod firmaverunt manus tuæ.
18 Dominus regnabit in æternum et ultra.
19 Ingressus est enim eques Pharao
cum curribus et equitibus ejus in mare :
et reduxit super eos Dominus
aquas maris :
filii autem Isra¨el ambulaverunt per siccum in medio ejus.
20 Sumpsit ergo Maria prophetissa, soror Aaron, tympanum in manu sua :
egressæque sunt omnes mulieres post eam cum tympanis et choris, 21 quibus
præcinebat, dicens :
Cantemus Domino, gloriose enim magnificatus est :
equum et ascensorem ejus dejecit in mare.
22 Tulit autem Moyses Isra¨el de mari Rubro, et egressi sunt in desertum
Sur : ambulaveruntque tribus diebus per solitudinem, et non inveniebant
aquam. 23 Et venerunt in Mara, nec poterant bibere aquas de Mara, eo quod
essent amaræ : unde et congruum loco nomen imposuit, vocans illum Mara,
id est, amaritudinem. 24 Et murmuravit populus contra Moysen, dicens : Quid
bibemus ? 25 At ille clamavit ad Dominum, qui ostendit ei lignum : quod cum
misisset in aquas, in dulcedinem versæ sunt : ibi constituit ei præcepta, atque
judicia, et ibi tentavit eum, 26 dicens : Si audieris vocem Domini Dei tui, et
quod rectum est coram eo feceris, et obedieris mandatis ejus, custodierisque
omnia præcepta illius, cunctum languorem, quem posui in Ægypto, non inducam
super te : ego enim Dominus sanator tuus. 27 Venerunt autem in Elim
filii Isra¨el, ubi erant duodecim fontes aquarum, et septuaginta palmæ : et
castrametati sunt juxta aquas.
16 Profectique sunt de Elim, et venit omnis multitudo filiorum Isra¨el in
desertum Sin, quod est inter Elim et Sinai, quintodecimo die mensis
secundi, postquam egressi sunt de terra Ægypti. 2 Et murmuravit omnis congregatio
filiorum Isra¨el contra Moysen et Aaron in solitudine. 3 Dixeruntque
filii Isra¨el ad eos : Utinam mortui essemus per manum Domini in terra Ægypti,
quando sedebamus super ollas carnium, et comedebamus panem in saturitate
: cur eduxistis nos in desertum istud, ut occideretis omnem multitudinem
64
Exodus
fame ? 4 Dixit autem Dominus ad Moysen : Ecce ego pluam vobis panes de
cælo : egrediatur populus, et colligat quæ sufficiunt per singulos dies : ut tentem
eum utrum ambulet in lege mea, an non. 5 Die autem sexto parent quod
inferant : et sit duplum quam colligere solebant per singulos dies. 6 Dixeruntque
Moyses et Aaron ad omnes filios Isra¨el : Vespere scietis quod Dominus
eduxerit vos de terra Ægypti, 7 et mane videbitis gloriam Domini : audivit
enim murmur vestrum contra Dominum : nos vero quid sumus, quia mussitastis
contra nos ? 8 Et ait Moyses : Dabit vobis Dominus vespere carnes edere,
et mane panes in saturitate : eo quod audierit murmurationes vestras quibus
murmurati estis contra eum : nos enim quid sumus ? nec contra nos est murmur
vestrum, sed contra Dominum. 9 Dixit quoque Moyses ad Aaron : Dic
universæ congregationi filiorum Isra¨el : Accedite coram Domino : audivit enim
murmur vestrum. 10 Cumque loqueretur Aaron ad omnem coetum filiorum
Isra¨el, respexerunt ad solitudinem : et ecce gloria Domini apparuit in nube.
11 Locutus est autem Dominus ad Moysen, dicens : 12 Audivi murmurationes
filiorum Isra¨el. Loquere ad eos : Vespere comedetis carnes, et mane saturabimini
panibus : scietisque quod ego sum Dominus Deus vester. 13 Factum est
ergo vespere, et ascendens coturnix, cooperuit castra : mane quoque ros jacuit
per circuitum castrorum. 14 Cumque operuisset superficiem terræ, apparuit in
solitudine minutum, et quasi pilo tusum in similitudinem pruinæ super terram.
15 Quod cum vidissent filii Isra¨el, dixerunt ad invicem : Manhu ? quod
significat : Quid est hoc ? ignorabant enim quid esset. Quibus ait Moyses :
Iste est panis quem Dominus dedit vobis ad vescendum. 16 Hic est sermo,
quem præcepit Dominus : Colligat unusquisque ex eo quantum sufficit ad
vescendum : gomor per singula capita, juxta numerum animarum vestrarum
quæ habitant in tabernaculo sic tolletis. 17 Feceruntque ita filii Isra¨el : et collegerunt,
alius plus, alius minus. 18 Et mensi sunt ad mensuram gomor : nec
qui plus collegerat, habuit amplius : nec qui minus paraverat, reperit minus
: sed singuli juxta id quod edere poterant, congregaverunt. 19 Dixitque
Moyses ad eos : Nullus relinquat ex eo in mane. 20 Qui non audierunt eum,
sed dimiserunt quidam ex eis usque mane, et scatere coepit vermibus, atque
computruit : et iratus est contra eos Moyses.
21 Colligebant autem mane singuli, quantum sufficere poterat ad vescendum
: cumque incaluisset sol, liquefiebat. 22 In die autem sexta collegerunt
cibos duplices, id est, duo gomor per singulos homines : venerunt autem
omnes principes multitudinis, et narraverunt Moysi. 23 Qui ait eis : Hoc est
quod locutus est Dominus : Requies sabbati sanctificata est Domino cras :
quodcumque operandum est, facite, et quæ coquenda sunt coquite : quidquid
autem reliquum fuerit, reponite usque in mane. 24 Feceruntque ita ut præceperat
Moyses, et non computruit, neque vermis inventus est in eo. 25 Dixitque
Moyses : Comedite illud hodie, quia sabbatum est Domini : non invenietur
hodie in agro. 26 Sex diebus colligite : in die autem septimo sabbatum
est Domini, idcirco non invenietur. 27 Venitque septima dies : et egressi de
populo ut colligerent, non invenerunt. 28 Dixit autem Dominus ad Moysen :
Usquequo non vultis custodire mandata mea et legem meam ? 29 videte quod
Dominus dederit vobis sabbatum, et propter hoc die sexta tribuit vobis cibos
duplices : maneat unusquisque apud semetipsum ; nullus egrediatur de loco
suo die septimo. 30 Et sabbatizavit populus die septimo. 31 Appellavitque
domus Isra¨el nomen ejus Man : quod erat quasi semen coriandri album, gustusque
ejus quasi similæ cum melle. 32 Dixit autem Moyses : Iste est sermo,
65
Exodus
quem præcepit Dominus : Imple gomor ex eo, et custodiatur in futuras retro
generationes : ut noverint panem, quo alui vos in solitudine, quando educti
estis de terra Ægypti. 33 Dixitque Moyses ad Aaron : Sume vas unum, et
mitte ibi man, quantum potest capere gomor, et repone coram Domino ad
servandum in generationes vestras, 34 sicut præcepit Dominus Moysi. Posuitque
illud Aaron in tabernaculo reservandum. 35 Filii autem Isra¨el comederunt
man quadraginta annis, donec venirent in terram habitabilem : hoc cibo aliti
sunt, usquequo tangerent fines terræ Chanaan. 36 Gomor autem decima pars
est ephi.
17Igitur profecta omnis multitudo filiorum Isra¨el de deserto Sin per mansiones
suas, juxta sermonem Domini, castrametati sunt in Raphidim,
ubi non erat aqua ad bibendum populo. 2 Qui jurgatus contra Moysen, ait :
Da nobis aquam, ut bibamus. Quibus respondit Moyses : Quid jurgamini contra
me ? cur tentatis Dominum ? 3 Sitivit ergo ibi populus præ aquæ penuria,
et murmuravit contra Moysen, dicens : Cur fecisti nos exire de Ægypto, ut
occideres nos, et liberos nostros, ac jumenta siti ? 4 Clamavit autem Moyses
ad Dominum, dicens : Quid faciam populo huic ? adhuc paululum, et lapidabit
me. 5 Et ait Dominus ad Moysen : Antecede populum, et sume tecum
de senioribus Isra¨el : et virgam qua percussisti fluvium, tolle in manu tua, et
vade. 6 En ego stabo ibi coram te, supra petram Horeb : percutiesque petram,
et exibit ex ea aqua, ut bibat populus. Fecit Moyses ita coram senioribus Isra
¨el : 7 et vocavit nomen loci illius, Tentatio, propter jurgium filiorum Isra¨el,
et quia tentaverunt Dominum, dicentes : Estne Dominus in nobis, an non ?
8 Venit autem Amalec, et pugnabat contra Isra¨el in Raphidim. 9 Dixitque
Moyses ad Josue : Elige viros : et egressus, pugna contra Amalec : cras ego
stabo in vertice collis, habens virgam Dei in manu mea. 10 Fecit Josue ut locutus
erat Moyses, et pugnavit contra Amalec : Moyses autem et Aaron et Hur
ascenderunt super verticem collis. 11 Cumque levaret Moyses manus, vincebat
Isra¨el : sin autem paululum remisisset, superabat Amalec. 12 Manus autem
Moysi erant graves : sumentes igitur lapidem, posuerunt subter eum, in quo
sedit : Aaron autem et Hur sustentabant manus ejus ex utraque parte. Et
factum est ut manus illius non lassarentur usque ad occasum solis. 13 Fugavitque
Josue Amalec, et populum ejus in ore gladii. 14 Dixit autem Dominus ad
Moysen : Scribe hoc ob monimentum in libro, et trade auribus Josue : delebo
enim memoriam Amalec sub cælo. 15 Ædificavitque Moyses altare : et vocavit
nomen ejus, Dominus exaltatio mea, dicens : 16 Quia manus solii Domini, et
bellum Domini erit contra Amalec, a generatione in generationem.
18Cumque audisset Jethro, sacerdos Madian, cognatus Moysi, omnia quæ
fecerat Deus Moysi, et Isra¨eli populo suo, et quod eduxisset Dominus
Isra¨el de Ægypto, 2 tulit Sephoram uxorem Moysi quam remiserat, 3 et duos
filios ejus : quorum unus vocabatur Gersam, dicente patre : Advena fui in
terra aliena ; 4 alter vero Eliezer : Deus enim, ait, patris mei adjutor meus, et
eruit me de gladio Pharaonis. 5 Venit ergo Jethro cognatus Moysi, et filii ejus,
et uxor ejus ad Moysen in desertum, ubi erat castrametatus juxta montem
Dei. 6 Et mandavit Moysi, dicens : Ego Jethro cognatus tuus venio ad te,
et uxor tua, et duo filii cum ea. 7 Qui egressus in occursum cognati sui,
adoravit, et osculatus est eum : salutaveruntque se mutuo verbis pacificis.
Cumque intrasset tabernaculum, 8 narravit Moyses cognato suo cuncta quæ
fecerat Dominus Pharaoni et Ægyptiis propter Isra¨el : universumque laborem,
66
Exodus
qui accidisset eis in itinere, et quod liberaverat eos Dominus. 9 Lætatusque est
Jethro super omnibus bonis, quæ fecerat Dominus Isra¨eli, eo quod eruisset
eum de manu Ægyptiorum. 10 Et ait : Benedictus Dominus, qui liberavit vos
de manu Ægyptiorum, et de manu Pharaonis ; qui eruit populum suum de
manu Ægypti. 11 Nunc cognovi, quia magnus Dominus super omnes deos :
eo quod superbe egerint contra illos. 12 Obtulit ergo Jethro cognatus Moysi
holocausta et hostias Deo : veneruntque Aaron et omnes seniores Isra¨el, ut
comederent panem cum eo coram Deo.
13 Altera autem die sedit Moyses ut judicaret populum, qui assistebat
Moysi a mane usque ad vesperam. 14 Quod cum vidisset cognatus ejus, omnia
scilicet quæ agebat in populo, ait : Quid est hoc quod facis in plebe ?
cur solus sedes, et omnis populus præstolatur de mane usque ad vesperam ?
15 Cui respondit Moyses : Venit ad me populus quærens sententiam Dei :
16 cumque acciderit eis aliqua disceptatio, veniunt ad me ut judicem inter eos,
et ostendam præcepta Dei, et leges ejus. 17 At ille : Non bonam, inquit, rem
facis. 18 Stulto labore consumeris et tu, et populus iste qui tecum est : ultra
vires tuas est negotium ; solus illud non poteris sustinere. 19 Sed audi verba
mea atque consilia, et erit Deus tecum. Esto tu populo in his quæ ad Deum
pertinent, ut referas quæ dicuntur ad eum : 20 ostendasque populo cæremonias
et ritum colendi, viamque per quam ingredi debeant, et opus quod facere
debeant. 21 Provide autem de omni plebe viros potentes, et timentes Deum,
in quibus sit veritas, et qui oderint avaritiam, et constitue ex eis tribunos, et
centuriones, et quinquagenarios, et decanos, 22 qui judicent populum omni
tempore : quidquid autem majus fuerit, referant ad te, et ipsi minora tantummodo
judicent : leviusque sit tibi, partito in alios onere. 23 Si hoc feceris,
implebis imperium Dei, et præcepta ejus poteris sustentare : et omnis hic populus
revertetur ad loca sua cum pace. 24 Quibus auditis, Moyses fecit omnia
quæ ille suggesserat. 25 Et electis viris strenuis de cuncto Isra¨el, constituit
eos principes populi, tribunos, et centuriones, et quinquagenarios, et decanos.
26 Qui judicabant plebem omni tempore : quidquid autem gravius erat, referebant
ad eum, faciliora tantummodo judicantes. 27 Dimisitque cognatum
suum : qui reversus abiit in terram suam.
19 Mense tertio egressionis Isra¨el de terra Ægypti, in die hac venerunt in
solitudinem Sinai. 2 Nam profecti de Raphidim, et pervenientes usque
in desertum Sinai, castrametati sunt in eodem loco, ibique Isra¨el fixit tentoria
e regione montis.
3 Moyses autem ascendit ad Deum : vocavitque eum Dominus de monte,
et ait : Hæc dices domui Jacob, et annuntiabis filiis Isra¨el : 4 Vos ipsi vidistis
quæ fecerim Ægyptiis, quomodo portaverim vos super alas aquilarum, et
assumpserim mihi. 5 Si ergo audieritis vocem meam, et custodieritis pactum
meum, eritis mihi in peculium de cunctis populis : mea est enim omnis terra :
6 et vos eritis mihi in regnum sacerdotale, et gens sancta. Hæc sunt verba quæ
loqueris ad filios Isra¨el. 7 Venit Moyses : et convocatis majoribus natu populi,
exposuit omnes sermones quos mandaverat Dominus. 8 Responditque omnis
populus simul : Cuncta quæ locutus est Dominus, faciemus. Cumque retulisset
Moyses verba populi ad Dominum, 9 ait ei Dominus : Jam nunc veniam
ad te in caligine nubis, ut audiat me populus loquentem ad te, et credat tibi
in perpetuum. Nuntiavit ergo Moyses verba populi ad Dominum.
10 Qui dixit ei : Vade ad populum, et sanctifica illos hodie, et cras, laven-
67
Exodus
tque vestimenta sua. 11 Et sint parati in diem tertium : in die enim tertia
descendet Dominus coram omni plebe super montem Sinai. 12 Constituesque
terminos populo per circuitum, et dices ad eos : Cavete ne ascendatis in montem,
nec tangatis fines illius : omnis qui tetigerit montem, morte morietur.
13 Manus non tanget eum, sed lapidibus opprimetur, aut confodietur jaculis :
sive jumentum fuerit, sive homo, non vivet : cum coeperit clangere buccina,
tunc ascendant in montem. 14 Descenditque Moyses de monte ad populum,
et sanctificavit eum. Cumque lavissent vestimenta sua, 15 ait ad eos : Estote
parati in diem tertium, et ne appropinquetis uxoribus vestris.
16 Jamque advenerat tertius dies, et mane inclaruerat : et ecce coeperunt
audiri tonitrua, ac micare fulgura, et nubes densissima operire montem, clangorque
buccinæ vehementius perstrepebat : et timuit populus qui erat in castris.
17 Cumque eduxisset eos Moyses in occursum Dei de loco castrorum,
steterunt ad radices montis. 18 Totus autem mons Sinai fumabat, eo quod
descendisset Dominus super eum in igne : et ascenderet fumus ex eo quasi
de fornace, eratque omnis mons terribilis. 19 Et sonitus buccinæ paulatim
crescebat in majus, et prolixius tendebatur : Moyses loquebatur, et Deus respondebat
ei. 20 Descenditque Dominus super montem Sinai in ipso montis
vertice, et vocavit Moysen in cacumen ejus. Quo cum ascendisset, 21 dixit ad
eum : Descende, et contestare populum : ne forte velit transcendere terminos
ad videndum Dominum, et pereat ex eis plurima multitudo. 22 Sacerdotes
quoque qui accedunt ad Dominum, sanctificentur, ne percutiat eos. 23 Dixitque
Moyses ad Dominum : Non poterit vulgus ascendere in montem Sinai :
tu enim testificatus es, et jussisti, dicens : Pone terminos circa montem, et
sanctifica illum. 24 Cui ait Dominus : Vade, descende : ascendesque tu, et
Aaron tecum : sacerdotes autem et populus ne transeant terminos, nec ascendant
ad Dominum, ne forte interficiat illos. 25 Descenditque Moyses ad
populum, et omnia narravit eis.
20 Locutusque est Dominus cunctos sermones hos : 2 Ego sum Dominus
Deus tuus, qui eduxi te de terra Ægypti, de domo servitutis. 3 Non
habebis deos alienos coram me. 4 Non facies tibi sculptile, neque omnem
similitudinem quæ est in cælo desuper, et quæ in terra deorsum, nec eorum
quæ sunt in aquis sub terra. 5 Non adorabis ea, neque coles : ego sum Dominus
Deus tuus fortis, zelotes, visitans iniquitatem patrum in filios, in tertiam
et quartam generationem eorum qui oderunt me : 6 et faciens misericordiam
in millia his qui diligunt me, et custodiunt præcepta mea. 7 Non assumes
nomen Domini Dei tui in vanum : nec enim habebit insontem Dominus eum
qui assumpserit nomen Domini Dei sui frustra. 8 Memento ut diem sabbati
sanctifices. 9 Sex diebus operaberis, et facies omnia opera tua. 10 Septimo
autem die sabbatum Domini Dei tui est : non facies omne opus in eo, tu,
et filius tuus et filia tua, servus tuus et ancilla tua, jumentum tuum, et advena
qui est intra portas tuas. 11 Sex enim diebus fecit Dominus cælum et
terram, et mare, et omnia quæ in eis sunt, et requievit in die septimo : idcirco
benedixit Dominus diei sabbati, et sanctificavit eum. 12 Honora patrem tuum
et matrem tuam, ut sis longævus super terram, quam Dominus Deus tuus
dabit tibi. 13 Non occides. 14 Non moechaberis. 15 Non furtum facies. 16 Non
loqueris contra proximum tuum falsum testimonium. 17 Non concupisces domum
proximi tui, nec desiderabis uxorem ejus, non servum, non ancillam,
non bovem, non asinum, nec omnia quæ illius sunt.
68
Exodus
18 Cunctus autem populus videbat voces et lampades, et sonitum buccinæ,
montemque fumantem : et perterriti ac pavore concussi, steterunt procul, 19 dicentes
Moysi : Loquere tu nobis, et audiemus : non loquatur nobis Dominus,
ne forte moriamur. 20 Et ait Moyses ad populum : Nolite timere : ut enim
probaret vos venit Deus, et ut terror illius esset in vobis, et non peccaretis.
21 Stetitque populus de longe. Moyses autem accessit ad caliginem in qua erat
Deus.
22 Dixit præterea Dominus ad Moysen : Hæc dices filiis Isra¨el : Vos vidistis
quod de cælo locutus sim vobis. 23 Non facietis deos argenteos, nec deos
aureos facietis vobis. 24 Altare de terra facietis mihi, et offeretis super eo holocausta
et pacifica vestra, oves vestras et boves in omni loco in quo memoria
fuerit nominis mei : veniam ad te, et benedicam tibi. 25 Quod si altare lapideum
feceris mihi, non ædificabis illud de sectis lapidibus : si enim levaveris
cultrum super eo, polluetur. 26 Non ascendes per gradus ad altare meum, ne
reveletur turpitudo tua.
21 Hæc sunt judicia quæ propones eis. 2 Si emeris servum hebræum, sex
annis serviet tibi : in septimo egredietur liber gratis. 3 Cum quali veste
intraverit, cum tali exeat : si habens uxorem, et uxor egredietur simul. 4 Sin
autem dominus dederit illi uxorem, et pepererit filios et filias : mulier et liberi
ejus erunt domini sui, ipse vero exibit cum vestitu suo. 5 Quod si dixerit
servus : Diligo dominum meum et uxorem ac liberos ; non egrediar liber :
6 offeret eum dominus diis, et applicabitur ad ostium et postes, perforabitque
aurem ejus subula : et erit ei servus in sæculum. 7 Si quis vendiderit filiam
suam in famulam, non egredietur sicut ancillæ exire consueverunt. 8 Si displicuerit
oculis domini sui cui tradita fuerat, dimittet eam : populo autem
alieno vendendi non habebit potestatem, si spreverit eam. 9 Sin autem filio
suo desponderit eam, juxta morem filiarum faciet illi. 10 Quod si alteram ei
acceperit, providebit puellæ nuptias, et vestimenta, et pretium pudicitiæ non
negabit. 11 Si tria ista non fecerit, egredietur gratis absque pecunia.
12 Qui percusserit hominem volens occidere, morte moriatur. 13 Qui autem
non est insidiatus, sed Deus illum tradidit in manus ejus, constituam tibi
locum in quem fugere debeat. 14 Si quis per industriam occiderit proximum
suum, et per insidias : ab altari meo evelles eum, ut moriatur. 15 Qui percusserit
patrem suum aut matrem, morte moriatur. 16 Qui furatus fuerit hominem,
et vendiderit eum, convictus noxæ, morte moriatur. 17 Qui maledixerit patri
suo, vel matri, morte moriatur.
18 Si rixati fuerint viri, et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno,
et ille mortuus non fuerit, sed jacuerit in lectulo : 19 si surrexerit, et ambulaverit
foris super baculum suum, innocens erit qui percusserit, ita tamen ut
operas ejus et impensas in medicos restituat. 20 Qui percusserit servum suum,
vel ancillam virga, et mortui fuerint in manibus ejus, criminis reus erit. 21 Sin
autem uno die vel duobus supervixerit, non subjacebit poenæ, quia pecunia
illius est. 22 Si rixati fuerint viri, et percusserit quis mulierem prægnantem, et
abortivum quidem fecerit, sed ipsa vixerit : subjacebit damno quantum maritus
mulieris expetierit, et arbitri judicaverint. 23 Sin autem mors ejus fuerit
subsecuta, reddet animam pro anima, 24 oculum pro oculo, dentem pro dente,
manum pro manu, pedem pro pede, 25 adustionem pro adustione, vulnus pro
vulnere, livorem pro livore. 26 Si percusserit quispiam oculum servi sui aut an-
69
Exodus
cillæ, et luscos eos fecerit, dimittet eos liberos pro oculo quem eruit. 27 Dentem
quoque si excusserit servo vel ancillæ suæ, similiter dimittet eos liberos.
28 Si bos cornu percusserit virum aut mulierem, et mortui fuerint, lapidibus
obruetur : et non comedentur carnes ejus, dominus quoque bovis innocens erit.
29 Quod si bos cornupeta fuerit ab heri et nudiustertius, et contestati sunt
dominum ejus, nec recluserit eum, occideritque virum aut mulierem : et bos
lapidibus obruetur, et dominum ejus occident. 30 Quod si pretium fuerit ei
impositum, dabit pro anima sua quidquid fuerit postulatus. 31 Filium quoque
et filiam si cornu percusserit, simili sententiæ subjacebit. 32 Si servum ancillamque
invaserit, triginta siclos argenti domino dabit, bos vero lapidibus
opprimetur. 33 Si quis aperuerit cisternam, et foderit, et non operuerit eam,
cecideritque bos aut asinus in eam, 34 reddet dominus cisternæ pretium jumentorum
: quod autem mortuum est, ipsius erit. 35 Si bos alienus bovem alterius
vulneraverit, et ille mortuus fuerit : vendent bovem vivum, et divident
pretium, cadaver autem mortui inter se dispertient. 36 Sin autem sciebat quod
bos cornupeta esset ab heri et nudiustertius, et non custodivit eum dominus
suus : reddet bovem pro bove, et cadaver integrum accipiet.
22 Si quis furatus fuerit bovem aut ovem, et occiderit vel vendiderit :
quinque boves pro uno bove restituet, et quatuor oves pro una ove.
2 Si effringens fur domum sive suffodiens fuerit inventus, et accepto vulnere
mortuus fuerit, percussor non erit reus sanguinis. 3 Quod si orto sole hoc
fecerit, homicidium perpetravit, et ipse morietur. Si non habuerit quod pro
furto reddat, ipse venundabitur. 4 Si inventum fuerit apud eum quod furatus
est, vivens : sive bos, sive asinus, sive ovis, duplum restituet.
5 Si læserit quispiam agrum vel vineam, et dimiserit jumentum suum ut
depascatur aliena : quidquid optimum habuerit in agro suo, vel in vinea,
pro damni æstimatione restituet. 6 Si egressus ignis invenerit spinas, et comprehenderit
acervos frugum, sive stantes segetes in agris, reddet damnum
qui ignem succenderit. 7 Si quis commendaverit amico pecuniam aut vas in
custodiam, et ab eo, qui susceperat, furto ablata fuerint : si invenitur fur, duplum
reddet : 8 si latet fur, dominus domus applicabitur ad deos, et jurabit
quod non extenderit manum in rem proximi sui, 9 ad perpetrandam fraudem,
tam in bove quam in asino, et ove ac vestimento, et quidquid damnum inferre
potest : ad deos utriusque causa perveniet, et si illi judicaverit, duplum
restituet proximo suo. 10 Si quis commendaverit proximo suo asinum, bovem,
ovem, et omne jumentum ad custodiam, et mortuum fuerit, aut debilitatum,
vel captum ab hostibus, nullusque hoc viderit : 11 jusjurandum erit in medio,
quod non extenderit manum ad rem proximi sui : suscipietque dominus juramentum,
et ille reddere non cogetur. 12 Quod si furto ablatum fuerit, restituet
damnum domino ; 13 si comestum a bestia, deferat ad eum quod occisum est,
et non restituet. 14 Qui a proximo suo quidquam horum mutuo postulaverit,
et debilitatum aut mortuum fuerit domino non præsente, reddere compelletur.
15 Quod si impræsentiarum dominus fuerit, non restituet, maxime si
conductum venerat pro mercede operis sui.
16 Si seduxerit quis virginem necdum desponsatam, dormieritque cum ea :
dotabit eam, et habebit eam uxorem. 17 Si pater virginis dare noluerit, reddet
pecuniam juxta modum dotis, quam virgines accipere consueverunt. 18 Maleficos
non patieris vivere. 19 Qui coierit cum jumento, morte moriatur. 20 Qui
immolat diis, occidetur, præterquam Domino soli.
70
No comments :
Post a Comment